Ticaret Bakanı Ömer Bolat, CNN TÜRK'te Hande Fırat'ın sorularını yanıtladı. Açıklamadan öne çıkan başlıklar şöyle:
Cari işlemler dengesi şubat ayı verileri açıklandı. Rakam 3,27 milyar dolar olarak açıklandı bu ne demek?
Merkez Bankası Şubat ayı rakamlarını açıkladı. Yaklaşık yüzde 67 azalma ile 9 milyar dolardan indi. Bu önemli bir azalma. Özellikle depremin başlaması ve enerji fiyatlarındaki artış, Türkiye'nin ithalat faturasını kabartmıştı. Otomotiv ithalatında büyük artış vardı. Altın ithalatında da anormal bir artış vardı. Enerji fiyatların düşmesiyle 27/28 milyar dolar tasarruf sağlamıştık. Bugün açıklanan rakamla bizimle dış ticaret açığımız 92,7 milyar dolara geldi. Yaklaşık 30 milyar dolar dış ticaret açığımızı azaltmış olduk. Cari açık ülkenin elde ettiği döviz gelirleri ile harcadığı döviz arasındaki fark. 28,3 milyar dolar azaltıldı bu rakam. Yarı yarıya azaltıldı yani. Çip kriziyle salgın döneminde birinci el araçları piyasaya çıkarmayarak çok nahoş durumlar vardı.
Yeni yönetmeliklerle bu düzene girdi. 6 ay 6 bin km sınırlayıcı uygulamamızı uzattık ve özellikle manipülatif operasyonları azalttık. Gerek emlakta gerek de otomobilde fiyatlar düştü. Şu anda alan memnun satan memnun bir durum var. Ticaret dinamik bir alan. Rakamları sürekli kontrol ediyoruz. Kontrolden çıkan fiyatlar konusunda hemen adım atıyoruz. 2023 yılını 106 milyar dolar dış ticaret açığı ile kapattık. Bu sene OVP hedefi yine 106 milyar dolar olarak gözüyor. Şu anda müjdeyi vereyim 100 milyar doların altında kalacak. 2 ayda ocak ve şubat aylarında 45 milyar dolardan 31.8 milyar dolara düşürdük. 13-14 milyar dolar cari açığı 2 ayda düşürdük. Jeopolitik gerilimler var etrafımız ateş çemberi. OVP hedefi belli. Biz siyasiyiz daha iyi hedeflerimiz olması lazım. OVP hedeflerini tutturursak başarı. Cari açığın azalması için ihracatı arttırmak ithalatı azaltmak lazım. 2023 yılında dünya ihracatı yüzde 5 düştü. Ama biz artırdık.
Hizmet gelirlerindeki tablo şu. Geçen yıl 40 milyar dolar taşımacılık geliri elde ettik. Net 51 milyar dolar fazla verdik. Bu sene OVP hedefimizi 35 milyar dolar civarı ama gerçek hedefimiz 25 milyar dolar seviyesinde. İhracatımız azalmadı dış ticaretimiz kafa kafaya. Bu sene ilk 3 ayda ihracatımız yüzde 3,6 oranında arttı. İthalatta da yüzde 12,6 oranında azalma var. 84 milyar dolar bir ithalatımız var. 20,5 milyar dolarda tuttuk. Geri kalan 9 ayda tabloya bakacağız. Dış ticarette işler iyi gidiyor. İhracat yaparsak döviz gelirimiz artar, istihdam artar demek. Bütçemizin yüzde 60'ını ihracatçılarımıza destek veriyoruz.
1973 ile 2003 yılları arasında enflasyonla boğuştu. 2004 yılında AK Parti tek haneli rakamlara düşürdü. Yıllarca bu tek hanelerde devam etti. Ama 2020'de patlak veren salgın krizi gıda başta olmak üzere stokçuluk karaborsacılık türü olaylar hortladı. Bütün dünya gibi biz de yüksek enflasyonist süreçle karşı karşıya kaldık. Karantina döneminden sıkılan insanlar kendisini dışarı attı. Bu durumda da talebin aşırı artması ile bu fiyatlar arttı. Rusya - Ukrayna savaşında da enerji fiyatlarında petrolde 2 kat artış oldu. Vatandaşlarımızın memur ücreti, asgari ücretler, çiftçi ödenekleri enflasyonun üzerinde artırıldı. Stokçuluk karaborsacılıkla ilgili yoğun denetim başladı. Uygulamalar hızlı bir şekilde devreye alındı. Oto piyasasındaki fiyatlarla çetin bir mücadeleye girdik. Bizim dönemimizde de denetimler yoğunlaştırıldı.
Aldatıcı reklam, zararlı ürün satışları yapanlara cezalar kesiliyor. Biz cezaların artırılması ile ilgili çalışma yaptık. Parlamentoya sevk edilecek yakın zamanda da. Alt sınır uygulamasında 2020'de 10 bin lira idi. 2024'te 52 bin oldu biz 80 bin olmasını talep ettik. Önemli olan uygulamaları tavizsiz yapmaktır. Alt ceza sınırı 100 bin idi stokçulukta bunu da 800 bin liraya yükselteceğiz. Üst sınır ise 2 milyon yazıyor şu an, teklifimiz ise 11 milyon liraya çıkarılması. Geçici kapatma uygulaması da teklifimiz arasında. 10 güne kadar kapatma cezası talep ettik.
Siz İsrail'e jet yakıtı mı satıyoruz. Onlar da Filistinlileri mi bombalıyor? Devletimizin ilgili kurumları toplandı. İsrail'in ateşkese yanaşmaması BM'nin aldığı ateşkes kararı ve Gazze'ye yönelik tutumu karşısında Türkiye'nin yardımlarını engelleme çabaları üzerine yeni tedbirler alalım kararı üzerine ciddi maaliyetler oluşturulan 1019 kalem ürüne ihracata müsaade etmeme kararını aldık. Bu dünyada büyük ses getirdi. Gazze'ye yardımın açılması ve İsrail'i sıkıştırmak ile dünyaya bir mesaj vermek istedik. Biz bu kararı alırken İsrail'e ambargo kararı alan tek ülke Türkiye. 54 ürün grubu tespit edilirken listede jet yakıtı uçak benzini başlığı görünce hemen aldığımız karar karşısında İsrail konusunu seçim öncesi oy istismarcısı yapan partilerin önemli bir aracı ellerinden alındı. Büyük bir yalan uydurdular. Sosyal medya gibi lağım çukurunda iftiralar oluyor. Türkiye İsrail'e jet yakıtı satmıyor.
Ekim Kasım aylarında Antalya gibi turistik yerlerde uçaklarına yakıt aldılar. 800 bin İsrailli turist geldi bize. 25 bin dolarlık uçak yakıtı almışlar. Bir başka firma 25 bin dolarlık yakıt almış. Toplam 109 bin dolarlık yakıt alınmış. Acımasızca ve vicdansızca suçlamalar yaptılar. Israrla yalana devam ettiler. İftiranın ne demek olduğunu dini hassasiyeti olanlar iyi bilir. Allah ıslah etsin diyorum. Bunlar turistik uçaklardır ve askeri uçak değildir. Ocak şubat Mart aylarında 910 dolarlık benzin verilmiş. Herhalde bir özel uçak. 40 kere bir yalanı söylersek herkes inanır mantığındalar. Bu ticaret özel şirketlerin ticareti. Açık söylüyorum Hamas'a terörist diyen kim? Ana muhalefet lideri. Hamas'ın çocukları ve torunu şehit oldu. Bir telefon açıp başsağlığı dilediler mi? Jet yakıtı yalanını çürüttükten sonra ne dediler, 9 nisan sabahı biz bilgisayar sistemini kapattık. Birkaç gün önce tescili yapılan varsa o gider. 9 Nisan'dan sonrakiler gidemez. 1019 kalem ürünün bölgeye gitmesine izin vermedik. 54 grubun gelişmelere göre artması olabilir. Amacımız İsrail'i ateşkese zorlamak ve yardım faaliyetlerinin açılması.
Halkımız müsterih olsun. Hepimizin davası Filistin davasıdır. Filistinlilerin yanındayız. Filistinliler Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a güveniyorlar. Birazcık ar duyguları varsa bu iftiraları atanların halkımızdan özür dilemesi gerekir. İsrail 1948'de kuruldu. Tarihinde İsrail'e kim özür diletti? Netanyahu Mavi Marmara baskınıyla ilgili Erdoğan'ı arayıp resmen özür diledi. Ailelere yönelik tazminat ve Gazze'ye geçişi kolaylaştıran kararı aldırdı. Bunu hangi lider yapabildi.
Bakan Bolat: Cari işlemler açığı 31,8 milyar dolara geriledi
