Η αυξανόμενη αστάθεια και αβεβαιότητα λόγω πολέμων και γεωπολιτικών γεγονότων, οι κίνδυνοι και οι προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή, όπως η ξηρασία στη Διώρυγα του Παναμά, η αναζωπύρωση της πειρατείας και κίνδυνοι που αφορούν τα πληρώματα είναι ορισμένοι από τους σκοπέλους που αντιμετωπίζει η σύγχρονη ναυτιλία, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι συνδέονται με τις επιπτώσεις που έχουν σε θέματα ασφάλειας καθώς πλοία δέχονται επιθέσεις με drones, ακόμη και κυβερνοεπιθέσεις, αλλά και με την αύξηση του αριθμού των πλοίων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό που αποκαλείται «σκιώδης στόλος», καθώς ελέγχεται για το κατά πόσο υλοποιεί διεθνείς νομοθεσίες ασφαλείας.
Πρόσφατα περιστατικά στον απόηχο της σύγκρουσης στη Γάζα κατέδειξαν την αυξανόμενη ευπάθεια της παγκόσμιας ναυτιλίας σε πολέμους και διαμάχες. Μεταξύ της 19ης Νοεμβρίου 2023 και των αρχών Απριλίου 2024 σημειώθηκαν περισσότερες από 50 επιθέσεις κατά της εμπορικής ναυτιλίας στην Ερυθρά Θάλασσα από μαχητές Χούθι ως απάντηση στη σύγκρουση. Καταγράφηκε επίσης η πρώτη ολική απώλεια πλοίου, η πρώτη θανατηφόρα επίθεση, καθώς και ενδείξεις ότι η κρίση μπορεί να έχει εξαπλωθεί μετά την κατάληψη ενός πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από ιρανικές δυνάμεις στο Στενό του Ορμούζ, το σημαντικότερο σημείο «ασφυξίας» για τη ναυτιλία μεταφοράς πετρελαίου στον κόσμο.
Η διαταραχή στη ναυτιλία συνεχίστηκε περισσότερο από το αναμενόμενο και είναι πιθανό να παραμείνει για το ορατό μέλλον, λέει ο Captain Rahul Khanna, Global Head of Marine Risk Consulting, Allianz Commercial. Η ναυτιλία έχει γίνει ένας ώριμος στόχος για όσους επιθυμούν να διεξάγουν έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων. Ανοίγει δρόμους για τους τρομοκράτες να αποκτήσουν αναγνώριση και να χτυπήσουν τις παγκόσμιες αγορές, προσθέτει ο αναλυτής.
Η επανεμφάνιση της πειρατείας είναι ένας ακόμη κίνδυνος. Το περασμένο έτος παρατηρήθηκε αύξηση της πειρατείας στη θάλασσα. Το 2023 αναφέρθηκαν 120 περιστατικά κατά πλοίων, αυξημένα σε σχέση με το 2022. Μεγάλη ανησυχία προκαλεί η επανεμφάνιση της πειρατείας στα ανοικτά του Κέρατος της Αφρικής εν μέσω των ευρύτερων ανησυχιών για την ασφάλεια στη γειτονική Ερυθρά Θάλασσα.
Ωστόσο μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες που προκύπτουν από τις επιθέσεις είναι η ασφάλεια και η ευημερία των ναυτικών. Η ναυτιλιακή βιομηχανία ήδη αντιμετωπίζει έλλειψη εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων και υπάρχει μεγάλη ανησυχία ότι οι κρίσεις των τελευταίων ετών θα επηρεάσουν την ικανότητα του κλάδου να προσελκύει ταλέντα σε μια εποχή που πρέπει να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις από την απεξάρτηση από τον άνθρακα και την αυξανόμενη εξάρτηση από την τεχνολογία.
Εκτός από τα drones και κοιτάζοντας προς το μέλλον είναι ορατοί νέοι κίνδυνοι που απειλούν τη ναυτιλία. Οι αναφορές πλοίων που αντιμετωπίζουν παρεμβολές GPS, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε χαμένα ή ανακριβή σήματα που επηρεάζουν τη ναυσιπλοΐα, αυξάνονται, ιδίως σε hotspots όπως τα Στενά του Ορμούζ, η Μεσόγειος και η Μαύρη Θάλασσα. Τα συστήματα αυτόματης αναγνώρισης των σκαφών (AIS) μπορούν επίσης να υποκλαπούν και να γίνουν αντικείμενο κυβερνοεπιθέσεων.
Η αναδρομολόγηση πλοίων επίσης φέρνει προκλήσεις για την αλυσίδα εφοδιασμού. Αυξάνει τον πληθωρισμό και επιβαρύνει το περιβάλλον. Τα δυο τελευταία χρόνια οι αναδρομολογήσεις πλοίων μέσα από «νέες θαλάσσιες οδούς» ή μάλλον από τις πολύ παλαιότερες, όπως ο γύρος της Αφρικής, είναι συχνό φαινόμενο. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες έχουν διαταραχθεί από μια σειρά γεγονότων τα τελευταία χρόνια, από ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα, πυρκαγιές και προσαράξεις πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μέχρι την πανδημία και τις συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή και την επανεμφάνιση της πειρατείας, χωρίς να ξεχνάμε την πρόσφατη κατάρρευση της γέφυρας της Βαλτιμόρης.
Πώς θα πρέπει η ναυτιλιακή βιομηχανία και οι πελάτες της να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση; Στο σημερινό διασυνδεδεμένο περιβάλλον είναι ακόμη πιο σημαντικό να υπάρχει ένα «σχέδιο Β» και εναλλακτικές επιλογές, αναφέρει η Allianz. Ενα απροσδόκητο γεγονός μπορεί να έχει επιπτώσεις ντόμινο σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι ναυτιλιακές εταιρείες σε όλον τον κόσμο θα πρέπει να εξετάσουν τη διαφοροποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού τους και σε ορισμένες περιπτώσεις η κοντινή μεταφορά και η μεταφορά στο εξωτερικό μπορεί να είναι μια επιλογή, καταλήγει η Allianz Commercial.
