Αναδρομικά – Τι πρέπει να περιμένουν οι συνταξιούχοι, τα τρία σενάρια

Το λογισμικό του ΕΦΚΑ δεν επιτρέπει την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου, ο οποίος παραμένει στα χαρτιά παρότι έχει τεθεί σε ισχύ από τον Φεβρουάριο

Τρίτη γενιά αναδρομικών δημιουργεί η απουσία του απαραίτητου λογισμικού στον ΕΦΚΑ για την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου, ο οποίος παραμένει στα χαρτιά παρότι έχει τεθεί σε ισχύ από τον Φεβρουάριο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αυξήσεις στις νέες συντάξεις, οι αιτήσεις των οποίων υποβάλλονται από τις 26/2/2020 (ημέρα δημοσίευσης του νόμου στο ΦΕΚ), να καταβληθούν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στην καλύτερη περίπτωση και εφόσον εφαρμοσθεί χωρίς νέες καθυστερήσεις το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργούνται απαιτήσεις αναδρομικών για το διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την καταβολή των αυξήσεων που προβλέπει οι νόμος. Και αυτό σε μια περίοδο κατά την οποία ο αριθμός των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβάλλονται στα Ταμεία είναι ιδιαίτερα αυξημένος.

Σημειώνεται ότι, αν και ο νόμος Βρούτση δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ στις 26/2/2020, δεν εφαρμόζεται η διάταξη για τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης στις κύριες συντάξεις. Οι αυξήσεις των ανταποδοτικών κύριων συντάξεων (φθάνουν έως 11,8%) θα είναι από 12 ευρώ για όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν με 30,1 έτη ασφάλισης έως και 252 ευρώ για όσους έχουν 40 έτη ασφαλιστικού βίου.

Παράλληλα δεν εφαρμόζεται η διάταξη για όσους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ εργάζονται παρότι εκδόθηκε η σχετική εγκύκλιος. Ο νόμος Βρούτση ορίζει ότι για τους συνταξιούχους που έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, οι ακαθάριστες συντάξεις, κύριες και επικουρικές, καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 30% (αντί 60% που ισχύει), για όσο χρόνο απασχολούνται. Για το θέμα αυτό το υπουργείο Εργασίας δεσμεύτηκε ότι η μείωση του «πέναλτι» στο 30% θα ξεκινήσει από τον ερχόμενο Αύγουστο.

Συνδικαλιστές του ΕΦΚΑ τονίζουν ότι όποιος υποβάλλει αίτηση για σύνταξη με βάση τον νόμο Βρούτση παίρνει σύνταξη με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου και φυσικά παρανόμως. Η αιτία έγκειται στο ότι ο ΕΦΚΑ δεν έχει αναπροσαρμόσει το λογισμικό στο πληροφοριακό σύστημα απονομής συντάξεων ώστε οι συντάξεις να χορηγούνται με τις διατάξεις του νέου νόμου. Σύμφωνα με πληροφορίες σχεδιάζεται να ασκηθούν ένδικα μέσα κατά της διοίκησης του ΕΦΚΑ.

Παράλληλα «τρέχουν» άλλες δύο κατηγορίες αναδρομικών:

1. Αναδρομικά οκταμήνου έως 1.568 ευρώ (μεσοσταθμικα 797 ευρώ) θα πάρουν – εφάπαξ – τον προσεχή Οκτώβριο, 236.274 συνταξιούχοι επικουρικών συντάξεων ενώ η αύξηση στις συντάξεις τους έγινε τη Δευτέρα 2 Ιουνίου. Εξάλλου τον Οκτώβριο θα καταβληθούν εφάπαξ και τα αναδρομικά ενός έτους (δωδεκάμηνο), με αφετηρία τον Οκτώβριο του 2019 – των κύριων συντάξεων (έως 80 ευρώ μεσοσταθμικά) σε εφαρμογή του νόμου Βρούτση σε όσους έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη αφού αυξάνονται τα ποσοστά αναπλήρωσης.

2. Αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά των παλιών συνταξιούχων – που αφορούν δηλαδή τους συνταξιοδοτηθέντες πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου (2016). Η απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου αναμένεται να εκδοθεί εντός του Ιουνίου.

Τα σενάρια για την επικείμενη κρίσιμη απόφαση είναι τρία με επικρατέστερο το πρώτο:

1. Απονομή των περικοπών για το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 ως και τον Μάιο του 2016, περιορίζοντας έτσι τις σχετικές διεκδικήσεις.
2. Απονομή των περικοπών για 42 μήνες, καθώς και των δώρων και επιδομάτων, δικαιώνοντας έτσι πλήρως τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων
3. Απόρριψη του συνόλου των διεκδικήσεων, με την αιτιολογία ότι ο ν. 4387/2016 αναδρομικά από το 2014 θεράπευσε την αντισυνταγματικότητα των περικοπών. Σενάριο το οποίο πάντως δεν φαίνεται να προκρίνεται.

Οι σκέψεις που επικρατούν στο ΣτΕ δείχνουν προς την κατεύθυνση της δικαίωσης για το διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στην προηγούμενη σχετική απόφαση της Ολομέλειάς του (Ιούνιος 2015) και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όλα θα ξεκαθαρίσουν σε τελικό στάδιο με τη δημοσίευση της απόφασης, η οποία καλείται να απαντήσει στο αν δικαιούνται οι συνταξιούχοι αναδρομικά από τις παλαιές περικοπές του 2011 και του 2012 και για ποιο χρονικό διάστημα. Κομβικό σημείο στη δικαστική απόφαση θα είναι αν τα αναδρομικά τα δικαιούνται όσοι συνταξιούχοι υπέβαλαν αγωγή ή θα αφορά τους πάντες.

Η κυβέρνηση μετά την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ αναμένεται να αποφασίσει πώς θα καταβληθούν τα ποσά (εάν φυσικά η απόφαση είναι θετική για τους συνταξιούχους) με δεδομένο το δημοσιονομικό κόστος.

Οι συντάξεις Ιουλίου

Στο μεταξύ έγιναν γνωστές οι ημερομηνίες πληρωμής των συντάξεων Ιουλίου για τους συνταξιούχους όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Ετσι:

n Το Δημόσιο θα καταβάλει τις συντάξεις Ιουλίου τη Δευτέρα 29 Ιουνίου.

• Το ΙΚΑ θα τις καταβάλει τη Δευτέρα 29 Ιουνίου. Σε περίπτωση αλλαγής για αποφυγή συνωστισμού των συνταξιούχων οι πιθανότερες ημερομηνίες πληρωμής του ΙΚΑ είναι:

1.  τη Δευτέρα 22 Ιουνίου (για όσους το ΑΜΚΑ λήγει σε 1, 3, 5, 7, 9).
2. την Τρίτη 23 Ιουνίου 2020 (για όσους το ΑΜΚΑ λήγει σε 0, 2, 4, 6, 8).

Για τα υπόλοιπα Ταμεία οι συντάξεις Ιουλίου θα πληρωθούν ως εξής:

• Το ΝΑΤ θα τις καταβάλει τη Δευτέρα 29 Ιουνίου.
• Ο ΟΑΕΕ την Πέμπτη 25 Ιουνίου.
• Ο ΟΓΑ την Πέμπτη 25 Ιουνίου.
• Το ΕΤΑΑ (μη μισθωτών) την Πέμπτη 25 Ιουνίου.
• Ο ΟΠΕΚΑ θα καταβάλει τις συντάξεις των ανασφάλιστων υπερηλίκων την Τρίτη 30 Ιουνίου.
• Τα υπόλοιπα Ταμεία του ΕΦΚΑ (μισθωτών) θα τις καταβάλουν τη Δευτέρα 29 Ιουνίου.
• Οι προσωρινές συντάξεις Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας και Πυροσβεστικού Σώματος του Ιουλίου 2020 θα καταβληθούν τη Δευτέρα 29 Ιουνίου.
• Το ΕΤΕΑΕΠ θα καταβάλει τις επικουρικές συντάξεις Ιουλίου 2020 την Πέμπτη 2 Ιουλίου.