„Усташи“, „насилници“, „уличари“, „платеници“.
Ова се само дел од навредите и обвинувањата што владините претставници и дел од провладините медиуми во Србија ги користат во последните денови за да ги дискредитираат студентските протести.
Блокирани се десетици државни факултети во четири универзитетски центри, Белград, Нови Сад, Ниш и Крагуевац.
Студентите кои ја блокираат работата на тие институции бараат да се утврди вината за несреќата во Нови Сад, во која загинаа 15 лица, како и да се откријат напаѓачите на студентите и професорите на протестите кои следеа.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, пак, ги обвинува дека со протести и блокади се обидуваат да ја „урнат власта“ и дека за тоа „малку биле платени од надвор (од странство), малку од внатре“.
Вучиќ, сепак, не обезбеди докази за своите тврдења.
„Власта користи пропаганда за да ги демонизира неистомислениците, да ја сврти јавноста против нив“, нагласува Драган Попадиќ, професор по социјална психологија на Универзитетот во Белград.
„Овие пораки не се упатени до студентите, туку до третата страна - оние делови од општеството кои во моментов се незаинтересирани и пасивни, не знаат што се случува. Владата користи стандардна црно-бела матрица, каде што на една има „патриоти кои работат дење и ноќе“, а од друга страна „странски платеници““, опишува Попадиќ.
Тој посочува дека тоа дополнително ги подигнува тензиите во земјата каде што повеќе од еден месец траат протестите предизвикани од несреќата на Железничката станица во Нови Сад.
Илјадници граѓани предводени од опозицијата и активистите излегоа на улиците со порака „корупцијата убива“ и „рацете ви се крвави“.
Истите пораки до владините претставници ги испраќаат и студентите кои ги блокираат факултетите.
„Првичната стратегија на владата беше да ги замолчи и минимизира протестите и барањата. А сега во нивните редови се појави нервоза, па реагираат со многу остри зборови и обвинувања“, опишува Попадиќ.
Како што вели, провладините медиуми се користат „како извршители“ за ширење пораки.
Јавен сервис во кампањата
Тврдењата на Вучиќ дека студентите што ги блокираат факултетите се „тепаат за пари заради рушење на власта“, меѓу другото ги објави и Радио и телевизија на Србија.
Во објавата на Инстаграм на 6 декември, Вучиќ ги повика студентите „кои се борат за пари“ „да не ја уништуваат државата“, туку да работат „за својата земја“.
„Зад нашиот бунт се крие правдата, правилното размислување, хуманоста, солидарноста“, студент на Факултетот за технички науки во Нови Сад.
Реакцијата на студентите на РТС не беше објавена.
А на обвинувањата на претседателот студентските организации одговорија со перформанс.
Меѓу студентите кои учествуваа на протестите во Нови Сад почнаа да се делат лажни банкноти со ликот на Александра Вучиќ и вредност од нула динари.
„Властите и нивните ПР стратегии овде се исправени пред нов предизвик - а тоа се младите луѓе на кои не можат да им ги продадат триковите за манипулација што ги користеа во изминатите години“, смета Стефан Јањиќ, доцент на Филозофскиот факултет во Нови Сад.
Јањиќ ја опишува кампањата во провладините медиуми и социјалните мрежи кои ги дискредитираат студентските протести како „неконзистентна“.
„Нема конкретна целна група, им се обраќаат на сите. Од една страна, добиваме порака од владејачката Српска напредна партија дека „се е под контрола“, дека протестираат „два-три“ или „десет и петнаесет“ студенти, а потоа од друга страна се закануваат со граѓанска војна“, додава тој.
Кампања против студентскиот активист Павло Цицвариќ
Додека траат блокадите на факултетот, еден од студентските активисти од Факултетот за политички науки Павле Цицвариќ е на мета на провладините таблоиди.
Таблоидот Информер објави неколку написи во кои Цицвариќ и неговото семејство се обвинети за „антисрпски активности“.
Текстот е придружен со видео клип од социјалните мрежи во кое цел е Цицвариќ.
Тој го гледа тоа како „дел од тактиката што ја користи владата за заплашување на студентите“.
Како што оценува Цицвариќ за РСЕ, целта е „да се одвлече вниманието од барањата на протестот со напад на поединци“.
Нашите барања мора да останат над сите други настани - да се утврди кој е одговорен за несреќата во Нови Сад и кој ги претепа студентите на протестите“, нагласува тој.
Тој додава дека актуелните студентски протести и блокади немаат лидери.
За време на блокадата, многу факултети ги затворија вратите за сите медиуми, со кои комуницираат преку соопштенија.
Слично како и во случајот со Цицвариќ, меѓу видеата кои претходно кружеа на социјалните мрежи како „државни непријатели“ беа и некои актери и други јавни личности кои излегоа против владата на Српската напредна странка.
Тие видеа ги емитуваа и провладините телевизиски станици како ТВ Пинк со национална фреквенција.
Во пресрет на локалните избори во Косово во 2017 година, на таа телевизија беше емитуван и пропаганден спорт против опозицискиот политичар Оливер Ивановиќ.
Ивановиќ беше убиен неколку месеци подоцна во Северна Митровица.
ТВ Пинк до денес не објави кои се авторите на тоа видео и кој го наредил неговото објавување.
Доцентот на Филозофскиот факултет во Нови Сад, Стефан Јањиќ, нагласува дека не треба лесно да се сфатат видеата, во кои, изминативе денови се цел студенти, неистомисленици на власта.
„Мора да ги најдеме одговорните за нивното поставување и емитување, бидејќи навистина би рекол дека се во право оние што гледаат сличности во форматот на ваквите видеа, со оние видеа што беа претходно пласирани, на пример против Оливер Ивановиќ“, нагласува. Јањиќ.
Министерството за образование не реагира на таргетирањето на студентите
Од Министерството за образование не одговорија на прашањата на РСЕ - како реагираат на обвинувањата на владините претставници и провладините медиуми кон студентите кои протестираат.
Исто така, не беше одговорено како Министерството одговара на барањата на студентските протести.
Министерката за образование Славица Ѓукиќ Дејановиќ изјави за Newsmax Balkans, коментирајќи ја блокадата на факултетот, дека не се работи за „голем број студенти“, туку дека биле „прилично гласни“.
Таа рече и дека за политиката и идеолошките активности нема место на универзитетот.
„Гласни се, и во недостиг на аргументи потенцираат барања кои не се насочени кон студентски прашања туку имаат политички примеси“, рече Ѓукиќ Дејановиќ.
Таа додаде дека студентите го бараат и „она што е веќе исполнето“.
„Студентите бараат институциите на системот да си ја завршат работата, а оние институции веќе ја работат“, посочи Ѓукиќ Дејановиќ.
Како реагираат учениците?
„Парите во никој случај не се мотивот на нашите протести“, изјави за РСЕ студентот на трета година по архитектура на Факултетот за технички науки во Нови Сад.
Оваа високообразовна институција, најголема во Србија, е блокирана од 9 декември.
На пленумот на кој се гласаше за блокада имаше неколку илјади студенти.
Името на студентката и е познато на редакцијата на РСЕ, но сака да остане анонимна. Како што вели, загрижена е за последиците што може да ги има доколку излезе во јавност.
„Поради ова, најверојатно ќе имаме проблеми во академска смисла. Но, зад нашиот бунт се крие правдата, правилното размислување, хуманоста, солидарноста“, додаде таа.
„Затоа што ако општеството не се промени, тогаш ништо од ова нема смисла. Тогаш се собравме овде за џабе“, додаде за РСЕ.
Од друга страна, блокадата на ФТН ја осудија управата на факултетот и Студентскиот парламент.
Како што пишува во соопштението објавено на 8 декември, ден пред блокадата, факултетот изразува „длабоко несогласување со предизвикување хаос и нарушување на редовниот процес на работа“.
Неприкосновеноста на академскиот простор е јасно дефинирана со Законот за високо образование, а Универзитетот не е место за никакви политички дебати“, се вели во соопштението.
Напади врз студенти за време на акциите „Стоп, Србија“.
Паралелно со студентските блокади, речиси секој ден во акцијата „Стоп, Србија“ учествуваат стотици граѓани.
Тие ги прекинуваат активностите на 15 минути, за да им оддадат почит на 15-те жртви на Железничката станица во Нови Сад.
Акциите симболично започнуваат во 11:52 часот, време на паѓање на настрешницата.
Немо стојат на раскрсници, улици, плоштади, студентски кампуси и бараат исполнување на протестните барања.
Овие акции, сепак, не поминаа без инциденти.
Заедно со вербалните пресметки и закани, имаше и физички напади и автомобили налетаа на учесниците на протестот.
На блокадите на патиштата се спротивставија дел од граѓаните, но и маскирани лица за кои учесниците на протестот се сомневаат дека се поддржувачи на власта или членови на владејачката партија.
Нападот врз студентите и професорите пред Факултетот за драмски уметности во Белград беше поттик за почеток на студентските блокади.
Оваа институција прва ја прекина работата на 25 ноември.
„Можно е владата да се надеваше дека ова (блокада) нема да се случи. Дека студентите беа прилично инертна маса, која всушност беа такви неколку години. Но она што сега ги испровоцира студентите е свеста за опасноста од беззаконие и насилство“, оценува социјалниот психолог и универзитетски професор Драган Попадиќ.
Српскиот премиер Милош Вучевиќ на социјалните мрежи на 8 декември демонстрантите ги нарече „уличари“, заедно со објавувањето на неколку видеа од протестот.
Во објавите на Вучевиќ на социјалната мрежа Х, демонстрантите беа етикетирани како „екстремисти кои сакаат да ја уништат Србија“ и „насилници“, а овој наратив го користеа и други претставници на владејачката коалиција.
Од друга страна, учесниците на протестот инсистираат на смена на Вучевиќ и градоначалникот на Нови Сад, Милан Ѓуриќ, како и на утврдување кривична одговорност за падот на настрешницата на железничката станица, каде што загинаа 15 лица. а две лица се тешко повредени.
13 лица се уапсени под сомнение дека се одговорни за падот на настрешницата.
Меѓу нив беше и поранешниот министер за градежништво и транспорт Горан Весиќ, кој по неколку дена беше ослободен од притвор.
