Добавить новость

Цена нефти марки Brent опустилась ниже 77 долларов

Студентов Москвы приглашают принять участие в юбилейном сезоне проекта «Твой Ход»

Мило беседовали: Оксана Лаврентьева помирилась с Ксенией Собчак после многолетней вражды

Воробьев: 29 новых школ построят в Подмосковье в 2025 году



World News


Новости сегодня

Новости от TheMoneytizer

Төмән туган якны музее фондында 500 иске мөселман китабы саклана: Укый алмаган китаплар

Төмәннең «Яңарыш» газетасында «Укый алмаган китаплар» дигән хәбәр чыкты. Аны Төмән шәһәреннән Фатыйх Гарифуллин язган.

Төмән шәһәре туган якны өйрәнү музее фондында 500 иске мөселман китабы саклана.

Без беренче тапкыр музей фондының ишек тупсасын 2000 нче елларның башларында атлап кергәнебез бар, ул вакытлар музейның фонды Ленин урамындагы Спаск чиркәве бинасында иде. Музей хезмәткәре безне кызыктырган китапларны бер кочак итеп алып килде: монда - Нигъмәтулла хаҗи Кармышаков-Сәйдуковның тамгасы куелган китаплар, кулдан язылган Коръән, гарәп әлифбасы белән язылганнар күп. Шулай ук иске татар әлифбасы, төрек һәм фарсы телендә китаплар да бар.

Шунысы бик кызык: Санкт-Петербург, Казан, Оренбург шәһәрләрендә иске татар әлифбасы белән бастырылган, география, астрономия, математика, төзү эшләре турында китаплар сакланып тора. Бу инде безнең Себердәге халык - милләттәшләребез гыйлем алу, аны баету, куллану өчен, авырлыклар булуга карамастан, ошбу үзенең заманына кагылышлы китап-журналларны алдыра белгәннәр һәм мәгърифәт юлында тырышканлыкларын күрсәтә. Шунысы бик кызганыч, репрессия елларында аларның күбесе юк ителгән, югалган, яндырылган.

Менә безгә хезмәткәр аерым бер истәлекле китап китерә һәм: «Бу китапка - 200 ел», - диде. Карыйбыз, күрәбез, китапка язылган: «Рабгузи, «Пәйгамбәрләр тарихы». 18 нче гасыр. 1793 нче ел. «Кулдан язылган Атъял авылында, Баязит бин Ярмөхәмәднең кулы белән Сәфәргали бин Мустафа бин Сәфәргали».

Әүвәл Атъял дип Ялутор районы, Яңа Атъял авылын әйткәннәр.

- Күрәсезме, 1793 ел, безнең Себердә, салкын, кар-бураннар булган якларда, кем дә булса, үз кулы белән бик тырышып, зур мәхәббәт белән ошбу хәрефләрне язып утырган, - дип әйтте хезмәткәр.

Тагын бик кызыклы мәгълүмат ишеттек. Атъял авылында мәдрәсә булган икән, дини уку йорты. Бу турыда дини фикх китабы дәреслегенә язып куелган, шуннан белдек. Мөхәммәдрәхим улы Мөхәммәд Шакир, Атъял авылы мәдрәсәсенең мулласы Зәйнетдин улы Җәләлетдингә хиҗри елның 1295, милади елы буенча 1878 елда бу китапны кулдан язып алган.

Сакланган китапларны өч группага бүләргә була. Беренчесе - иске кулъязмалар, Урта Азия чыганакларыннан.

Икенчесе - гарәп хәрефләре белән бастырылган китаплар, күбесе Казан типографиясенеке, Себергә 19-20 гасырларда Идел буйларыннан татарлар белән килгән.

Өченчесе - төрле нәшрият басмалары, сәфәрдән, ерак гарәп илләреннән китерелгән басмалар. Бер китап Каһирәдә бастырылган, каты тышлыклы, зур күләмдә. Нигъмәтулла хаҗиның тамгасы да бар. Бу китапта серле гыйлемнәр турында языла (О тайных знаниях).

Фондка беренче Коръән китаплары 19 гасырның ахырында музей оештырыла башланганда эләккәннәр. Күбесе 30 нчы еллардагы репрессия вакытларында. Китапларның бер хәтлесе музей хезмәткәрләре татар авылларына экспедиция белән йөргән вакытларда табыла. Бер авылда үләр алдыннан татар хатыны-абыстай туганнары аркылы китапларның музейда югалмыйча сакланып калачагына ышанып, берничә истәлекле китапны хезмәткәрләренә тапшырган.

Фондтагы хәзинә - әби-бабайларыбыздан җыелган китаплар аларны укый белүче, тирән белемле галимнәрне көтеп яталар. Ин ша Аллаһ, бәлки, киләчәктә оста белгечләр үсеп чыгып, ошбу китапларны халкыбызга күрсәтерләр - белдерерләр дигән теләктә калам.

Читайте на 123ru.net


Новости 24/7 DirectAdvert - доход для вашего сайта



Частные объявления в Вашем городе, в Вашем регионе и в России



Smi24.net — ежеминутные новости с ежедневным архивом. Только у нас — все главные новости дня без политической цензуры. "123 Новости" — абсолютно все точки зрения, трезвая аналитика, цивилизованные споры и обсуждения без взаимных обвинений и оскорблений. Помните, что не у всех точка зрения совпадает с Вашей. Уважайте мнение других, даже если Вы отстаиваете свой взгляд и свою позицию. Smi24.net — облегчённая версия старейшего обозревателя новостей 123ru.net. Мы не навязываем Вам своё видение, мы даём Вам срез событий дня без цензуры и без купюр. Новости, какие они есть —онлайн с поминутным архивом по всем городам и регионам России, Украины, Белоруссии и Абхазии. Smi24.net — живые новости в живом эфире! Быстрый поиск от Smi24.net — это не только возможность первым узнать, но и преимущество сообщить срочные новости мгновенно на любом языке мира и быть услышанным тут же. В любую минуту Вы можете добавить свою новость - здесь.




Новости от наших партнёров в Вашем городе

Ria.city

В 2024 году Отделение СФР по Москве и Московской области назначило единое пособие родителям 370,5 тысячи детей

В Москве ребенок погиб при падении из окна квартиры на 5-м этаже

Прощание с Игорем Янковским пройдет в Москве 30 января

Сводные отряды спецподразделений столичной Росгвардии вернулись из служебной командировки

Музыкальные новости

В Новосибирске наградили победителей регионального отборочного тура благотворительного фестиваля «Добрая волна»

Кокорин обвинил Черчесова после ухода из сборной Казахстана

Купить Песню. Песни на продажу. Продажа песен. Продажа Авторских песен.

Philips Monitors предлагает сертифицированные по стандарту TCO 10-го поколения мониторы с гарантией 5 лет

Новости России

Нижегородской пенсионерке удалось выиграть в лотерее 1 млн руб

Пуртов: на торги выставили 3 коммерческих помещения на западе Москвы

Коллективу «Ленкома Марка Захарова» представили новых руководителей

Экономический эффект от программы энергосбережения РН-Юганскнефтегаза превысил 2 млрд руб.

Экология в России и мире

Ледяной стресс: доктор Кутушов рассказал, как крещенская купель влияет на микробиом и иммунитет

Торжество любви в Angsana Velavaru

Экспедиция JETOUR в Арктику: покорение экстремального холода

В LCM Consulting подвели итоги 2024 года

Спорт в России и мире

Дарья Касаткина выбыла из топ-10 WTA

"Хоть здесь я впереди": Зверев пошутил над Синнером после поражения в финале АО

Российский теннисист Медведев покинул топ-5 рейтинга ATP

Поражение Соболенко в финале Australian Open назвали неслучайным

Moscow.media

В Москве и Московской области более 25,5 тысячи многодетных мам досрочно получают пенсию

• https://dusil.org • Dusil Photography

Заместитель управляющего Отделением Фонда пенсионного и социального страхования Российской Федерации по г. Москве и Московской области Алексей Путин: «Клиентоцентричность - наш приоритет»

В Екатеринбурге за Макаровским мостом восстановят лодочную станцию в стиле конструктивизма











Топ новостей на этот час

Rss.plus






Кварчия и Микаа назвали лишение гражданства России следствием действий Бжании

Прощание с Игорем Янковским пройдет в Москве 30 января

Уроженцы Абхазии хотят принять участие в голосовании в разных городах России

Пожарные спасли жизнь ребенку на юге Москвы