Osmanlı Devleti büyük bir vakıf medeniyetiydi. Hastanelerden, eğitim kurumlarına, yolcuların ağırlanması hatta kuşların doyurulmasına kadar hemen hemen her alanda hizmet için kurulmuş vakıflar toplumsal düzenin önemli bir parçası oldu. Öncelikli hedefi muhtaçların eksikliklerinin giderilmesi olan vakıf kurumları, hayatın her parçası için hizmet verdi. İşte Osmanlı’nın ilginç vakıflarından bazıları:
Leylek Vakfı: Bu vakıf İzmir Yeni Cami civarındaki leyleklerin beslenmesi için kurulmuş.
Duvar ve Sokak Temizliği Vakfı: Cami, medrese, darütalim ve imaret gibi yapıların duvarlarının pislenmesinin engellenmesi, pislenirse de temizlenmesi için kurulmuştur.
Herkese Meyve Vakfı: Vakfın amacı bahçesinin mahsulünden zengin fakir herkesin faydalanmasıdır.
Borcundan Dolayı Hapse Düşenlere Yardım Vakfı: 1708 yılında İstanbul’da kurulmuştur. Borçlu ve hapiste olan Müslümanlara senede bin akçe verilmesini öngörmüştür.
Nefes Vakfı: Halkın rahat nefes almasını sağlamak için Bebek’ te yaptırdığı köşk ve limanı vatandaşlara açan bir hayır severin vakfıdır.
Helva Dağıtan Vakfı: Vakfın amacı her yıl Recep ayında helva yapılıp dağıtılmasını sağlamaktır.
Pabuç Parası Veren Vakıf: Gaziantep’te kurulmuştur. Kozanlı Camii mektebinde yatılı kalan ve ailesinden uzakta yaşayan talebelere bir kuruş pabuç parası desteği veriyordu.
