Түрк мамлекеттер уюмунун лидерлери Самарканддагы саммиттен беш ай өтпөй Анкарада чукул жыйынга чогулушту. Геосаясий өзгөрүүлөрдүн маалында Түрк мамлекеттер уюму биргелешкен күч боло алабы? Уюмда үстөмдүк кылган Түркия Борбор Азияда Орусия жана Кытай менен атаандашканга чама-чаркы жетеби? “Биз жана дүйнө” берүүсүндө талдадык.
Түрк мамлекеттери уюмунун (ТМУ) 16-мартта Түркиянын борбору Анкарада өткөн кезексиз саммитинин жыйынтыгында уюмдун жарандык коргонуу механизмин жана өкмөттөр ортосунда Түрк инвестициялык фондун түзүү жөнүндө макулдашууга кол коюлду. Мамлекет башчыларынын жыйынына Кыргызстандан президент Садыр Жапаров катышты. Саммит “Кырсыктарды башкаруу жана гуманитардык жардам” темасына арналды. Мамлекет башчысы Садыр Жапаров өз сөзүндө Түркия башынан кечирип жаткан азыркы оор мезгилде түрк өкмөтүнүн жер титирөөнүн... Читать дальше...
Чүйдө оор абалда табылган элик бутуна тура баштаганын, ага ким кол салганы белгисиз бойдон калганын бүгүн 16-мартта “NABU Кыргызстан” уюму билдирди. Уюмдун маалыматына караганда, окуя быйыл 7-февралда болгон – башынан оор жараат алган, мүйүздөрү жабыркаган эликти Аламүдүн районунун Таш-Дөбө айылынын кире беришиндеги чоң жолдун боюнан жергиликтүү тургундар көрүп калышкан. Азыр элик ветеринардык клиникалардын биринде дарыланууда. Адистердин айтымында, андан кийин аны реабилитациялык борборго алып барышат... Читать дальше...
Анкарада Түрк мамлекеттер уюмуна кирген жана байкоочу макамындагы өлкөлөрдун саммити өтүүдө. Кыргызстанда ЭТТН колдонбогон ишкерлерге айып пул салуу 2024-жылга калды. Экс-вице-премьер-министр, Өнөр жай, энергетика жана жер казынасын пайдалануу комитетинин экс-жетекчиси Дүйшөнбек Зилалиев кармалды.
Кемпир-Абад маселесине байланыштуу камалып, абакта ден соолугу начарлагандар көз каранды эмес медициналык комиссия түзүүнү суранып жатышат. “Кемпир-Абадды коргоо комитети” 16-мартта өлкөнүн акыйкатчысына, Кыйноолорго каршы улуттук борборго, укук коргоо уюмдарына кайрылуу жолдоп, саламаттыгы начарлап жаткандарды текшерүү, зарыл болсо аларга квалификациялуу жана атайын медициналык жардам көрсөтүү керек экенин билдиришти. Беш айдан бери эч кандай тергөө амалдары жүрбөй жатканы белгиленген кайрылууда... Читать дальше...
Кыргызстандын экс-премьер министри, Соода өнөр-жай палатасынын президенти Темир Сариев өзү жетектеген палатанын ишмердүүлүгү, Кемпир-Абад ишине байланыштуу кармалган активисттердин жана саясатчылардын иши, Курманбек Бакиевдин Кыргызстанга келиши сыяктуу маселелерге байланыштуу пикирин айтты.
КР Президенти, Коопсуздук Кеңешинин башчысы С.Н. Жапаровго
КР УКМК төрагасы К.К. Ташиевке
Биз Кара-Суу райондук ЖДПБ директору К. Аталиевдин мыйзамсыз аракеттери жөнүндө Сиздин атынызга 10.03.2023 ж. арыз менен кайрылганбыз. Бирок, Аталиев тергөө жыйынтыгын күтпөй, мыйзамсыз бизди коркутуу максатында Токторалиеванын жеке үйүнө 14.03.2023 жылы кечки саат 19.30 да мыйзамсыз бастырып кирип (КР КЖК 194 бер. 1 бөл), О. Читать дальше...
Улуттар Уюмунун Адам укуктары боюнча жогорку комиссары Волкер Түрк 13-15-март күндөрү Өзбекстанга болгон сапарынын жыйынтыктары тууралуу маалымат берди. Сапардын жүрүшүндө ал президент Шавкат Мирзиеев баш болгон жетекчилер менен кездешти. Андан кийин Каракалпакстанга бет алган. Жергиликтүү маалымат каражаттары жазгандай, дипломат саясий, коомдук турмушта гендердик теңсиздикти жоюу зарылдыгын белгилеп, президенттин жана Сенат төрагасынын бул жааттагы аракеттерин кубаттарын билдирди. Мындан тышкары... Читать дальше...
Бүгүн 16-мартта Жогорку Кеңеш Кумтөрдүн алтыны боюнча убактылуу депутаттык комиссиянын корутундусун угуп, талкуу учурунда депутаттар айткан сын жана сунуштар камтылган токтом кабыл алды. Жыйынга Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Бакыт Төрөбаев баштаган өкмөт өкүлдөрү, “Кумтөр Голд Компани”, “Кыргызалтын” ишканаларынын, Улуттук банктын жетекчилиги катышты. Депутаттык комиссиянын төрагасы Арсланбек Малиев быйылкы жылдын 30-январына карата алтындын запасы 45,3 тонна болгонун, анын 43,9 тоннасы Улуттук банктын кампасында экенин... Читать дальше...
Президент Садыр Жапаров “Кумтөр иши” боюнча дагы бир жолу комментарий берип, компанияда алтын эмес, акча уурдалганын айтты. Өлкө башчы кендеги коррупциялык ишке байланыштуу онго чукул адам камалганын, алар келтирилген чыгымды төлөшү керектигин билдирди. Иштеги негизги фигуранттардын бири, “Улуу көчмөндөр мурасы” улуттук холдингинин абакта жаткан мурдагы жетекчиси Тенгиз Бөлтүрүк күнөөсү жок экенин кайталап, утур-утур бийликке кайрылууда. Алдыда “Кумтөр ишинин” чоо-жайына токтолобуз. “Кумтөрдө” алтын эмес... Читать дальше...
Кумтөрдөгү уу калдык көмүлгөн жерде 118 тонна алтын бар экенин бүгүн 16-мартта Жогорку Кеңеште депутаттарга маалымат берип жатып «Кумтор Голд Компани» ишканасынын президенти Алмаз Барыктабасов билдирди. Анын айтымында, бул боюнча долбоор тобу былтыр күздөн бери иштеп жатат: “Бекем фаза деп коебуз, көлөмү 148 тонна. Ал 118 тонна алтын болот. Долбоор тобу ишин былтыр күзүндө баштаган. Азыр кайсы компания менен изилдөө иштерин жүргүзөрүбүздү тандадык. Буюрса күзгө жакын отчет алып, алтынды чыгарып ала турган жылыбыз 2026-жылдын башы болот”. Читать дальше...
Өзбекстанда Конституциянын жаңы редакциясы кабыл алынса, азыркы президент Шавкат Мирзиёевге 2040-жылга чейин бийликте калууга жол ачылат. Баш мыйзамдын жаңы редакциясында мамлекет башчынын ыйгарым укуктары беш жылдан жети жылга узартылып, эки мөөнөт сунушталган. Аткаминерлер конституциялык өзгөртүүлөр акыркы жылдары реформаларды улантууга салым кошот дешсе, талдоочулар бул жараянды бийликти бекемдөөнүн амалы катары сыпатташууда. Парламент бир добуштан колдоду Өзбекстандагы референдум 30-апрелге белгиленген. Читать дальше...
Пакистандын соту 16-мартта мурдагы премьер Имран Ханды камакка алуу аракетин убактылуу токтотуу чечимин узартты. Саясатчынын тарапкерлери аны сотко жеткирүүгө тоскоолдук жаратып, ал жашаган Лахордо жана бир нече шаарда полиция менен кагылышуулар болгон. Сот 70 жаштагы Ханды жума күнү кармоону чечти. Ошондой эле анын Tehree-e-Insaf оппозициялык партиясына жекшембиге белгиленген акциясына уруксат берилген жок. Лахор жайгашкан Панжаб аймагынын полиция башчысы Усман Анвардын айтымында, зомбулук шейшембиде... Читать дальше...
Өзгөчө кырдаалдар министрлиги (ӨКМ) билдиргендей, Бишкек-Ош жолунун айрым тилкелеринде 16-21-марттын аралыгында кар көчкүнү атайылап атып түшүрүү иштери жүргүзүлөт. Автоунаа кыймылына убактылуу чектөө киргизилет. Кар көчкү мажбурлап түшүрүлө турган тилкелер: Бишкек-Ош жолунун 132-135-чакырымы (Чүй облусунун Жайыл району – "Төө-Ашуу"); 198-чакырымы (Чүй облусунун Жайыл району); 209-255-чакырымы (Жалал-Абад облусунун Токтогул району – "Ала-Бел" ашуусу). ӨКМ жолдогу чектөөлөргө байланыштуу айдоочуларга кайрылып... Читать дальше...
Жанни Инфантино Эл аралык футбол федерациясынын (ФИФА) башчылыгына кайрадан шайланды. Руанданын башкалаасы Кигалиде өткөн конгрессте ал жогорку кызматка ат салышкан жападан-жалгыз талапкер болду. Добуш берүүнүн ордуна анын талапкерлиги жактырылды. Эми футболдук функционер бул кызматты 2027-жылга чейин аркалайт. Швейцариялык юрист Инфантино биринчи жолу 2016-жылы төрага болуп, 2019-жылы кайра шайланган. 211 федерациянын башын бириктирген уюмдун жылдык каржылоосу 2016-жылдан бери 250 миңден 2 миллион долларга жетти. Читать дальше...
Кумтөргө байланыштуу азыркы тапта жалпысынан төрт кылмыш иши тергелип жатканын бүгүн 16-мартта Жогорку Кеңеште башкы прокурордун орун басары Үмүткан Коңкубаева билдирди. Анын айтымында, бул компаниянын жетекчилигинде иштеген айрым адамдарга айып тагылган: “Рысбек Токтогулов, Тенгиз Бөлтүрүк, Канат Курманов, Руслан Енгалычев айыпкер катары өтүүдө. Келтирилген зыян 1 миллиард 146 миллион сом. Анын 642 миллион сому (56%) мамлекеттин пайдасына өндүрүлдү, бюджетке”. Коңкубаева тергөө толук жүрүп жатканын... Читать дальше...
Баткенде чек арага жакын айылда бош жаткан 100 гектар талаага бадам көчөттөрү отургузулуп, бакка айлантуу демилгеси башталды. Бул долбоор аркылуу тигилген бак үч жылдан кийин элге берилип, түшүм алып баштайт деп пландалууда.
Кыргызгидромет борбору тараткан маалыматка караганда, 17-мартта түнкүсүн Ысык-Көл облусунун тоолуу райондорунда кар жаайт. Калган аймактарда жаан-чачын болбойт. Түнкүсүн жана эртең менен Чүй, Талас облустарынын айрым жерлеринде туман түшүшү мүмкүн. Күндүз жаан жаабайт. Тоолуу райондордо жолдор тоңголок, тайгак болот. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрден, күндүз Ысык-Көл ойдуңунда 15-20 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй өрөөнүндө түнкүсүн 1…6, күндүз 9…14, Талас жергесинде түнкүсүн 1…6... Читать дальше...
Орусиянын 30 чакты аймагында аскер комиссариаттарына чакыруулар келип жатканы тууралуу кабарлар түшүүдө. Бул тууралуу "Радио Свобода” жазды. Резервдеги кишилердин аскердик каттоо тууралуу маалыматтарын тактоо же аскерге иргеп алуу үчүн чакырып жатышат. Юристтердин айтымында, муну мобилизациянын экинчи толкуну деп атоого болбойт. Бирок Орусияда аскер жыйноо жарыяланган эмес. Astra Телеграм-каналы 33 аймактагы чакыруулар тууралуу маалымат чогултуп, кагаздар жогорку окуу жайлардын студенттерине да келип жатканын аныктады. Читать дальше...
“Бийлик сырлары” берүүбүздүн бул жолку коногу коомдук ишмер, меценат Аскар Салымбеков болду. Ал маегинде кантип базар ачып калганын, “Дордой” компаниясы менен бийликтин кызматташтыгы, бийликтеги аткаминерлердин кысымы, кийлигишүүсү, ишкерлердин шайлоого акча бергени, Бишкек шаарына мэр кызматына кантип дайындалганы, уюшкан кылмыштуу топторго көз карашы ж.б. суроолорго жооп берди. - Аскар мырза, “Дордой” базары ал кездеги Бишкек шаарынын мэри Амангелди Муралиевдин жардамы, колдоосу менен уюштурулган, деп калышат, ушул чынбы? Читать дальше...
Кемпир-Абад маселесине байланыштуу камакта отурган саясатчы Жеңиш Молдокматовдун тарапкерлери бүгүн 16-мартта видео аркылуу президент Садыр Жапаровго кайрылуу жолдоп, аны абактан бошотууну суранышты. Видеодогулар өзүлөрүн Нарын облусунун Ак-Талаа районунун Куртка айылынын тургундары экенин, Молдокматов бул айылдын кулуну катары спортзалдын, бала бакчанын ишине жардам бергенин, ал “жөн жерден отурганын” айтышты. Кыргыз-өзбек чек арасындагы Кемпир-Абад суу сактагычынын жери Өзбекстанга өтүп жатышына... Читать дальше...
16-мартта Бишкекте Кыргызстан - Пакистан соода жана инвестициялык форуму өтүп жатат. Анын алкагында "Пакистан-Кыргызстан" соода үйүн түзүү боюнча келишимге кол коюлду. Бул тууралуу президентке караштуу Инвестициялар боюнча улуттук агенттиктин басма сөз кызматы кабарлады. Форумду аталган агенттик Соода-өнөр жай палатасы, Кыргызстандагы USAID бизнес миссиясы менен биргеликте уюштурган. Аталган агенттиктин директору Умбриэл Темиралиев Кыргызстан менен Пакистандын бизнес өкүлдөрүнүн ортосундагы эки... Читать дальше...
Жогорку Кеңеш 16-марттагы жыйынында Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министри кызматына Мелис Тургунбаевдин талапкерлигин колдоду. 15-мартта Динара Кутманова кызматтан алынып, анын ордуна Мелис Тургунбаев министрдин милдетин аткаруучу болуп дайындалган. Кутманова кызматтан алынышын "өзүнүн коррупцияга каршы күрөшү кимдир бирөөгө жакпай калганы" менен байланыштырды. Бишкектеги жана бир катар шаардагы абанын булганышынан улам Кутманованын дарегине көп сын айтылган. 2022-жылы... Читать дальше...
БУУнун Качкындар боюнча жогорку комиссариаты дүйнөлүк коомчулукту оогандык качкындарга берилген жардамды көбөйтүүгө чакырды. Регионалдык планда Ооганстан менен чектеш беш мамлекетте - Иран, Пакистан, Тажикстан, Түркмөнстан жана Өзбекстанда баш калкалаган бозгундарды колдоо каралат. Бул тууралуу «Озоди» радиосу жазды. Ал планга ылайык, быйыл жер которгон оогандарга жардам иретинде 613 миллион доллар бөлүү каралган. Бозгундардын көбү сөз болгон өлкөлөрдө он жылдап жашап жүрөт. Жогорку комиссариаттын маалыматына караганда... Читать дальше...
Эл аралык Мунапыс уюмунун (Amnesty International – AI) 16-марттагы билдирүүсүндө Иранда өкмөткө каршы демонстрацияларга катышкан балдар коопсуздук күчтөрү тарабынан «үрөй учурган кыйноолорго» туш болушканы айтылат. Ислам жумуриятында милдеттүү хижаб эрежесин бузган деген айып менен кармалган студент кыз Махса Амини камакта көз жумгандан кийин тутанган нааразылык акцияларына туура жарым жыл болду. Бул датага карай чыгарган докладында укук коргоочу уюм "Ирандын чалгындоо кызматы жана коопсуздук күчтөрү 12 жаштагы демонстранттарды уруп-сабап... Читать дальше...
