Eýran bir aý çemesi wagt bäri Türkiýeden Türkmenistana barýan kargo ýük ulaglarynyň ençemesiniň türkmen – eýran gümrük nokatlaryndan üstaşyr geçmegine rugsat bermeýär. Türkmenistanyň ýük ulaglary Eýrandan öz ýurduna aşmak üçin alternatiw ýollary gözleýär diýip, Azatlyk Radiosynyň ýagdaýdan habarly çeşmeleri aýdýar.
Türkiýe bilen Türkmenistanyň arasynda kargo işi bilen meşgullanýan hususy taraplar hem özleriniň Türkiýeden Türkmenistana iberýän ýollamalarynyň gijikdirilýändigini, soňky bir aýdan gowrak wagt bäri ýükleriniň Türkmenistana gowuşmaýandygyny tassyklaýarlar.
“Eýran döwleti näme üçindir türkmen kargo ýük ulaglaryny Türkmenistana geçirmeýär. Bellisi ýok. Ýöne Türkmenistan döwlet belgili awtomobil ýük ulaglarynyň sürüjileri Azerbaýjanyň Baku şäherine baryp, şol ýerden deňiz ýollary arkaly Türkmenistana aşmaga çalyşýarlar” diýip, çeşmelerimiz aýdýar.
Eýran bilen Türkmenistanyň arasynda Artyk, Sarahs we Bajygyran gümrük nokatlary bar.
Azatlyk Radiosy türkmen ýük ulaglarynyň Eýrandan Türkmenistana üstaşyr geçirilmeginiň çäklendirilmegi bilen bagly jikme-jiklikleri öwrenmäge synanyşýar.
Türkiýe bilen Türkmenistanyň arasynda haryt dolanyşygynyň ýokary depgini saklanyp galýar. Türkmenistanly telekeçiler Türkiýeden dürli görnüşli harytlary, şol sanda öý goşlaryny, tekstil önümlerini we hojalyk harytlaryny getirip, Türkmenistanyň söwda nokatlaryna ýerleýärler.
Lebaply telekeçiler tas her gün diýen ýaly onlarça ýük ulagynyň Türkiýeden öz ýaşaýan sebitlerine haryt getirýändigini aýdýarlar.
“Holodilnikler, kir ýuwujy maşynlar, kondisonerler, gaz plitalary, öý goşlary, diwanlar, egin-eşikleriniň ähli görnüşleri, tekstil önümleri kargo kompaniýalarynyň üsti bilen Türkiýeden Türkmenistana getirilýär” diýip, bir lebaply ýaşaýjy aýdýar.
Şol bir wagtda Türkiýäniň Stambul şäherinde Türkmenistana kargo ýollamak hyzmatlaryny hödürleýän kärhanalar hereket edýär. Bu kärhanalar Türkiýede gazanç edýän türkmenistanly migrantlar bilen olaryň Türkmenistanda galan dogan-garyndaşlarynyň arasynda hem köpri bolup hyzmat edýär.
“Stambulda ýörite Türkmenistana kargo iberýän kargo nokatlary bar. Türkiýede gazanç edýän türkmenler Türkmenistandaky dogan-garyndaşlaryna, ata-enelerine, çagalaryna egin-eşikleri we hojalyk harytlaryny şol kargo nokatlarynyň üsti bilen iberýär” diýip, beýleki bir lebaply ýaşaýjy aýdýar.
Ýöne soňky bir aýdan gowrak wagt bäri Eýranyň Türkmenistana barýan üstaşyr awtomobil ýük ulaglarynyň hereketini çäklendirmegi bilen, Türkiýeden iberilen ýollamalaryň eýelerine gowuşmagy uzaga çekýär.
10-njy noýabrdan bäri Lebap welaýatynyň çägine ýekeje-de kargo ýük ulagy gelmedi diýip, Azatlygyň çeşmeleri aýdýar.
Eýranyň Türkiýeden gelýän türkmen kargo ýük ulaglarynyň gözegçilik-geçiriş gümrük nokatlaryndan geçirmegine rugsat bermezliginiň sebäpleri aýdylmaýar.
Mundan ozal, global koronawirus pandemiýasynyň fonunda, 2020-nji ýylyň bahar aýlarynda 800-den gowrak türkiýeli ýük ulag sürüjileri Eýranyň Türkmenistan bilen aradaky serhet geçelgelerini ýapmagynyň yz ýany, Eýrandan Türkmenistana geçip bilmän ýolda galdylar.
Türkmenistan özüniň iri halkara we sebitara ulag-üstaşyr geçelgelerine goşulýandygyny, gümrük amallaryny sadalaşdyrýandygyny, hem-de sebit ýurtlary bilen transport pudagynda hyzmatdaşlyklary ösdürýändigini aýdýar.
Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-eýran topary 17-nji noýabrda Aşgabatda duşuşyp, iki ýurduň arasyndaky ykdysady hyzmatdaşlygyň, şol sanda ulag-üstaşyr mümkinçilikleriniň häzirki ýagdaýyny we geljegini maslahatlaşdylar. Duşuşygyň dowamynda taraplar birnäçe resminamalara gol çekdiler.
Türkmen metbugatyna görä, Türkmenistanyň döwlet ýolbaşçylary goňşy Eýran bilen ýakyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlyklary ileri tutýar. Eýran soňky ýyllarda Türkmenistanyň energetika serişdeleriniň daşary ýurt döwletlerine üstaşyr eksport edilmegine-de işjeň gatnaşýar.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
