Анатолий Малов Чаллы картлар һәм инвалидлар интернат-йортында яши һәм үзенә якын булган кешеләрне табарга тели. 75 яшьлек ялгыз бабай монда Алабугадан килгән. Ул – «Өлкән кеше өчен яңа гаилә» программасында катнашырга теләк белдергән сирәк пенсионерлар арасында, чөнки андыйлар аз.
Анатолий Иванович Чаллы янындагы Боровецкое авылында туган. 8нче сыйныфны тәмамлаганнан соң Чистай техникумына укырга кергән. Аннары аны армиягә алалар, анда ул автомобиль гаскәрләрендә хезмәт итә. Туган шәһәрендә автотранспорт предприятиесендә эшли, карьерасы дәвамында дежур механиктан алып колонна җитәкчесе вазифасына кадәр үсә. Аның 40 елдан артык хезмәт стажы бар.
Аерылышкан хатыны турында бик җылы итеп искә ала. Уллары турында да сагынып сөйли.
– Ике улымны югалттым, аларны авыру алды. Кечесе 24 яшендә вафат булды. Яңа ел бәйрәмендә шәһәр мэриясе янындагы чыршыга бардык. Суык иде, башлык та кимәгән иде, салкын тидерде. Хастаханәдә «менингит» диагнозын куйдылар. Аны реанимациягә алдылар, шунда аңсыз рәвештә туган көнен каршылады. Иске Яңа елда кыз сорарга барырга җыенган идек. Өлгермәделәр. Олы улым 31 яшендә үлде, үпкәләренә салкын тидерде. Кызганыч, оныклар, оныкчыклар белән сөендерергә өлгермәделәр, – ди пенсионер.
Ул икенче тапкыр өйләнмәгән, инде 20 елдан артык ялгыз. Элек Чаллыда «молосемейка»да яшәгән, 2015 елда җыйган акчасына Алабугада бакчалы фатир сатып алган.
– Бакчада вакыт уздырырга яратам. Участогымда помидор, бәрәңге, көнбагыш утырта идем. Уңышым белән күршеләрем белән дә бүлешә, Алабугадагы интернат-йортка алып бара идем. Участокта мунча, тавык абзары бар. Яңа гаиләдә дә мин бакчада эшләргә ярдәм итәр идем, – ди Анатолий Малов.
Бабайның яраткан шөгыле дә бар – кроссвордлар чишү. Аның башы яхшы эшли, сүзлек запасы да зур, дип сөйли аның турында интернат-йорт хезмәткәрләре. Ир-ат аралашучан, сөйләшергә ярата. Аның икенче төркем инвалидлыгы бар, аяклары авырта. Әмма ул үз-үзен карый ала.
– Татарстан һәм Россия буенча таралган ерак туганнарга мәҗбүриләп керергә теләмим. Мине якыны кебек кабул итә алачак чын гаиләм булуын телим. Картлыгымны уртак көнкүреш, бәйрәмнәре булган якын кешеләр арасында үткәрү турында хыялланам. Кайгыда да, шатлыкта да бергә булырга. Минем өчен дә якын кешеләр табылыр дип өметләнәм, – ди Анатолий Иванович.
Интернат-йортта Анатолий Малов турында яхшы сөйлиләр. Әлбәттә, холкы бар. Шул ук вакытта бабай игелекле, тырыш, диләр
– Анатолий Иванович кебек өлкән яшьтәге кешеләр үзенә гаилә табуны сорап бик сирәк мөрәҗәгать итә. Гадәттә, әби-бабайлар интернат-йортта калырга тели. Алар яңа урынга җиңел генә ияләшә алмый. Алар инде монда ияләнгән, күршеләрен һәм персоналны яхшы беләләр. Кайвакыт олы яшьтәге ата-аналарның балалары мөрәҗәгать итә. Ялгыз әти-әниләре өчен дус әби яки бабай табуны сорыйлар, – ди Чаллыдагы картлар һәм инвалидлар өчен интернат-йортның социаль эш буенча белгече Алия Абдуллина.
Бүгенге көндә интернат-йортта Чаллы, Түбән Кама, Тукай, Минзәлә, Алабуга районнарыннан 58 кеше яши. Өлкәннәр, инвалидлар картлар йортын Татарстандагы учреждениеләр арасыннан үзләре сайлый ала. Анда яшәүчеләрнең уртача яше – 70-75 яшь, ир-атлар хатын-кызларга караганда күбрәк. 50 яшькә кадәргеләр – 7 кеше. Күпчелек очракта алар – инвалид ялгыз пенсионерлар.
Татарстанда «Өлкән кеше өчен яңа гаилә» программасы 2017 елдан бирле эшли. Анда катнашу өчен кайбер шартларны үтәргә кирәк.
– Программада катнашу өчен, кабул итүче як билгеле бер таләпләрне үтәргә тиеш: кандидатлар пенсионер булмаска, безнең республикада яшәргә, өлкән яшьтәге кешенең гаилә әгъзалары булмаска тиеш. Аларның 1 кешегә туры килгән торак мәйданы 15 квадрат метрдан ким булмаска, пенсионер өчен аерым бүлмә булырга, соңгы 6 календарь айда гаиләнең җан башына уртача кереме яшәү минимумыннан түбән булмаска тиеш – 2024 елда Татарстанда ул 14 317 сум тәшкил итә. Хөкем ителмәү, алкоголизм, наркомания, йогышлы авырулар, туберкулез һәм башкалар кебек хроник авырулары булмау да шарт, – дип аңлатты «Доверие» КЦСОН директоры урынбасары Лилия Вәлиева.
Әгәр карар гаилә файдасына кабул ителсә, өлкән яшьтәге кеше яңа урында 30 көнгә – сынау срогы буларак урнаша ала. Әгәр ошаса – калачак, әгәр ошамаса, кире интернат-йортка кайтачак.
– Өлкән яшьтәге кешене тәрбиягә алган гаиләгә ай саен акчалата түләү билгеләнә: III төркем инвалидлыгы булганнарны һәм инвалидлыгы булмаганнарны алган өчен – 6 мең сум, II төркемдәгеләрне – 8 мең сум, I төркемдәгеләрне – 10 мең сум. Шулай ук пенсионерның пенсиясенең 75 проценты да гаиләгә биреләчәк, – ди Лилия.
Анатолий Ивановичны гаиләгә алырга теләүчеләр 8(8552)71-39-09 телефоны буенча «Доверие» үзәгенә мөрәҗәгать итә ала.
«Челиниские известия» сайтыннан тәрҗемә. Авторы: Ольга Степанова
