Безбедносниот кабинет на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху со големо мнозинство го одобри договорот за прекин на огнот со Хезболах, соопшти канцеларијата на Нетанјаху на денеска (26 ноември), означувајќи голем чекор кон мир меѓу Израел и милитантите на Хезболах поддржани од Иран.
Овој потег веднаш беше поздравен од американскиот претседател Џо Бајден, кој рече дека тоа претставува нов почеток за Либан и покажува дека мирот е можен по речиси 14 месеци прекугранични борби кои принудија десетици илјади Израелци да избегаат и во кои беа убиени илјадници Либанци.
Кабинетот на Нетанјаху соопшти дека планот бил одобрен со 10-1 разлика. Претходно, Нетанјаху го бранеше договорот за прекин на огнот бидејќи му препорача на неговиот безбедносен кабинет да го усвои планот, ветувајќи дека ќе го нападне Хезболах силно ако го прекрши очекуваниот договор.
Во часовите пред состанокот, Израел го изведе најинтензивниот бран напади во Бејрут и неговите јужни предградија и издаде рекорден број предупредувања за евакуација.
Во телевизиско обраќање, Нетанјаху не кажа колку долго ќе трае примирјето, но истакна дека должината на прекинот на огнот „зависи од она што се случува во Либан“.
Тој додаде: „Ако Хезболах го прекрши договорот и се обиде повторно да се вооружи, ние ќе нападнеме. Ако тие се обидат да ги обноват терористичките активности во близина на границата, ние ќе нападнеме. Ако лансираат ракета, ископаат тунел или внесат камион со проектили, ние ќе нападнеме“.
Прекинот на огнот би го означил првиот голем чекор кон ставање крај на насилството предизвикано од нападот врз Израел на 7 октомври 2023 година, од страна на Хамас – од САД и ЕУ означена како терористичка организација.
Бајден рече дека, според договорот постигнат меѓу Израел и Хезболах, прекинот на огнот ќе стапи на сила во 4 часот по локално време на 27 ноември. Тој нагласи дека Израел го задржува правото да ги продолжи операциите во Либан доколку Хезболах ги прекрши условите на примирјето.
„Ова е дизајнирано да биде траен прекин на непријателствата“, рече Бајден во Белата куќа веднаш откако Нетанјаху го објави одобрувањето на примирјето од безбедносниот кабинет. Доколку некоја страна ги прекрши условите од договорот, „Израел го задржува правото на самоодбрана“.
Тој рече дека во текот на следните 60 дена цивилите од двете страни ќе можат безбедно да се вратат во своите заедници. Договорот бара израелските трупи да се повлечат од јужен Либан и либанската армија да се распореди во регионот, додека Хезболах ќе го прекине своето вооружено присуство долж границата јужно од реката Литани.
Либанскиот премиер Наџиб Микати го поздрави прекинот на огнот и рече дека тоа е „фундаментален чекор кон воспоставување смиреност и стабилност во Либан“.
Примирјето не се однесува на војната во Газа, но Бајден рече дека овој конфликт заслужува договор за прекин на огнот.
Нетанјаху рече дека Израел сега ќе ги фокусира своите напори кон милитантите на Хамас и неговата најголема безбедносна грижа, Иран.
„Од вториот ден од војната, Хамас сметаше на Хезболах да се бори покрај него. Со Хезболах надвор од сликата, Хамас е оставен сам на себе. Ќе го зголемиме притисокот врз Хамас и тоа ќе ни помогне во нашата света мисија да ги ослободиме нашите заложници“, рече тој.
Американскиот државен секретар Антони Блинкен претходно изјави дека прекинот на огнот ќе спаси животи и средства за живот во Либан и во Израел.
„Ќе направи голема разлика во создавањето услови што ќе им овозможат на луѓето безбедно да се вратат во своите домови во северен Израел и во јужен Либан“, рече Блинкен на брифингот на крајот од состанокот на министрите за надворешни работи на Г7 во Фиуџи, Италија.
Тој рече дека исто така верува оти деескалирањето на тензиите може да помогне да се стави крај на конфликтот во Газа, давајќи му до знаење на Хамас дека не може да смета на други фронтови кои се отвораат во војната.
„Во однос на самата Газа, исто така мислам дека ова може да има значително влијание… Затоа што една од работите што Хамас ја бара од првиот ден е да ги привлече другите во борбата, да создаде повеќе фронтови, да се увери дека Израел мора да се бори на цела низа различни места“, рече Блинкен.
Во војната се убиени најмалку 3.799 луѓе во Либан од октомври 2023 година, според либанското Министерство за здравство.
Од израелска страна, во воените дејствија загинаа најмалку 82 војници и 47 цивили, велат властите.
Војната во Либан ескалираше по речиси една година ограничена прекугранична размена на оган иницирана од Хезболах.
Либанската група соопшти дека дејствува како поддршка на Хамас по неговиот напад на Израел на 7 октомври 2023 година, што ја предизвика војната во Газа.
Извори: AП, Ројтерс
