Ustavni sud Republike Srpske (RS) odbio je inicijativu za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti odluke o proglašenju vanrednog stanja za teritoriju Republike Srpske koju je donijela Narodna skupština ovog bosanskohercegovačkog entiteta, jer smatra da je parlament bio ovlašten da je donese, saopšteno je iz Ustavnog suda u četvrtak, 29. aprila.
Sud je ocijenio da je parlament RS bio ovlašten da na prijedlog Vlade donese odluku kojom je zbog nastale epidemiološke situacije usljed pojave virusa korona proglašeno vanredno stanje na teritoriji RS.
U saopštenju Ustavnog suda se navodi da su uzeli u obzir i činjenicu da je Vijeće ministara BiH, 17. marta 2020. godine, donijelo odluku o proglašenju stanja prirodne ili druge nesreće na području BiH da bi se smanjio rizik od ubrzanog širenja infekcije i omogućilo angažovanje dodatnih resursa za odgovor na ovu javnozdravstvenu prijetnju.
"Nastala epidemiološka situacija je, bez dileme, dovela do visokog stepena ugroženosti zdravlja i života građana, što samo po sebi predstavlja ugrožavanje bezbjednosti. Donošenje pomenute odluke uslovljeno je i činjenicom da su novonastale okolnosti, zbog postojećeg zdravstvenog rizika, onemogućile sazivanje i održavanje sjednica Narodne skupštine," navodi se u saopštenju.
Prema mišljenju Ustavnog suda, zakonodavac je shodno svojoj cjelishodnoj procjeni situacije nastale zbog pandemije donio osporenu odluku rukovodeći se, pri tome, prevashodno opštim interesom cjelokupne društvene zajednice i potrebom preduzimanja neophodnih mjera s ciljem zaštite ovog interesa, koji je u ovom slučaju sadržan u zaštiti javnog zdravlja.
"Zbog toga je po našoj ocjeni osporena odluka u cjelosti saglasna Ustavu Srpske, te je u funkciji zaštite Ustavom zaštićenih vrijednosti“, konstatuje se u saopštenju.
Zabrana kretanja bila protivustavna
Ustavni sud je donio i odluke u predmetima kojim je utvrdio da zaključci Štaba za vanredne situacije RS o ograničenju i zabrani kretanja na teritoriji RS od 31. marta, 6. aprila, 27. aprila i 5. maja prošle godine u vrijeme važenja, nisu bili saglasni sa Ustavom, Zakonom o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama i Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti.
Ustavni sud je utvrdio da je Štab, donoseći osporene zaključke, prekoračio svoja ovlaštenja operativno-stručnog tijela formiranog za koordinaciju i rukovođenje prilikom zaštite i spasavanja na teritoriji RS, shodno relevantnim odredbama Zakona o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama, saopšteno je iz ovog suda.
Sud utvrdio da Štab nije bio ovlašten ni da, u smislu odgovarajućih odredaba Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti, ograniči kretanje u zaraženom i ugroženom području, imajući u vidu nadležnosti ministra zdravlja i socijalne zaštite u ovom kontekstu.
Ograničenja kretanja mogu se uvesti samo zakonom ukoliko je to neophodno radi zaštite bezbjednosti i zdravlja ljudi, konstatovao je Ustavni sud i dodao da Štab za vanredne situacije nije bio ovlašten da osporenim aktima ograniči i zabrani kretanje na teritoriji RS.
“Postupajući na ovakav način, ovo tijelo je, suprotno Ustavu, na sebe preuzelo zakonodavna ovlaštenja Narodne skupštine, čime je postupilo suprotno zajamčenim načelima vladavine prava i podjele vlasti," navedeno je u saopštenju Ustavnog suda.
Ustavni sud Bosne i Hercegovine (BiH) 22. decembra 2020. godine donio je odluka da mjera ograničena kretanja i nošenja maski tokom pandemije korona virusa predstavlja kršenje osnovnih ljudskih prava.
