Organizatat joqeveritare në Maqedoninë e Veriut, thonë se mosinformimi i duhur i qytetarëve, si dhe mungesa e besimit ndaj institucioneve, ka bërë që pjesa më e madhe e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut, shumë më shumë të preferojnë që çdo shërbim ta realizojnë duke shkuar personalisht në sportelet e institucioneve, sesa të apelojnë për marrjen e shërbimeve online.
Ndërkohë që përfaqësuesit e institucioneve të pushtetit vendor dhe atij qendror, në vazhdimësi zotohen se digjitalizimi i shërbimeve mbetet në krye të listës së prioriteteve, për dy arsye: e para për të shmangur pritjet para sporteleve si masë mbrojtëse ndaj koronavirusit të ri, dhe e dyta për të ofruar shërbime më efikase dhe në kohë për qytetarët.
Në bazë të hulumtimit që ka realizuar organizata joqeveritare AGTIS, vetëm 1.5 për qind e popullsisë në Maqedoninë e Veriut, e shfrytëzojnë mundësinë për sigurimin e shërbimeve të caktuara përmes platformës elektronike uslugi.gov.mk.
Bllagica Cvetkovska nga organizata joqeveritare AGTIS, thotë për Radion Evropa e Lirë se pushteti vendor dhe ai qendror, nuk ofrojnë mjaftueshëm shërbime elektronike, me atë që qytetarët të shërbehen në kohë dhe të shmangin rradhët e gjata nëpër sportele.
“Janë të pakta shërbimet elektronike të cilat i ofron pushteti vendor. Në bazë të dhënave që i kemi marrë ne, si shërbime të plota elektronike, ofrohet vetëm pagesa e tatimit të pronës dhe të dhënat rreth parcelave katastrale. Vetëm 0.89 për qind e klikimeve që ofrojnë portalet komunale, mund të realizohen si shërbim elektronik pa pasur nevojë që qytetarët të paraqiten në sportelet e institucioneve të pushtetit vendor”, thotë Cvetkovska, duke shtuar se nga 789 shërbime të disponueshme, vetëm 151 mund të fitohen në mënyrë elektronike.
Hulumtimi që ka realizuar AGTIS, nxjerr në pah se qytarët e Maqedonisë së Veriut, nuk kanë informacione të mjaftueshme se ekziston një portal i tillë, ndërsa është e lartë edhe përqindja e qytetarëve që edhe nuk besojnë se do të mund të marrin shëbimet e duhura njësoj sikur të aplikojnë në sportelet e institucioneve.
“Kur më është dashur të nxjerr një certifikatë të lindjes, gjithçka ishte në rregull, por kur më është deshur të nxjerr një dokumet nga kadastra, sistemi ishte disa ditë i bllokuar, kështu që u detyrova që personalisht të shkoj ta marr dokumentin në sportelet e kadastrës", thotë Dobrinka Andonovska.
Qytetarët gjithashtu ankohen se për dokumeteve të caktuara vetëm mund të aplikohet, përderisa marrja e tyre megjithatë kërkon prezencë fizike.
“Cila është poenta e shërbimeve kur për një dokument të caktuar, megjithatë unë duhet të paraqitem në sportel për ta marrë personalisht”, thotë Veko.
Përderisa nga dikasteri i shoqërisë informative, kanë ritheksuar se “platforma e ofrimit të shërbimeve elektronike”, paraqet një mundësi, përmes së cilit, institucioneve u mundësohet të zgjidhin në mënyrë elektronike procedurat administrative, njëherësh dhe qytetarëve u mundësohet të marrin shërbimet e caktuara, duke i inkurajuar që sa më shumë ta përdorin atë.
Nga ana tjetër, Sefer Selimi nga organizata joqeveritare Demokracy Lab, thotë për Radion Evropa e Lirë se duhet investuar më shumë në edukimin e qytetarëve që të shfrytëzojnë shërbimet elektronike, por edhe institucionet e pushtetit vendor të kenë kuadro profesionale, që të mund të ofrojnë shërbime cilësore.
Selimi thekson se shërbimet kanë anën pozitive dhe negative.
“Të dhënat, përkatësisht marrja e shërbimeve elektronike nga ana e qytetarëve si anë pozitive, ka efikasitetin në kohë, njëherësh me ofrimin e shërbimeve online nga ana e institucioneve zvogëlohet mundësia për korrupsion. Anët negative të shërbimeve online kanë të bëjnë me atë se një pjesë e popullatës, veçanërisht ata që nuk kanë njohuri të mjaftueshme për sa i përket përdorimit të teknologjisë digjitale, privohen nga shfrytëzimi i kësaj mundësie të marrjes së shërbimeve. Prandaj shërbimet elektronike, duhet të thjeshtësohen sa më shumë dhe gjithashtu nevojiten fushata mediale për nxitjen e shfrytëzimit të shërbimeve online”, thotë Selimi.
Ndryshe, edhe në Raportin e fundit të Progresit të Komisionit Evropian, theksohet nevoja për përpjekje më të mëdha nga ana e të gjitha institucioneve shtetërore, në favor të shfrytëzimit të tërësishëm të portalit që mundëson shfrytëzimin e shërbimeve elektronike.
Në Raportin e Progresit gjithashtu është apostrofuar se edhe kriza e shkaktuar nga pandemia ka dëshmuar se sa digjitalizimi i administratës publike, parqet një faktor shumë të rëndësishëm në funksion të sigurimit të shërbimeve online për qytetarët dhe sektorin e biznesit.
