Бельгерчу Антрверпен гIалахь шоьта дийнахь хиллачу цхьаьнакхетарехь гайта йолийна Нохчийчохь хьалхара тIом боьдуш даьхначу, амма шуьйра зорбанехь хилла доцучу суьртийн архиван цхьа дакъа. И мероприяти хьажийна яра Нохчийчохь тIом болабелла 27-хь шо кхачарна.
Къобалйина йочу Нохчий Республика – Ичкерин Австрехь йолчу векло Дунаев Розас дийцарехь, цхьаьнакхетарехь дакъалоцуш вара 20-х стаг, коьртачу декъана Австехь а, Швейцарехь а, Бельгехь а беха нохчий, яздо Кавказ.Реалиино. Цигахь гайтира тIом боьдуш даьхна, бакъонашларъярхоша Гашаева Зайнапа а, Газиева Фатимас а Нохчийчуьра арадаьхна суьрташ.
"Дерриг а 5 эзар сурт ду, оха царах нохчийн архив йина. Цхьадолу суьрташ конференцешкахь а, саммиташкахь а гойтуш дара, амма шуьйрахьажа аьтто болчу кепара дуьххьара гойтуш дара уьш.
Оьрсийчоьнан эскарш 1994-чу шарахь ГIура-беттан 11-хь Нохчийчоьна тIегIортинчу денна хьажийначу мероприятихь оха гайтира архиван цкъа кIеззиг дакъа. ТIамехь юайина нах, йохийна гIишлош, тIамах бевдда маьрша бахархой тIехь болу суьрташ ду уьш", - дийцина гайтам вовшатоьхначу Газиева Фатимас.
Гайтам кечбина, "Эхо войны" (ТIеман йилбазмохь) регионийн юкъара машарбаран юкъараллин вовшахтохаралло гIо а деш. Евробартана юкъайогIучу пачхьалкхашкахь локдаун юхаяьккхинчул тIаьхьа иза гайта дагахь бу иза вовшахтоьхнарш нохчий бехачу кхечу гIаланашкахь а.
Нохчийчохь хьалхара тIом болабелира 1994-чу шеран ГIура-беттан 11-чу дийнахь. Оьрсийчоьнан президенто Ельцин Бориса "конституцин къепе юхаметтахIотто" аьлла цу хьокъехь тIеэцна указ арадаларца, кхаа агIор Нохчийчоьнан территори тIе девлира Оьрсийчоьнан эскарш.
Кхин 20 де даьлча уьш тIекхечира Соьлжа-ГIалин юккъехь лаьттачу президентан гIала-цIанна.
ГIура-беттан оцу Iаьнан дийнахь болабела и тIом бахбелира 1996-чу шеран Марсхьокху-беттан 31-гIа дийне тIекхаччалц. Оьрсийчоьнан а, Нохчийчоьнан агIонаш динчу маслаIатца Нохчийн Республикан статус билгалъяккха езаш яра 2001-чу шерахь ГIура-беттан 31-гIа де тIекхачале.
Ма дарра аьлча (де-факто), Нохчийчоьнах юха а хилира йозуш йоцу пачхьалкх. Тахана а билггал хууш дац оцу тIамехь кхелхинчу нехан бакъдолу терахь. Нохчийчохь тIом а баьлла, адамашка бала боьссина де тергал деш а дац карарчу Нохчийчохь долчу Iедалша.
