Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, çim alanların bir kısmının kurakçıl peyzaja dönüştürülmesi ile yüzde 50'ye yakın, tamamının dönüştürülmesi ile de yüzde 80'e varan su verimliliği sağlanabileceğini bildirdi.
Yumaklı, yaptığı açıklamada, yaz aylarının yaklaşmasıyla artan peyzaj düzenlemeleri sırasında suyun "akılcı" kullanımına özen gösterilmesi gerektiğini belirtti.
Türkiye'de iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin belirgin olarak hissedildiğine dikkati çeken Yumaklı, uluslararası göstergelere göre Türkiye'nin su stresi yaşayan ülkeler arasında bulunduğuna işaret etti.
Yumaklı, Bakanlık olarak suyun verimli kullanılması ve su israfının önlenmesine yönelik çalışmalar yürüttüklerini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde ve Bakanlık koordinasyonunda 31 Ocak 2023'te başlatılan "Su Verimliliği Seferberliği" ile kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla ülke ölçeğinde büyük bir dönüşümün uygulamaya konulduğunu hatırlatan Yumaklı, bu seferberlik kapsamında, "Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2023-2033)"nın genelge ile yürürlüğe girdiğini ifade etti.
"Doğaya uyumlu peyzaj alanları oluşturulması önemli"
Yumaklı, Bakanlığa bağlı Su Yönetimi Genel Müdürlüğünün, bu genelgeye dayanarak hazırladığı "Kurakçıl Peyzaj Uygulamaları Rehber Dokümanı"nın da Bakanlığın internet sitesinde yayımlandığını belirtti.
Rehberi 81 il valiliği, belediye başkanlıkları ile tüm bakanlıklar ve Türkiye Otelciler Birliği ile paylaştıklarını bildiren Yumaklı, şöyle devam etti:
"Kurakçıl peyzaj, kurak iklime sahip ve su kaynaklarının sınırlı olduğu alanlarda 'estetik peyzaj' kaygısı gütmeden 'klasik peyzaj' düzenlemelerinden vazgeçilerek suyun akılcı kullanılması anlamına gelir. Bu bağlamda, tüm paydaşlarımızın peyzaj uygulamalarımızda rehberimizde dikkat çektiğimiz hususları dikkate alarak gerekli hassasiyeti göstereceklerini ümit ediyoruz."
Yumaklı, peyzaj alanlarında estetik kaygılar ve temininin kolay olması nedeniyle suya çok fazla ihtiyaç duyan çim alan kullanımının yaygın olduğuna işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:
"Çim alanların bir kısmının kurakçıl peyzaja dönüştürülmesi ile yüzde 20-50, tamamının kurakçıl peyzaja dönüştürülmesi ile de ortalama yüzde 80'e varan su verimliliği sağlayabiliriz. Bu uygulamayla aynı zamanda bakım ve enerji maliyetlerinin de yaklaşık yarı yarıya azaltılabildiğini unutmayalım. Bu nedenle doğaya uyumlu ve sürdürülebilir peyzaj alanları oluşturulması ülkemizin su kaynaklarının korunup geliştirilmesi için büyük önem taşıyor."
Peyzaj düzenlemelerinde uyulması gereken hususlar
Açıklamada, peyzaj düzenlemelerinde suyun verimli ve etkili kullanılması için uyulması gereken kurallar ve bu kapsamda, bahar aylarında başlayan söz konusu düzenlemelerde göz önünde bulundurulması gereken hususlar şöyle sıralandı:
"- Peyzaj alanlarında toprakta buharlaşmanın minimize edilmesi amacıyla bölgenin iklim koşullarına ve doğal yapısına uyumlu malçlama (toprağın üstüne organik veya sentetik malzemeler serilerek bitki köklerinin etrafında tabaka oluşturulması) yapılmalı.
- Suyu verimli kullanan sulama sistemleri tercih edilmeli.
- Sulama gün ağarmadan veya gün batımı sonrasında yapılmalı.
- Sulamada, içme suyu standardı taşıyan sular yerine dezenfekte edilmiş arıtılmış atık sular gibi alternatif su kaynakları kullanılmalı.
- Kurakçıl peyzaj tasarımı esnasında su tüketimi yüksek olan geniş çim yüzeyler yerine bölgenin iklim koşullarına uyumlu, çok yıllık yer örtücüler ve kuraklığa dayanıklı doğal bitkiler tercih edilmeli.
- Çim alan miktarı mümkün olduğunca düşük tutulmalı ve kuraklığa dayanıklı çim türleri (kamışsı yumak, çayır salkım otu, koyun yumağı, bermuda çimi vb.) seçilmeli.
- Enerji ihtiyacı mümkün olduğunca yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmalı.
- Yeşil binalar, yeşil çatılar, yeşil sokaklar, dikey bahçeler ve çatı bahçeleri gibi yeşil altyapı uygulamaları kurakçıl peyzaj anlayışıyla entegre edilmeli.
- Kurakçıl peyzaj tasarımı esnasında doğal drenaj kanalları inşa edilerek bu alanlarda biriken sular uygun filtreleme yöntemi sonrası tekrar sulamada kullanılmalı.
- Yağışlardan kaynaklanan yüzey akışı filtrelenerek yerinde yağmur suyu etkin kullanılmalı ve yağmur bahçeleri uygulamaları aracılığı ile yağmur suları yer altında depolanmalı."
