شماری از کارمندان سابق اداره مستقل ارگان های محلی حکومت جمهوری پیشین می گویند ولسوالی های جدید در افغانستان بدون ارزیابی علمی و شرایط اجتماعی ایجاد شده اند.
وفا سمندر مشاور فرهنگی پیشین این اداره درصحبت با رادیو آزادی گفت تشکیل ولسوالی های جدید باید برمنبای ضرورت صورت بگیرد:
" به سختی می توان انتظار داشت که حاکمان فعلی بر اساس نیاز مردم یا مطالبات علمی-اجتماعی کارها را پیش ببرند٬ بنابراین تردید وجود دارد که حتی اگر این کار را انجام دهند، نتیجه آن مبتنی بر ارزش‌های اجتماعی و اقتصادی نه بلکه به دیدگاه فکری خودشان استوار خواهد بود که می‌خواهند برای تقویت ارکان حکومت خود به آن دست یابند؛ به همین دلیل است که من در حال حاضر از این نوع تغییر اداری که بدون ارزیابی علمی و اجتماعی انجام می شود، موافق نیستم."
سمیع الله پیوند، رئیس پیشین نظارت و ارزیابی ارگان های محلی، نیز به این باور است که طالبان ولسوالی های جدید را به دلیل گرفتن امتیازات و استخدام طرفداران شان در این پسـُت ها، ایجاد کرده اند.
به گفته ء وی برای ایجاد ساختارهای جدید اداری ولسوالی ها لازم است تا به نیازهای منطقه، مسائل امنیتی و اقتصادی توجه شود.
"متاسفانه نظام فعلی که بر افغانستان حاکم است، به دلیل گرفتن امتیازات وملحوظات سیاسی و گماشتن دوستان شان به این وظایف ،بدون در نظر گرفتن همه این عوامل، چنین واحد های جدید اداری را ایجاد می کند. آنها نمی توانند مثل ولسوالی های قبلی سهولت های مانند تاسیس ساختمان ها ،خدمات اداری، پرسنل مسلکی و معاشات را برای تشکیلات جدید فراهم کنند. "
اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان با رد این ادعا ها به رادیو آزادی گفت
هدف از ایجاد ولسوالی های جدید، ارائه خدمات بهتر به ساکنان این مناطق است.
به گفته ء او این ولسوالی ها قبل از به قدرت رسیدن طالبان در تشکیلات جهادی آنها در نظر گرفته شده بود:
"این ولسوالی‌ها را اشرف غنی «رئیس‌جمهور سابق» اعلام کرده بود اما تایید و تشکیل نشده بودند، حالا به اساس ضرورت این تشکیلات جدید معرفی شد و همچنان در زمان جهاد، برخی ولسوالی‌های که از همدیگر دور بودند و شرایط زندگی مردم در آن مشکل بود، در همان زمان در تشکیلات اداری ما اضافه شده بود و درحال حاضر تشکیل این ولسوالی ها تایید شده است."
ولسوالی های جدید در ولایت های هلمند، فراه، بغلان، فاریاب، سرپل، غور، بادغیس، بلخ پکتیکا، زابل، نورستان و کندهار ایجاد شده اند.
بر اساس مکتوبی که از سوی وزارت داخله حکومت طالبان با رادیو آزادی شریک ساخته شده،لیست این ولسوالی های جدید از این قرار است:
۳ ولسوالی درولایت هلمند (بغنی، باباجی، بهرامجه)، ۳ ولسوالی در ولایت کندهار (کشته شاه، ولیکوت، کشته میوند)،۴ ولسوالی درولایت فاریاب (چهل گزی، خواجه موسی، بندر، خیبر) ۴ ولسوالی درولایت سرپل (الفتح، البدر، الجهاد، سیدآباد) ۲ ولسوالی در ولایت غور (الفاروق و الله یار)۲ ولسوالی در ولایت بلخ(چاهی وکوه البرز) ۲ ولسوالی در ولایت پکتیکا (چهاربران و خوشامند) ۲ ولسوالی در ولایت بادغیس (دره بوم و سنگ آتش) ۱ ولسوالی در ولایت زابل(سیوری)، یک ولسوالی در ولایت نورستان (کانتو)، ۱ ولسوالی در ولایت فراه (فراه رود) و ۱ ولسوالی جدید در ولایت بغلان( دندغوری)ایجاد شده اند.
در افغانستان ۳۶۴ ولسوالی رسمی و ۲۸ ولسوالی موقت وجود دارد، که با این ۲۷ ولسوالی جدید، تعداد ولسوالی های افغانستان به ۴۱۹ ولسوالی می رسد.
امور مربوط به ولایات، ولسوالی ها و شاروالی ها از صلاحیت های مربوط به اداره مستقل ارگان های محلی در جمهوری گذشته بود، اما پس از آمدن حکومت طالبان، این اداره منحل شد و صدها تن کارمندان زن و مرد این اداره وظایف شان را از دست دادند.
