Šta se događa kad se turisti utvrdi infekcija korona virusom, mora li u izolaciju? Da li se testiraju njegovi domaćini, kontakti? I najvažnije - da li se adekvatno kontroliše poštovanje karantina kako bi se spriječilo da inficirani turisti borave na plaži, u diskotekama, restoranima... ?
Do sada je u Crnoj Gori kod 541 turiste potvrđena infekcija korona virusom, kaže epidemiološkinja Instituta za javno zdravlje Jovana Vuković za Radio Slobodna Evropa (RSE).
U posljednjih mjesec, Uprava za inspekcijske poslove je turistima izdala oko 380 rješenje za samoizolaciju, od čega najviše u Budvi, saopšteno je za RSE.
“U toku kontrola, nije bilo kršenja mjera samoizolacije, kako kod građana Crne Gore, tako i kod turista”, naveli su iz Uprave.
Njihovih 18 zdravstveno-sanitarnih inspektora kontroliše propisane mjere izolacije na Crnogorskom primorju, čija je obala dugačka oko 300 kilometara. Dodaju i da je najveći dio inficiranih osoba i njihovih kontakta napustio Crnu Goru.
I dok nadležni kažu da se mjere, makar samoizolacije inficiranih poštuju, iskustva turista su suprotna.
Tako Mira i Jovan, bračni par iz Švajcarske, vidi nepoštovanje mjera od prodavnica, restorana do plaža.
“Mjere se nikako ne poštuju. Na primjer, neke ležaljke na plaži su odmaknute, ali na ostalom dijelu plaže je glava na glavu”, opisuje Mira.
Amanda kaže da je na putu od Engleske, preko Dubrovnika, do crnogorske granice bilo više epidemioloških provjera.
“Vidim da se ovdje maske nose jedino u prodavnicama, a dobro je što nisu obavezne na otvorenom, zbog vrućine”, riječi su Amande.
Iako je mjerama propisano da se u restorane i klubove može samo uz kod o vakcinaciji ili PCR test, na ulasku u nekim budvanskim diskotekama ih niko ne traži.
Što propisuju zdravstveni protokoli za inficirane turiste?
Epidemiološka služba ima obavezu da o pozitivnom rezultatu testa obavijesti turistu i vlasnika njegovog smještaja (hotelskog ili privatnog), a sanitarna inspekcija izdaje rješenje o izolaciji inficirane osobe.
I privatne laboratorije imaju zakonsku obavezu da prijave inficirane, tako da dostavljaju epidemiološkoj službi broj testiranih i njihove rezultate.
“Onda mi epidemiolozi krećemo po tim podacima u epidemiološko anketiranje, kontaktiramo i njihov smještaj, ali je preduslov za to da se dostave tačni i potpuni podaci. Ako neko ostavi pogrešan broj telefona, ili druge pogrešne podatke, mi ga ne možemo kontaktirati ni pored nabolje volje”, kaže epidemiološkinja Vuković.
U slučajevima teže kliničke slike, turisti oboljeli od COVID-19 se šalju na bolničko liječenje, čije troškove plaća država Crna Gora.
Ako je riječ o blažim simptomima, turista može da izolaciju provede u svom smještaju i sam snosi troškove tog boravka. Hoće li se izolacija propisati i za iznajmljivača privatnog smještaja ako je imao gosta inficiranog virusom, zavisi od rezultata njegovog testa i procjene epidemiologa.
I za hotelske goste je propisan sigurnosno-zdravstveni protokol kojim se propisuje da se deset procenata smještajnog kapaciteta oslobodi za mogućnost pojave infekcije kod gostiju.
Podataka o broju gostiju koji su bili u hotelskom karantinu nema.
Iako smještaj tokom izolacije u hotelu plaća turista, u slučaju kompanije Montenegro Stars Hotel Group, te troškove gosta preuzima kompanija, čime se želi pokazati društvena odgovornost, kaže portparolka Maja Vukićević.
“Uglavnom je do otkrivanja zaraze dolazilo pri odlasku gostiju, ukoliko su turisti imali obavezu da se sa negativnim PCR testom sa odmora vrate u matičnu zemlju”, kaže Vukićević za RSE.
Prema podacima iz Doma zdravlja, većina inficiranih turista koja imaju sopstveni prevoz se odlučuje na povratak kući, posebno oni iz Srbije i Bosne i Hercegovine.
Sanitarna inspekcija obavještava graničnu policiju preko kog graničnog prelaza će taj turista napustiti Crnu Goru i nadzire ih do izlaska iz zemlje.
Epidemiološka situacija u Budvi
Trenutna epidemiološka situacija u Budvi je složena sa tendencijom pogoršanja, a zbog lokalne transmisije među domicilnim stanovništvom, može se govoriti o novom talasu epidemije, kaže epidemiološkinja Vuković.
Najveća četrnaestodnevna incidencija inficiranih na 100.000 stanovnika u crnogorskim opštinama registrovana je upravo u Budvi (1990).
“Ali, zdravstveni sistem funkcioniše. Ojačana je hitna služba, došla je ispomoć epidemiološkoj službi, tako da za sada i pored opterećenja, budvanski zdravstveni sistem funkcioniše”, ocjenjuje Vuković, koja je među ljekarima ispomoći budvanskim kolegama.
Direktor Instituta za javno zdravlje Igor Galić je 9. avgusta rekao da je epidemiološka situacija u zemlji svakim danom sve složenija.
Upravo zbog epidemiološke situacije, budvanska porodica Antonioli, prvi put u posljednje četiri decenije je odlučila da ove sezone ne iznajmljuje privatni smještaj.
“Razlog su COVID propisi, ako pustimo ljude bez ikakvih epidemioloških potvrda u kuću, tu sigurnosti nema, i pod takvim uslovima smo shvatili da je suludo da izlažemo familiju riziku”, kaže Petar Antonioli za Radio Slobodna Evropa (RSE).
Petar je jedan od rijetkih mještana koji je pristao da govori na temu epidemiološke situacije na Crnogorskom primorju. Jedini koji su javno istupali su ugostitelji koji su protestovali protiv epidemioloških mjera.
Crna Gora je jedna od rijetkih turističkih zemalja u koju se može ući bez ijednog epidemiološkog dokumenta - dokaza o vakcinaciji protiv korona virusa ili negativnog testa na njegovu infekciju.
U Crnoj Gori boravi preko 192.000 turista, od čega je 64.000 u Budvi.
Turisti kojima je za povratak u svoje zemlje potreban PCR test, Vlada Crne Gore je omogućila besplatno testiranje.
Od početka maja do 5. avgusta je stranim državljanima urađeno oko 8.100 PCR analiza, saopšteno je RSE u zajedničkom odgovoru Ministarstva zdravlja i Ministarstva ekonomskog razvoja.
Crna Gora ima najveću četrnaestodnevnu incidenciju (405) novih slučajeva infekcije korona virusom u regionu na 100.000 stanovnika.
Preporuke za život u vrijeme pandemije
Mapa širenja korona virusa
