КIирандинахь муьлш бу ца хуучу наха лачкъийнера Дагестанерчу Хасав-юртан кIоштарчу Теречное эвлан вахархо Исаев Кемран, хаам бо "Кавказ.Реалиино. Цуьнан гергарчара дийцарехь, машенахь вогIу иза сацийна нуьцкъаша дIавигина хилла Советское а, Теречное а эвланашна юкъахь трасси тIехь. ТIаьхьо царна хиина Исаев полицехь хилар. Цунна бехке дуьллуш ду бакъо йоцуш герз лелор. Болчу хаамца, цу стага бехк шена тIелаьцна. Гергарнаш тешна бу цо иза дина бохучух, полисхоша шена ницкъ бар бахьана долуш. Оршотан... Читать дальше...
17 шо кхаьчна беркема чудаийтина, цхьа стаг а вуьйш, 4 машен тIетIкхетта, Нохчийчохь алапах 558 литр бензин эцало.
Омскан вахархочунна гIуда тоьхна суьдо, полисхочунна цергаш йохкарна. Цунах лаьцна хаам бо "Омск кхузахь" хаамийн агенталло. Болчу хаамца, 39 шо долу стаг лаьцна хилла кхушара Дечкен-баттан 1-чу дийнахь. Малар мелла ву аьлла ша лаца гIоьртинчу полисхочунна когах цергаш тесна хилла цо. Омск гIалан Кирован кIоштан суьдо бехке лерина иза Iедалан векална ницкъбарна. Цу стаган гIуда тоьхна 20 эзар сом. Товбецан-баттахь иштта полисхочунна цергаш йоьхкина Бурятин вахархо 4 шаранна колони хьажийра суьдо.
Ажигова Iайша гергарчара нуьцкъаша дIаяьккхина хилла ненера. Цунах лаьцна дийцина 7 шо долчу йоIан нанас Евлоева Лидияс "Газета.ру" сайте. Товбецан-баттахь Ажигова вочу хьолехь дарбанан хIусаме ялийнера Несарахь. Цул тIаьхьа сихонца иза дIакхачийра Москох клинике. Лоьраша куьйган дакъа дIадаьккхина цуьнан, йина чевнаш харцахьа йовларна. ЙоIан дейише Ганиева Макке бехккховдийна, цо беран могашалла леррина галъяккхарна. Талламхоша дийцарехь, йоIана хаддаза етташ хилла цо. Ганиеван версица, нанас шен лаамехь дIаелла хилла цаьрга Iайша... Читать дальше...
Нохчийчохь дуьххьарлера флорист ву Чупалаев ИбрахIим. ТIом бирзинчул тIаьхьа волавелира Чупалаев Соьлж-ГIалахь зезагаш дохка. ТIаьхьо флористика йохка-эцар хилла ца Iаш, цуьнан дахарехь йоцуш цатерг хилира.
Нийсса 17 шо даьлла нохчийн тIемалоша Ханкалахь Ми-26 тIеман беркема чудаийтина. Оьрсийчоьнан тIеман авиацехь уггар кIоршамечарах лоруш бу и хилам.
Шеман къилбаседа малхбузерчу Идлиб провицехь йолчу Хан-Шейхун гIалана тIелетта президентан Асад Башаран эскарш. И гIала оппозицин тIеман тобанийн карахь ю 2014-чу шарахь дуьйна. 2017-чу шарахь Хан-Шейхунехь химин атака йинера, иттаннаш адамаш а дойуш. Дуьненаюкъарчу эксперташа жамI дира дIаьшен тIелатар динарш президентан Асадан эскарш дара аьлла. Iедалан а, оппозицин а хьасташа хаамаш бо, цу гIалахь тIемаш боьлхуш а, бомбанаш етташ кеманаш а хиларх лаьцна. Шеман Iедалан зорбанан гIирсаша оршотан Iуьйранна хаам бира... Читать дальше...
Кхо жима машен а, "КамАЗ" а тӀеттӀакхетта ГIалгIайчохь Соьлжан кIоштахь. "Интерфаксо" бинчу хаамца, иза хилла "Кавказ" федералан некъана тIехь. Болчу хаамца, Toyota Camry машен дуьхьал богIучу некъа тIе а яьлла тIекхетта "КамАЗна". И бахьана долуш киралело машен тIекхетта ВАЗ -21114 а, Hyundai Solaris а шина машенна. Меттигерчу МВД-н векло бинчу хаамца, Hyundai-на хьалха хиина стаг велла. Цунна тIехьа йогIуш хиллачу Toyota-н шофер а, цуьнца чохь хилла некъахо а лазийна. И шиъ дIакхачийна Соьлжарчу дарбанан хIусаме. Читать дальше...
Оьрсийчоьнан дешаран министралло хьахийна школашкахь мобилан телефонаш лелорна доза тоха дезар аьлла. Цу хьокъехь хьехар дина Роспотребнадзоро а, Рособрнадзоро а, Оьрчийчоьнан дешаран академино а, дуьйцуш ду министраллан сайта тIехь. И хьехамаш регионашка хьовзор бу керла дешаран шо доладалале. Царна бухе йиллина ю школашкахь мобилан телефонаш лелоран дуьненаюкъара зеделлачун анализ. Иштта, цу талламашца а догIуш, школехь урок йоьдуш мобилан телефон лелорна доза тоьхча дика хир ду аьлла хеташ бу 61% дешархой а... Читать дальше...
Юккъерчу барамехь алапа оьцучу Нохчийчуьрчу вахархочун аьтто бу цу ахчанах 558 литр АИ-92 бензин эца. Цу гайтамца Нохчийн Республика 76-гIа меттиг дIалоцуш ю Оьрсийчуьрчу 85 субъектана юкъахь. Цунах лаьцна дуьйцуш ду РИА Новости агенталло бинчу хаамехь. Цу рейтингехь уггар ледар хьал ду Дагестанехь. Цигарчу бахархошка шайн алапах 514 литр бензин а бен ца эцало. ГIалгIайчохь 40, 45 сом доккху бензин эцало юккъерчу алапах 566 литр. И гайтам гIоле бу Нохчийохь а, кхин йолчу дукхахайолчу Къилбаседа Кавказерчу республикашкахь а болчул а. Читать дальше...
Нисса 17 шо даьлла нохчийн тIемалоша Ханкалахь Ми-26 тIеман беркема чудаийтина. Оьрсийчоьнан тIеман авиацехь уггар кIоршамечарах лоруш бу и хилам. 2002-чу шарахь Марсхьокху-беттан 19-чу дийнахь ,тIехь 142 эскархо а, 5 пилот а волуш, Мазлакера гIаьттина беркема нохчийн тIемалоша ПЗРК «Игла» ракета тоьхна чудаийтира Нохчийчуьра оьрсийн коьртачу тIеман базина Ханкалана гергахь сарахь 5 сахьт долуш. Галдаьккхина беркема охьадоьжнера минанаш ехкинчу ара. И бахьана долуш вийра 117 эскархо, кхин а 10 велира хиллачу чевнех тIаьхьо госпиталшкахь. Читать дальше...
Германи дагахь ю мухIажаран статус дIаяккха шаьш схьабевллачу пачхьалкхашка цIаоьхучу шайн махкахь тховкIело еллачу нахера. Цунах лаьцна кIирандийнахь Bild am Sonntag газетехь араяьллачу интервьюхь хаам бина Германин чоьхьарчу гIуллакхийн министро Зееховер Хорста. Цо дийцарехь, миграцин урхалло сихха юхатоллур ду мухIажаран статус ялар хIора кхечу пачхьалкхера веанчу стеган, иза ша схьаваьллачу махка цIавахана хиларх лаьцна хаахь. Зеехофера иштта дагадаийтина хIора Шемарчу мухIажаран мацца вирзина а цIаверза дезар хиларх лаьцна. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Хабар Хьан хабар кхечира хьастах со волчу "Муха ду-хоьтту ахь, - хIинца вайн цIахь?" ТIеман цу шерашкахь хIоьттинчохь холча, Вайн Нана-ДегIаста йитира ахь. Шовданаш хIинца а хийцанза керча, Уьш моьлуш цергаш а лехий Iа де. Дохк йоцчу хIаваэхь лечарчий кхерста, Йозадеш дахаран жайнешна тIе. Уьш даха хевшинчу мокхазан бердах, ТIулг огуш, кадетташ, йоьдуш ю хан. Миччара?! Эшалур бац мокхаз цуьнга Берд лакхабийларна кIарглур ду Iин. Хууш ду дахар а къийсам буй уьзза... Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Волла с духарш ца лоьху хьулъеш сайн волла. Со воллех уьдуш ву, сайн ка ма доллу. Дахаран берам чу цо сискал аьтта. И тIеттIа юзуш ю. И чIагIлуш лаьтта. Ча гушшехь, цу ченан лар леха даьлла. Дуьне а хьаьвзина, цуьнах ун даьлла. Адамийн гIилкхаш а текхаргех сетта, Довхачу дегнашна шийла Iаь етташ. Дуьнена-м йиш яра шен некъаш шардан?! Дуьненехь-м хир дара шен унна дарба?! Духаршца гIоьртинарг хьулъян шен волла, Дахаран бакъдерниг шех кхардон воллу. 2012 шо
Хасаров ШаIрани *** Ца дина зулмаш тIетоьттуш, Юьртахь гIагI-машенаш хоьхкуш. Дахар я Iожалла кхийдош, Пал туьйсу доьдучу дийно. ДIогахь – ор, башха хIоъ кхетта, Кхузахь - цIий бацалахь детта, Шен цIера дIа а вадийна, Декъаза маьрша стаг вийна. ЦIийбелла, регIаца керчаш, Дашо малх дIабуза гIерта. Яссийна йитинчу кертахь Йоьлхуш цхьа нана ю кIентан. Кханене кхийдачу неха Бохуш и синтемаш гена, Лаьтта и лестадеш деза, Ломахь бен тIом а схьахеза. Ца йина ойланаш йойту, Хиндолчух хилларг а гойту... Читать дальше...
Хасаров ШаIрани ЖаIуьнан безам Стом хилла баьлча шен дитт паргIатдолу. Аренан пусар до хьийкъича кIа. Хаза йоI кхиийна юрт а гIарйолу. Лаьмнашна чекх са го жимдича жа. Аьллий ахь хьайн нене "Шо шаре дер ду"? Дош долчу дашо гIап хиндолчух йо. Йиллина хан кхаьчча хьо ара ер ю – Малхана де санна карор ву со. Хьан боху дахарна жаIуй ца оьшу? Хьан эли аренца ца оьшу нах? Иштачо хьан лерехь эрна йиш лоькху. Иштачо бацбо кху дуьненна мохь. 1973 шо
Хасаров ШаIрани Ширделла тIулгаш Цкъа пхьеха лаьттинчохь тап аьлла, тийна, Тидамза Iуьллуш ду ширделла тIулгаш. Ехий и кIай мажош яц хIинца дийна, Хиллачийн когашка хиндерниг гулдан. Воьдучу жимхас уьш ца леци бIаьрга. Хьажа а ца сеци маршалла хатта. Аз доцчу маьхьарца, кхайкхинчохь цаьрга, Шайн маракъевлина тIулгаша латта. Шардеш син лекхий сатийсамийн гунаш, Царна ша диннарг ди дуьнено суна. Текхош шен къахьонаш, марзонаш, хьунаш Некъаш а дехки цо сан дагчухула. Цу тIулгийн дуккха а хир дара дийца... Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Кхоллам (КIантана Ризванна) Хьавззийна, тIехтеси, Iуьйрено тIехтеси, Хьавззийна шен зевнийн гIера, ЗIаьнарша кор дитти, Диканаш тIехIитти, Кхолламаш дIабитичи неха. Амма сан дог лазий, Кху дийно дог лазий, ЦIеххьашха тешнабехк бина, Масане вели цхьаъ Со холча хIоьттина гина?! Мила ву и динарг? Харцонца мотт бинарг? ТIекхаьчча салам луш лелларг? Цуьнах ма лай хили Латийна и сирник Яггал бен доцчу дуьненан?! Iуьйрено лазийна, Дийно дог лазийна, ГIоьмаша куьйгаш сан къуьйлу. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Марша Iойла Со дIавоьду. Марша Iойла! Хаза ду хьо юьссуш цIахь. Хийла некъаш хир ду вайна Цхьаьна дан а дахарехь. Гур ду суна: кIайн дарц хьийзар, Iуьйре йийлар лаьмнашца, БIаьста зезаг беца тийжар Хьан кехатийн хьаьркашца. Ларйийр ю хьо сема цара Хьайн деллачу дашна тIехь. Цхьацца дуьйцуш болчу нахах Дуьне дуьзна доллушехь. Вохвели со хьо схьа хьаьжна. Дагчу кхечи бIаьргийн цIе. Шерийн гунал дехьа ваьлла, Схьадан воьду со вайн де.
Хасаров ШаIрани ТIеман мукъамаш Йоккха топ кхийти сан эвла, Йоккха топ кхийти сан дагах. Йожий цо декъаза сан эвла. Даьккхи цо доккха гар сан дагах: Ца торчу тезето ков дилли. Новкъара сан илли чудиги. Син метта кхийти йоккха топ, Iожаллин кхойкхуш со шуьне. Хиндолчу сан ирсан башха поп Ларбан ца тиги хьо, кIайн дуьне: Даьккхинчу орцано дIадиги Iаьржа маж йитина сан илли. 1995 шо
Хасаров ШаIрани Лаьмнашка Олхазар доьдийца совгIатна мас йожош Шун тIулгийн тархаш тIе, лаьмнаш. Акха и акхаро доьдийца чо божош, Ша хедош акха шун Iаннаш. Ас шоьца хIун дита? Ас шуна хIун дита? Тахна шух къаьсташ сайн декхарна? Декъазчу кхолламо ямарчий летийна, ХIетте а даккхийдеш дахарах, Юучу сискална, суна коч-хечина ХIинццалц схьа да-нана дацарна. Шоьца ас дог дуьту, Юха ван дош дуьту Сайна шу, шуна суо иэшарна. КIант волчу цу кIанта... Читать дальше...
Хасаров ШаIрани "Нускал" (Баллада) Лам боьлхуш бIаьстенан буса Корах чу хьаьжна нурс санна, Лар юьтуш дегнашчухула ДIадаха тапъаьлла тата. Тийналла тIехь Iен га хадош, КIантана езна йоI ялош, Сан дагна дахарца гилгаш. Иштта ду Нохчийчохь гIилкхаш! И нускал ша волччу доссий Яхь йолчу доттагIчо кIентан. Ерриг юрт юьхькIайча хIоттий Нус хилла хьаьвзинчо керта. Нускал цIа дуьгуш, некъ лоьцуш Машенаш ю новкъахь совцуш. Хьан боху лаьмнашкахь лелла БIешерийн гIилкхаш ширделла?! Ловзаргахь ву жима-воккха. Читать дальше...
Хасаров ШаIрани Гуьйре Гуьйре, ма е арахь гIовгIа, Ма лекхийта мохе йиш, Йочанашкахь лоьхуш гIовла, Курайохуш сира дохк. Хьоьца къийса тар ца делла, Хьан кех дуьйлу олхазарш. Церан довха бIаьрхиш миэлла Можа гуш ду диттан гIаш. Гуьйре, ма е арахь гIовгIа, Нах чуберзо сих ма луо. Цул а суна иллий хьеха Езначунна дIахазо. Деших тера хьаьрса месаш, Яйн хьоьстуш, мох хьоькхуш ахь, Ека цуьнан зевне эшарш, Ткъа беснеш тIехь лепа малх. Шовда ду и кхуьйсуш цинцаш. Зезаг ду и бацалахь. Читать дальше...
