Ана мен баланың арасындағы махаббатты бейнеленіп келді.
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің Тарих, археология және этнология факультетінің 2-курс магистранттары Германия республикасы, Тюбинген қаласындағы Тюбинген университетінде жасаған ғылыми іс-тәжірибеден өтіп қайтты.
29 қаңтар күні Алматыда «Әлемнің екінші ұстазы» атанған Әбу Насыр әл-Фараби бабамыздың 1150 жылдығы салтанатты түрде старт алады. Өткен жылы-ақ заманалардың ғұлама ғалымының мерейтойына арналған үлкен дайындықты оның кіндік қаны тамған Қазақ елі бастап кеткен-ді.
Қазақстандық жетекші білім ордасы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Сирия астанасы Дамаск қаласынан филиалын ашады. Бұл бастама Алматыда Әбу Насыр әл-Фарабидің 1150 жылдығы мерекесін атап өту салтанатының бастау алуы барысында айтылды.
Бұл — қыста да, жазда да бұзылмайтын, әрқашан өзінің нәрлілігі мен дәмділігін сақтайтын, сондықтан да көшпелі халықтың дастарқанынан тиесілі орын алған ұлттық тағам. Ол қазіргі кезде де өзінің құндылығын жойған жоқ. Керісінше, күнделікті сүйіп жейтін тағамдарымыздың біріне айналып келеді.
Жұқа аудан әкіміне барып өзін қазылыққа тағайындауын өтініпті. Қазылық орын болмағандықтан әкім оған өзінің ділгірлігін білдіріпті. Соңында үмітін үзген Жұқа:
Бір саудагер жолаушылап келе жатып кеш бата шағын бір мейманханаға келіп түнейді. Мейманхана иесі оған бір пысқан тауық, екі жұмыртқа, жарты нан әкеп береді. Сонымен бірге есегіне жетерлік жем-шөп береді.
Хан Темір Жұқаны асқа шақырып, аспазға ішіне әнжүр мен қаймақ салынған нан дайындауды тапсырыпты. Бұл тағамды Жұқа өте жақсы көреді екен. Бірақ, дастархан жиылғанға дейін бұл тағам әкелінбепті. Жұқа іштей ренжісе де, ләм-мим дей алмапты.
Әлдекім хан Темірге шомбал есектің бірін тарту етіп әкеп беріпті. Бұған ол қатты қуаныпты. Әркім бірден артықшылғын айтып, қасындағылар да бұл есекті бәсекелесе мақтапты. Тіпті, ақырында оны хикіметті хайуанға айналдырып жіберіпті. Бағалау кезегі Жұқаға келгенде мақтау сөздерінің түгел айтылып болғандығын білген ол ойланып тұрып:
Бір атақты кісі Қожанасырды іш тартатынын айтып, жиі қонаққа шақырып жүреді екен. Бір күні Қожанасыр соның үйіне бара жатса, ол терезеден сыртқа қарап тұр екен. Қожанасырды көреді де, терезеден кейін шегініп кетеді. Қожанасыр есік қағады, есікті қызметшісі ашыпты.
Мұғалім ауырып қалады. Көңіл сұрай келген бір шәкірті оған:
Қожаның бір танысы үлкенді үлкен деп, кішіні кіші деп сыйламайды екен. Ешқандай ақыл-кеңес, айыптау оған әсер етпейді.
Қожанасыр бір нәрсесін медресенің мұғаліміне тастап кетеді. Бірнеше күннен кейін әлгі нәрсесін алуға келеді. Мұғалім:
Бір қап бидайды есекке артып, Қожанасыр диірменге бара жатады. Шайхананың тұсынан өтіп бара жатып, ол бірнеше қыдырымпаздың сүйек ойнап жатқанын көреді. «Ойнап көрейінші, — дейді Әпенді, — бәлкім, жолым болып кетер!». Әпенді асығыс болған соң, ойыншыларға сығылыса кіріп, ойынға қосуын өтінеді.
Бұхарадағы әншісымақ біреудің дауысын Әпенді мүлде ұнатпайды екен. Сол әнші ән сала бастаса, Әпенді ақырын ғана кетіп қалады екен.
Бір күні сақал-мұртын бастырмақ болған Әпенді шалағай шаштаразға тап болады. Ананың ұстарамен арлы-берлі кескілегені сонша — Қожанасыр ойбай салуға шақ отырады, тек көзінен жасы сорғалап, басы айналып барады. Кенет ол көшеден бір айғай-шуды естіп, не болғанын шаштараздан сұрайды.
Бір күні Қожанасыр базардан семіз ет сатып алып, бабы келіскен кәуап пісіреді. Тек бұрышы ғана жетіспей тұрады. Қожанасыр үйін жабады да, кілтті тастың астына қойып, базарға шығады. Қақпа алдында дәруішке жолығады.
Жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған қағаз сынақ кітапшалары алынып тасталды.
Қожанасыр құлаған үйлердің арасына теңге салған құмыра жасырады. Ол бір теңге тапса да, барып сол құмыраға салып және әр жолы барлық теңгесін қайта санайды екен. Сол маңда бояушының дүкені бар еді. Ол Қожанасырдың бұл маңға босқа келіп жүрмегенін сезеді де, аңдып жүріп Қожаның көмбесін тауып алады. Бояушы теңгенің бәрін сыпырып алады, онда қырқық бір динар бар екен.
Бір күні Қожанасыр қаладан кетпекші болады. Оның түйесі бар еді. «Түйеге мініп саяхат жасаған жақсы ғой» деп ойланды ол.
