Akçansa Ambarlı Limanı'nda denetim çalışmalarına ilişkin basın mensuplarıyla bir araya gelerek açıklama yapan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) İzleme ve Çevre Denetimi Daire Başkanı Barış Ecevit Akgün, “Bakanlığımız koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, sanayi odaları ve STK'ların katılımı ile oluşturulan Koordinasyon Kurulu'nun 6 Haziran 2021 tarihinde gerçekleştirilen Toplantısında 22 Maddelik Marmara Denizi Eylem Planı'nı açıkladı. Eylem Planı çerçevesinde Marmara Denizi Havzası'nı iyi çevresel duruma ulaştırmak için politika ve stratejilerin belirlenmesi ve uygulanması amacıyla 134 alt eylemden oluşan 2021-2024 Dönemi için Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı hazırlanmış ve uygulamaya alınmıştır" ifadelerini kullandı.
Akgün, “Marmara Denizi Eylem Planı'nda yer alan eylemlerden birisi de Marmara Denizindeki izleme noktası sayısının artırılması, arıtma tesislerinin online olarak izlenmesi ve Türkiye Çevre Ajansı tarafından gemi kaynaklı deniz kirliliğinin önlenmesine yönelik çalışmaların yapılmasıdır. Bakanlığımızca deniz ve kıyılarımızın korunmasına ilişkin izleme ve denetim faaliyetleri sürdürülmektedir. Denizlerimizi üçer yıllık periyotlar halinde 425 noktada Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı (DEN-İZ) çerçevesinde geniş bir izleme ağı ile takip ediyoruz. Programı 2014 yılından beri TÜBİTAK MAM koordinasyonunda birçok üniversite ve tamamen yerli uzmanın katılımı ve iş birliği ile devam ettirilmektedir" dedi.
7 bin 482 işletmeye idari para cezası uygulandığını belirten Akgün, “Bakanlığımızca Marmara Denizi'ndeki durumu anlamak ve alınabilecek önlemler için eylem planı önerileri geliştirmek için ODTÜ-Deniz Bilimleri Enstitüsü ile de Marmara Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi serileri başlatılmıştır. Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi ile Marmara Denizi Dijital İkiz'inin altyapısı oluşturulmuştur. Hem Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı (DEN-İZ) ve hem de Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi MARMOD FAZ II Projesi çalışmaları kapsamında Marmara Denizi'nde izleme nokta sayısını 150 istasyona çıkarılmıştır. İzleme çalışmalarının bulgularına göre; Marmara Denizi'nde en büyük sıkıntı, derin deniz sularında oksijenin tükenmesidir. Marmara Denizinde azot ve fosfor aşırı yüklü durum halen devam etmektedir. Bu senaryo çalışması, besin girdisinin azaltılmasına yönelik uygun tedbirlerin alınması halinde Marmara Denizi oksijen konsantrasyonunun zaman içinde iyileşmesinin mümkün olduğunu göstermektedir. Ülke genelinde yüksek kapasiteli atık su arıtma tesisleri çıkış sularındaki kirleticileri 'Sürekli Atık su İzleme Sistemleri' ile gerçek zamanlı olarak izliyoruz. Bakanlığımızca 2024 yılında 63 bine yakın çevre denetimi gerçekleştirilmiş olup Çevre Kanunu'na aykırı faaliyette bulunan 7 bin 482 işletmeye 2 milyar liranın üzerinde idari para cezası uygulanmıştır. 403 tesis ise faaliyetten men kararı aldık" diye konuştu.
Akgün, müsilaj tespit edildiğine değinerek, “Diğer taraftan gemi kaynaklı deniz kirliliğinin önlenmesi amacıyla Bakanlığımızca İzmit Körfezi ve Marmara Denizinde denetim yapma ve idari yaptırım uygulama konusunda yetki devri yapılan Türkiye Çevre Ajansı tarafından Marmara Denizinde son 2 yılda 56 bin deniz aracı denetlenmiş olup söz konusu denetimler neticesinde 149 gemiye 1 Milyar 63 milyon lira idari para cezası uyguladık. Son günlerde Marmara Denizi'nin genelinde, deniz yüzeyinden 5 ila 25 metre arasında değişen derinliklerde müsilaj oluşumunu tespit ettik. Eylem planında yer alan maddelerden biri de mevcut atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik su arıtma tesislerine çevrilmesiydi. Bu çalışmalar tamamlanıncaya kadar sahada bulunan su arıtma tesislerinin çevre mevzuatında öngörülen standartlara uygun faaliyet gösterip göstermediğinin kontrol edilmesi amacıyla 06 Ocak'tan itibaren sahada denetim çalışmalarına başlanılmıştır" şeklinde konuştu.
7 ilde denetimlerin sürdüğünü ifade eden Akgün, “Marmara Denizi'ne kıyısı olan 7 ilimizde 35 ekip, 2 Mobil Su ve Atık su Laboratuvarı ile 25 yetkili çevre laboratuvarı tarafından denetimler gerçekleştiriliyor. Denetim kapsamına arıtma tesislerinin çıkışlarından gerekli analizleri yapılmak üzere atık su numuneleri alınmaktadır. Yapılacak analizler sonucunda, mevzuatta belirtilen standartların üzerinde atık su deşarjı yapmak suretiyle çevre kirliliğine neden olduğu tespit edilen işletmeler için Çevre Kanunu'nda belirtilen faaliyetten men dahil idari yaptırımlar kararlılıkla uygulanacaktır. Aynı zamanda 5237 Türk Ceza Kanunu kapsamında da gerekli kavuşturmanın yapılması için suç duyurusunda bulunacağız. Türkiye Çevre ajansımız tarafından son 2 günde Pazartesi-Salı günü bölgede 85 gemi denetimi gerçekleşti ve 2 gemide ihlal tespit edildi. Yine 6 Ocak- 7 Ocak tarihlerinde bu 7 ilimizde yapılan denetimlerde yaklaşık 700 tesisi denetim kapsamına aldık. Planlamamız, organize sanayi bölgeleri, belediyeler, tersaneler, atık tesisleri şeklinde. Son 2 günde 161 denetimi tamamladık ve bu işletmelerden de 195 atık su numunesi aldık. Belediyelerimizin, sanayicilerimizin hem bu tür yaptırımlarla karşılaşmaması hem Marmara Denizimizin kirlenmesinin önlemesi için, çevre mevzuatı kapsamında getirilen yükümlülükleri konusunda gerekli hassasiyeti göstermelerini bekliyoruz" dedi.
Korkutan müsilaj uyarısı: Tüm Marmara Denizi'ni kapladı
Çevre Bakanı Kurum görevini yapmayan belediyeleri uyardı: Marmara'yı kaybederiz
