Türkiye’nin gündeminde son yıllarda sıkça yer alan başıboş köpek sorunu çözüme kavuşamadığı gibi her geçen gün halk sağlığını da tehlikeye atıyor. Sokak köpeklerinden insanlara bulaşan hastalıkların bazıları ölümle sonuçlanıyor. Özellikle köpek dışkısında bulunan parazitlerin yumurtaları uzun süre dayanabildiği ve rüzgar, yağmur veya köpeklerin ayaklarıyla her yere dağılabildiği için parazitler insanlara kolayca bulaşabiliyor.
Sokak köpeklerinden yayılan hastalıkları Yeni Şafak’a değerlendiren Erzurum Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nilüfer Sabuncuoğlu, son yıllarda bu hastalıkların arttığını söyledi ve ekledi: “Sokak köpeklerinden insanlara Kist hidatik hastalığı, Escherichia Coli, Salmonella, Tenya, Kancalı kurt, Leptospira gibi hastalıklar bulaşıyor. Bu hastalıklar vatandaşlar için hayati risk oluşturuyor.”
Köpek dışkısından kaynaklı oluşan hastalıkların gelişmemiş ülkelerde görüldüğünü ifade eden Sabuncuoğlu, “Köpeklerin dışkısı yoluyla insanların bağırsaklarında oluşan 'kist hidatik hastalığı' insan sağlığı için çok büyük riskler oluşturuyor. Parkta, bahçede, sokakta köpek dışkılarındaki parazitler etrafa yayılarak ağız yoluyla bulaşıyor.İnsanların teneffüs etmesiyle bulaşan bu hastalık maalesef ülkemizde de başıboş köpekler sokaklarda olduğu için sıkça görülüyor. Sokaklardaki köpek popülasyonu arttığı için hastalıkların etkisi de artıyor. Son 10 yılda ülkemizde kist hidatik görülme sıklığı 8.8 kat arttı” diye konuştu.
Bulaşıcı olan bu hastalıkların hayati risk taşıdığını ifade eden Sabuncuoğlu, şöyle devam etti: “Köpek dışkısından kaynaklı insanda gelişen tenya, kancalı kurt gibi parazitlerin yumurtaları da insan sağlığı açısından risk oluşturuyor. Leptospira hastalığı başıboş köpeklerde yaygın olarak görülüyor ve idrar ile nemli ıslak şartlarda, yağmur sel su baskınları sonrası, idrarlı suya temas eden insanlara geçebiliyor, menenjit gibi ciddi belirtilerle acil durumlar oluşabiliyor. Kist Hidatik, insanların beyin, akciğer, karaciğer gibi hayati organlarında içi sıvı dolu büyük kistlere sebep oluyor. Bu kistler, özellikle patladığı zaman, ağır hastalık tablosuna, şok ve anafilaksiye neden oluyor. Bu hastalık da köpek idrarından kaynaklı Leptospira hastalığı gibi hayati risk taşıyor.”
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Ali Kağan Gökakın, “Başıboş hayvanların dışkısında bulunan parazitlerin yumurtaları uzun süre dayanabildiği için rüzgar, yağmur veya köpeklerin ayaklarıyla her yere dağılabilir. Ve bu bir şekilde insanlara yiyecek içecek yoluyla bulaşırsa da paraziter hastalıkların olması söz konusu olabilir. Halk arasında en fazla en fazla bilinen köpek kisti dediğimiz Karaciğer Kist Hidatiği görülüyor. Bunun kendine ait bir döngüsü var. Köpekler burada ara konaktır. Onun dışında nematotlar, sestotlar gibi paraziter enfeksiyon yumurtaları köpek dışkılarıyla bulaşabilir” diye konuştu.
Akciğer kist hidatiği: Bir parazitin neden olduğu enfeksiyon sonucu oluşan kistler akciğerlere yerleşir.
Leptospirosis: Su veya idrar yoluyla bulaşan potansiyel olarak ciddi bir bakteriyel enfeksiyondur.
Salmonelloz: Köpek veya kediler özellikle çiğ et yiyorsa ortamdan ve yedikleri etten bu paraziti alırlar. Bu enfeksiyon şiddetli tıbbi bir yardım ister.
Kuduz: Virüs hayvanın tükürüğünden, tipik olarak bir ısırık yoluyla bulaşır. Ve hastalığın görünür işaretleri belirdiğinde, genellikle ölümcül olur.
Tenya: İnsan bağırsağına yerleşen parazitik bir kurtçuktur. Çeşitli gastrointestinal rahatsızlıkların nedeni olabilir.
Ankara’da Çankaya Dikmen Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencisi Ahmet Furkan Tanrısever, 13 Aralık 2023'te okulun bahçesinde sahipsiz köpeklerin saldırısına uğradı. Yardıma koşan öğretmeninin sopayla müdahale etmesiyle köpeklerden kurtulan öğrenci, ambulansla hastaneye kaldırıldı. Bacağının çeşitli yerlerinden ısırılan Tanrısever'in vücudunda saldırının izleri kaldı. Yaşadıklarını anlatan Tanrısever, saldırı nedeniyle yaklaşık 1 ay boyunca yürümekte zorlandığını söyledi. Bacağında diş izlerinin kaldığını belirten Tanrısever, olayı atlatamadığını, tedirginlik yaşadığını dile getirerek, köpeklerin havlamasından bile korktuğunu anlattı. Sokak hayvanları sorununun çözülmesini talep eden Tanrısever, "Ben toplatılması taraftarıyım. Benim yaşadıklarımı birinin yaşamasını istemiyorum. Sokaklar güvenli değil. Güvenli sokaklar istiyoruz" dedi.
Baba Hakan Tanrısever mahalle sakinlerinin başıboş köpeklerden dolayı sokakta yürüyemez hale geldiğini belirterek, "İnsanlar ellerinde sopasız yürüyemez hale geldi. Bir tane köpek olurdu eskiden herkes severdi. Şimdi kolonileşmiş halde. Her sokak başında minimum 15-20 köpek var" diye konuştu. Hakan Tanrısever, şöyle devam etti: "Bizim yasalarımız bu kadar çözümsüz olmamalı. Öncelikle bu problemlerin yaşanmaması için hayvanların toplatılmasını istiyorum. Sokaklarda sahipsiz hayvan olmamalı. Mahallemizin hiçbir parkında gezemiyoruz. Bütün parklar köpeklerin yuvası olmuş halde. Kısırlaştırmanın bir çözüm olmadığını düşünüyorum. Başka canlar, başka ölümler yaşanmamalı. Güvenli sokaklar istiyoruz."
Başıboş köpek tasarısı haftaya Meclis'te: Mama lobisi çözüm istemiyor
Okul bahçesinde başıboş köpek dehşeti: 11 yaşındaki öğrenciye saldırdılar
