Татарстанда өлкәннәр һәм инвалидлар өчен интернат-йортларга ихтыяҗ бар, әмма аларның эшчәнлеге легаль булырга тиеш. Бу хакта Социаль сәясәт буенча парламент комитеты утырышында Татарстан Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин әйтте.
«Әлбәттә, дәүләтнеке булган һәм дәүләтнеке булмаган мондый институтлар мөһим. Ләкин каракланып түгел, ә легаль һәм законлы нигездә эшләргә кирәк. Керемнәр аз булса да, легаль булырга, барысы да закон буенча булырга тиеш. Бу өлкәдә системалы эш җитмәвенә тагын бар кат инандым», – диде парламент башлыгы.
Фәрит Мөхәммәтшин «үз проблемалары белән бергә-бер калган өлкән кешеләргә ярдәм итү өчен» картларга һәм инвалидларга социаль хезмәт күрсәтү оешмалары булдырган коммерцияле булмаган оешмаларга рәхмәт әйтте.
«Тик монда системалы эшне җайлап җибәрергә кирәк. Бу мәсьәләне һичшиксез Дәүләт Советының берәр утырышына куячакмын һәм мондый оешмаларга лицензия бирү мөһимлеген республика хөкүмәтенә җиткерәчәкмен. Һәм аларга биналар төзү ихтыяҗы да кимеми. Мөмкинлек булса ярдәм итәчәкбез, булмаса – эзләячәкбез. Ләкин үз хезмәтләре, республика үсешенә керткән өлешләре белән игътибар лаек булган категориядәге кешеләрне ташларга ярамый. Без аларга максималь ярдәм итәргә тиеш», – диде ул.
Республикада социаль хезмәтләр күрсәтүчеләр реестрына дәүләтнеке булмаган 30 оешма кертелгән. Шул исәптән, 20 оешма картларга һәм инвалидларга хезмәт күрсәтә, моңа реабилитация дә кертә. 10 оешма сәламәтлек мөмкинлекләре чикле балаларга һәм үсмерләргә булыша, диде Татарстанның хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау министры урынбасары Наталья Бутаева.
«2015 елдан социаль хезмәтләр белән тәэмин итүче дәүләтнеке булмаган оешмалар саны ун тапкырга, ә дәүләтнеке булмаган оешмалардан ярдәм ала торган гражданнар саны биш тапкырга артты. Федераль һәм республика дәрәҗәләрендә норматив-хокукый база булдырылды һәм коммерцияле булмаган оешмаларга социаль хезмәтләр белән тулы хокуклы тәэмин итүе булырга һәм аларны күрсәткән өчен төбәк бюджетыннан компенсация алу мөмкинлеге бирә», – дип өстәде ул.
Дәүләтнеке булмаган оешмаларга узган ел 321 млн сум компенсация түләнгән. Быел мондый түләүләр 292 млн сум булган.
Моннан тыш, Татарстанда дәүләтнеке булмаган, реестрга кермәгән сигез интернат-йорт эшли. Алар адресларын күрсәтеп ачык эшли, күрсәтелә торган хезмәтләре исемлеге дә бар.
«Өлкән яшьтәге гражданнарның шәхси пансионатларда яшәве интернеттагы мәгълүматны мониторинглау юлы белән ачыклана. Ягъни, алар үзләренең барлыгы турында безгә мәҗбүри хәбәр итәргә тиеш түгел», – диде Бутаева.
Аның сүзләренчә, кунакханә, клининг һәм башка оешмалар буларак яшеренеп яткан легаль булмаган оешмаларны ачыклау проблема булып кала бирә. Фактта исә, аларны тәрбияләү хезмәте еш кына тормыш өчен яраксыз шартларда күрсәтелә.
«Күп кенә очракларда социаль хезмәтләр физик затларга караган торак йортларда күрсәтелә. Торакның кагылгысыз булуы аркасында күрсәтелә торган хезмәтләрнең сыйфатын контрольдә тоту мөмкин түгел», – диде министр урынбасары.
Быел Хезмәт министрлыгы хезмәткәрләре дәүләтнеке булмаган оешмалар җитәкчеләре белән ун тапкыр профилактик очрашу, тугыз консультация, 15 күчмә тикшеренү уздырган. Сигез оешмага, шул исәптән ике шәхси интернат-йортка кисәтү белдерелгән. Шулай ук шушындый легаль булмаган оешмаларда берничә мәртәбә янгын булгач, Россия хезмәт министрлыгы стационар формада социаль хезмәт күрсәтү буенча эшчәнлекне лицензияләү турында закон проекты эшләде. Хәзер документны килештерәләр. Закон 2026 елда гамәлгә керер дип фаразлана.
«Дәүләтнеке булмаган оешмаларга ачыктан-ачык эшләргә комачаулый торган проблемаларның берсе – стационар рәвештә социаль хезмәтләр күрсәтелә торган биналарның хокукый яктан билгесезлектә булуы. Закон проекты бу мәсьәләне дә җайга салуны күздә тота. Лицензияләү процедурасын кертү төп мәсьәләләрне һәм проблемаларны бетерергә мөмкинлек бирер дип өметләнәбез», – дип йомгаклады Бутаева.
