Раççей, Беларуç, Украина халăхĕсенчи ÿнер ăстисен ĕçĕсем – пĕр лапамра. Çак кунсенче Патăрьел районĕнчи Турхан ялĕнче Кокель вулавĕсем иртрĕç. Ăна ку хутĕнче 16-мĕш хут йĕркелерĕç. Сăнарлă ĕçсен хăйнеевĕрлĕхĕ çинчен, çавăн пекех вулаври кăсăклă самантсем çинчен – малалла тĕплĕнрех. Кокель вулавĕсене Чăваш Енре 2005-мĕш çултанпах ирттереççĕ. Тепĕр икĕ çултан вара Кокель пленэрне йĕркеленĕ. Вăл Раççейпе Украина, Беларуç проекчĕ шутланать. 15 çул хушшинче унта пĕтĕмпе 169 ăста хутшăннă. Вĕсем ÿнер тĕнчине 2 000 ытла пленэр ĕçĕпе пуянлатнă. Çак анлă тĕлпулу çулсеренех çĕнĕ çынсене хайĕн ытамне йыхравлать. Çавăнпа та унта пирĕн çĕршыв ÿнерçисем çеç мар, чикĕ леш енчи пултарулăх çыннисем те хавхаланупах хутшăнаççĕ. Вулава савăнăçлă лару-тăрура Алексей Кокель музей-çурчĕ умĕнче уçрĕç. Палăк умне асăну туйăмне палăртакан чечексем хунă хыççăн сумлă хăнасем музей-çурта кĕчĕç. Унта вĕсем Алексей Афанасьевич Украина çĕршывĕнче пурăннă тапхăрти япаласемпе, çавăн пекех чăваш халăхĕн пуян эткерлĕхĕпе тата апат-çимĕçĕпе паллашрĕç. ВЛАДИМИР ВАСИЛЬЕВ: «Турхан тăрăхĕ вăл тĕлĕнмелле тăрăх. Тен, унăн ячĕ те уçса парать çак вырăн пĕлтерĕшне. Чăваш ялĕнче Украина ÿнерçисемпе чăваш ÿнерçисем, Раççей çĕршывĕсенчи, пĕрле тĕл пулса çакăнта ÿнертен пуçласа туслăх патне çитнĕ». Алексей Афанасьевич Кокель ячĕ – вулава хутшăнакан кашни çыншăн пĕлтерĕшлĕ. Чăваш профессиллĕ ÿнер искусствине пуçарса янă ентешрен чылайăшĕ паян та тĕслĕх илет. ВАСИЛИЙ КЕРВЕН: «Кокель ят – янăравлă ят, унăн шăпи, ачалăхĕ те, çамрăклăхĕ те çăмăл пулман. Вăл ятлă-сумлă пулнă хыççăн та пирĕн ене, тăван енех килме ĕмĕтленнĕ теççĕ, анчах та тĕрлĕ сăлтава пула, май килмен, çапах та Кокель тăван ене таврăнчĕ». Уяври чи пĕлтерĕшлĕ самант – Раççей, Беларуç тата Украина халăхĕсен ÿнерçисен ĕçĕсене пĕрлетерештеркен курава уçни. Унти кашни ĕç хăйне евĕрлĕ, çапах та вĕсене пурне те «Кокель» хушамат пĕрлештерет.Турхан ялĕ – ятарлă çар операцийĕ вĕçленсен Украина культури çĕнĕлле, чĕрĕлсе тăракан вырăн пуласса шанаççĕ пленэр йĕркелÿçисем. Юлия Адюкова, Артур Галкин
