Türkiye, Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) İsrail aleyhindeki soykırım davasına müdahillik beyanını Divan'a sundu. Türkiye’nin Lahey Büyükelçisi Selçuk Ünal ve TBMM Milletvekillerinden oluşan heyet, Türkiye’nin müdahillik beyanını dün UAD Yazmanlığı’na iletti. Türkiye böylece Nikaragua, Kolombiya, Libya, Meksika, Filistin ve İspanya’nın ardından UAD'deki Güney Afrika-İsrail arasındaki soykırım davasına müdahillik bildiriminde bulunan yedinci ülke oldu.
Müdahillik bildirimini Türkiye’nin Lahey Büyükelçisi Selçuk Ünal, AK Parti İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Cüneyt Yüksel, Türkiye-Avrupa Birliği Karma Parlamento Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili İsmail Emrah Karayel ile Anayasa Komisyon Üyesi ve Denizli Milletvekili Cahit Özkan’dan oluşan heyet, UAD Yazmanlığı’na iletti. Türkiye, bu zamana kadar müdahillik bildiriminde bulunan en önemli bölge ülkesi olarak öne çıkıyor. Divan Statüsü'nün 63. Maddesi kapsamında Türkiye’nin girişimi hakkında davanın tarafı olan İsrail ve Güney Afrika’nın Divan tarafından bilgilendirmesi ve bu iki ülkenin de Türkiye’nin müdahillik bildirimine ilişkin gözlemlerini Divan’a sunması bekleniyor.
Türkiye’nin sürece dahil olması ile birlikte, sadece Gazze'deki acil krizi ele almakla kalmayarak, aynı zamanda gelecekte benzer durumların ele alınmasına yönelik küresel hukuki çerçeveyi de güçlendirmesi hedefleniyor. Türkiye'nin bu davaya müdahil olmasıyla birlikte UAD'ye soykırım araştırması için sağlam bir hukuki çerçeve sunuyor. Türkiye'nin müdahilliği ile uluslararası toplumu Gazze'deki insan krizi tanımaya ve ele almaya sevk etmeyi de amaçlıyor.
Türkiye'nin sunumunda dikkat çeken noktalardan birisi de İsrail'in Doğu Kudüs de dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarındaki politika ve uygulamalarından kaynaklanan hukuki sonuçlara ilişkin son UAD danışma görüşüyle uyumlu olması. Diplomatik kaynaklar, Türkiye tarafından sunulan dosyayla birlikte detaylı hukuki argümanlar ve kapsamlı analiz, gelecekteki davalar için değerli referanslar teşkil edebilir ve uluslararası insancıl hukukun gelişimine katkıda bulunabileceğini söylüyor.
Cüneyt Yüksel, UAD'de müdahillik beyanını Divan'a sunmadan önce basın mensuplarına değerlendirmede bulundu. ABD Kongresinde konuşma yapan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun alkışlanmasına değinen Yüksel, "Netanyahu'nun ve onun cinayet şebekesinin olması gereken yer işte tam da burası. Uluslararası Adalet Mahkemesi'nde sanık sandalyesinde oturacaktır ve yargılanarak cezasını çekecektir" ifadesini kullandı.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, davaya Türkiye'nin müdahillik bildirimi sunmasının Filistin davasının geleceği açısından somut ve tarihi bir adım olduğunu bildirdi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da, başvuruyla ilgili paylaşımda bulundu. Fidan, "İşlediği suçların cezasız kalmasından cesaret alan İsrail, her geçen gün daha fazla masum Filistinliyi öldürüyor. Soykırımı durdurmak için uluslararası toplum üzerine düşeni yapmalı" dedi. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de"Bu başvuru, tüm insanlık adına ve insani değerleri barbarlık karşısında savunmak içindir. Çağdaş nazilerin vahşetlerine karşı insanlık adına atılmış güçlü bir adımdır" ifadelerini kullandı. Hamas'tan yapılan açıklamada ise başvurudan memnuniyet duyulduğu, bu adımla Türkiye'nin Filistin'e verdiği desteğin bir kez daha teyid edildiği vurgulandı.
Başvuru için Lahey’e giden TBMM Hukuk Heyeti’nde bulunan Avrupa Birliği Karma Parlamento Komisyonu Başkanı ve İstanbul Milletvekili İsmail Emrah Karayel, Türkiye’yi takip eden ülkeler tarafından yeni müdahillik talepleri gelmesini beklediklerini söyledi.
Yeni Şafak’a konuşan Karayel, müdahillik için sürecin tamamlandığını belirterek, “Bu dilekçe içerisinde Güney Afrika’nın tezleri ile ilgili Türkiye’nin ifadelerini destekleyici beyanatları da var” dedi. Türkiye’den önce müdahil olan 6 ülkenin dilekçelerini incelediklerini kaydeden Karayel, “Onlarla ilgili ekstra destek mahiyetinde söylediğimiz hususlar var. Hem Türkiye’nin tarihi konumu hem de Filistin ile ilgili tarihi konumu gereği dilekçemizde ayrıca ifade ettiğimiz hususlar” diye konuştu.
Karayel şöyle devam etti: “Bundan sonra daha farklı ülkeler de müdahil olacaktır. Çünkü Türkiye’nin müdahalesi de yakından takip ediliyor. Bizim hem dilekçemiz incelenecek hem de ona göre Türkiye’yi takip eden ülkeler tarafından müdahaleler gelecek. Dilekçemizi verecek süreci bırakmayacağız. Hukuki süreç olarak mahkeme aslında normalde İsrail’in dilekçesini sunana kadar önümüzdeki senenin temmuz ayına kadar böyle bir kapıyı açık bırakmış durumda. Mahkemenin vereceği bu ara kararlar doğrultusunda atacağı adımlar olacak. Sadece teslim edip bırakmıyoruz. Bundan sonraki sürecek olan sürecin de çok yakından takip etmeye devam edeceğiz.”
Bakan Fidan'dan Lahey açıklaması: İsrail ve destekçileri üzerinde gerekli baskı kurulmalı
