Uluslararası Saraybosna Üniversitesi Balkan Araştırmaları Merkezi ile Konaklama ve Turizm İşletmeciliği Bölümü tarafından yürütülen “Evliya Çelebi’nin İzinde: Bosna-Hersek’te Osmanlı Eserleri Projesi” ile Türkiye’den giden turistler için alternatif güzergâhlar oluşturuluyor. Bu sayede Türk kurum ve kuruluşları tarafından onarılanlar başta olmak üzere Bosna Hersek’teki Osmanlı dönemi eserlerinin turizme kazandırılması hedefleniyor.
“Evliya Çelebi’nin İzinde”, “Fatih Sultan Mehmet’in İzinde”, “Kanuni Sultan Süleyman’ın İzinde”, “Sokullu Mehmet Paşa’nın İzinde” başlıklarıyla belirlenen dört güzergâh, isimlerini buralardan kısmen de olsa geçmiş ya da buralarla bir bağı olan tarihi kişiliklerden alıyor. Belirlenen güzergâhlar boyunca görülen camiler, kaleler, kuleler, medreseler, türbeler, köprüler, çarşı, han ve hamamlar ile adeta Osmanlı İmparatorluğu dönemi Bosna-Hersek’ine yolculuğa çıkılıyor. Proje, Bosna-Hersek’teki yüzlerce Osmanlı eserinin tamamını kapsıyor.
“Evliya Çelebi’nin İzinde” güzergahı Evliya Çelebi’nin en çok gezdiği ve önemle bahsettiği şehirleri ve eserleri kapsıyor. Zümrüt yeşili Neretva Irmağı boyunca giden Bosna Hersek’in güney bölgeleri, Balkanların en bilinen ve en görkemli yolu olarak öne çıkıyor. Güzergâh üzerinde yer alan Konyits, Jablanica, Mostar, Buna, Pocitelj, Stolac, Trebinje, Bileca kentleri birçok Osmanlı eserine ev sahipliği yapıyor.
“Fatih Sultan Mehmet’in İzinde” güzergâhı Fatih Sultan Mehmed’in 1. ve 2. Bosna seferleri sırasında takip ettiği, sonrasında da 16. yüzyılda tamamlanan fethin yolu olarak biliniyor. Güzergâh, Vezirler Şehri olarak bilinen Travnik, Osmanlı Devleti ve Habsburglar arasında sınır ve sık sık çatışmalara sahne olduğu için halkı savaşçı bilinen Bihaç, Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki en önemli şehirlerinden Saraybosna mutlaka görülmesi gereken yerler arasında.
“Kanuni Sultan Süleyman’ın İzinde” güzergâhı ise Kanuni Sultan Süleyman’ın Macaristan seferleri sırasında geçtiği yerleri içeriyor. Güzergâh üzerindeki Visoko şehri, piramitleri ve yer altı labirentleri ile ünlü. Bosna’nın Kapısı olarak nitelendirilen Vranduk, küçük bir ortaçağ kalesinin nasıl önemli bir Müslüman kasabaya dönüştüğünün görüldüğü Maglay, turistlerin uğrak noktası.
“Sokullu Mehmet Paşa’nın İzinde” güzergâhı Vişegrad kentindeki Sokullu Mehmed Paşa Köprüsü’nden Saraybosna’ya uzanan ve tekrar Saraybosna’dan İstanbul’a dönen Evliya Çelebi’nin yolu. Bu güzergâhta adını gümüş anlamına gelen ‘serebne’den alan Srebrenitsa’yı, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ve TİKA tarafından yenilenen Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü ile ünlü Vişegrad’ı ve ‘Kahraman Şehir’ unvanlı Gorajde’yi görmek mümkün.
Muhammet Binici Yeni Şafak'a anlattı: Ben kimim? Silik Yüzlerin ve Kanadı Kırık Kuşların Hikâyesi
