Portakal Sanat ve Kültür Evi’nin müzayedelerinin yanı sıra imzası haline gelen “Portakal Private Sales”te Türk resminin büyük ustası Osman Hamdi Bey’in Yeşil Türbede İki Genç Kadın isimli tablosu satışa sunuluyor. Tanzimat Dönemi’nin yetiştirdiği bir Osmanlı aydını, ressam, arkeolog ve müzeci Osman Hamdi Bey (1842-1910) sanat tarihimizde figür kullanan ilk ressam olarak Türk resminde figürlü kompozisyonların ve portreciliğinin öncülüğünü yapmıştır. Çağdaşları gibi natürmort ve peyzaj resimlerinden ziyade oryantalist konulu çoklu figür kompozisyonları tercih etmiştir. Osmanlı’nın günlük hayatındaki kişileri ve mekânları konu alan resimlerinde çarşı ve pazar gezmesi, piknik alanları, türbe ve cami ziyaretleri, orman, kır ve deniz manzaraları ön plana çıkmaktadır.
Kadın figürlerini günlük yaşam içinde resmeden sanatçı, eserlerinde model olarak eşi ya da kızını tuvaline yansıtmıştır. Resimlerinde mekânlar daha çok cami, türbe, köşk ve medreselerden yararlanmasının yanında iç mekân resimlerinin bazılarında görülen kandil, avize, rahle, şamdan, silah, halı, el yazması kitap, hat levhası, buhurdanlık gibi objeler ile Türk kültür yaşamından kesitler sunmaktadır. Resimlerindeki konuları titiz, ayrıntıcı, gerçekçi, canlı ve parlak renklerle resmederek doğu yaşamını, kültürünü ve etnografyasını belgelemiştir.
Osman Hamdi Bey, satışa çıkan 1880’lere ait yağlı boya eserinde Çelebi Mehmed adıyla da bilinen Sultan I. Mehmed’in kendisi için ölümünden kısa bir süre önce Bursa’da inşa ettirmiş olduğu (Yeşil) Türbe’de iki genç kadının ziyaretini konu alıyor. Yeşil Türbe’nin iç mekânını gösteren eserde, çini kaplı sandukanın baş tarafında biri çömelmiş, diğeri ayakta, ikisi de sarı elbise giymiş, başları yemeniyle hafifçe örtülmüş iki kadın resmediliyor. Resimde ayakta duran figür, Osman Hamdi Bey’in eserlerinde figür olarak sıklıkla kullandığı eşi Naile Hanım’dır. Sandukanın arkasındaki mavi çinili duvar ve ortasında yer alan mihrap canlı renklerle resmedilmiş ancak mihrabın üst kısmında yer alan tezyinat çerçeve dışında kalmıştır. Mihrabın sağında ve solunda bulunan çinili duvarların üst kısmına, mekânın aslında olmayan hat levhaları yerleştirmiş. Osman Hamdi’nin iç mekân resimlerinde sıkça yer alan şamdanlar burada hem mihrabın önüne hem de sandukanın yanlarına görülmektedir. Sandukanın iki yanına yerleştirdiği şamdanların arasında ise üzerinde Kuran bulunan bir rahle ve rahlenin altına bir Milas seccade resmetmiştir. Osman Hamdi’nin yapıtındaki bir diğer eklemesi ise kadın figürlerin üstünde durduğu desenli bir kilimdir. Resimde bulunan figürlerin kıyafetine ve sandukanın üstündeki örtüye bakıldığında tablonun henüz bitmemiş olduğu izlenimi vermektedir.
Osman Hamdi Bey’in Yeşil Türbede İki Genç Kadın’ı yaparken, eserlerinde Osmanlı mimarisini detaylı bir şekilde resmeden hocası Fransız oryantalist ressam Jean Leon Gerome’den esinlendiği düşünülmektedir.
Özel bir koleksiyondan Private Sales’e çıkan Osman Hamdi Bey’in görkemli yapıtı 15 Ekim’e kadar Nişantaşı’ndaki Portakal Sanat’ın galerisinde sanatseverleri bekliyor.
Pazar günleri biraz Baudelaire gibi
