Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Heniyye İran'ın başkenti Tahran'da terör devleti İsrail tarafından düzenlenen suikastla şehit edildi. Heniyye önceki gün, İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesur Pezeşkiyan'ın, İran Meclisi'ndeki yemin törenine katılmıştı. İşgalci güç, başka bir ülkenin toprağında gerçekleştirdiği saldırı ile uluslararası hukuku bir kez daha ayaklar altına aldı ve adeta tüm dünyaya meydan okudu. Saldırı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ABD ziyaretinden döndükten hemen sonrası gerçekleşti. Suikasta dair herhangi bir görüntünün olmayışı ve saldırının nasıl gerçekleştiğine dair soruların yanıtsız kalması dikkat çekiyor. Baş şüpheli İsrail’in istihbaratı nasıl edindiği ise merak konusu.
İran'ın yarı resmi Fars Haber Ajansı, Heniyye'nin Tahran'ın kuzeyinde Devrim Muhafızları Ordusu'nun korumasında bulunan ülkeyi ziyarete gelen üst düzey konukların ağırlanması için kullanılan bir konutta gece 02.00 sularında havadan atılan bir füzeyle hedef alındığını duyurdu. Heniyye ile birlikte bir koruması da saldırıda şehit oldu. Korumanın, Kassam Tugayları’nda görev aldığı ve 2006'dan bu yana merhumun baş koruması olarak görev aldığı belirtildi.
Saldırı bir iddiaya göre komşu bir ülkeden diğer iddiaya göre ise yakındaki binadan atılan füzeyle yapıldı. Hamas, Heniyye’nin vurulduğu konutun çevresinde yer alan diğer konutlarda da yemin törenine gelen tüm heyetlerin konakladığını, dolayısıyla saldırıya ilişkin nokta istihbarat verildiğini kaydetti. Saldırının İran'a komşu bir ülkeden düzenlenen füze saldırısıyla olduğu değerlendiriliyor. Filistin İslami Cihad lideri Ziyad El Nakhalah'ın da Hamas lideri İsmail Heniyye'nin suikasta uğradığı sırada Tahran'da onunla aynı binada, ancak farklı bir katta kaldığı ve yaralanmadığı belirtildi.
Heniyye için öldürüldüğü Tahran'da bugün bir cenaze töreni düzenlenecek. Örgütün açıklamasına göre Heniyye'nin naaşı sonrasında yıllardır sürgünde yaşadığı Katar'ın başkenti Doha'ya götürülecek. Hamas'ın siyasi lideri cuma günü Doha'nın kuzeyinde Katar'ın kurucu liderinin de bulunduğu mezarlıkta toprağa verilecek.
Menfur saldırıya İran’ın ne yanıt vereceği ise merak konusu. İsrail’in saldırıyı kendi evlerinde yaptığına dikkat çeken İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, "Siyonist haydut ve terörist rejim, bu hamleyle ağır bir ceza için zemini hazırladı. Dökülen kanının intikamını almayı, İran İslam Cumhuriyeti topraklarına şehit olduğu için görevimiz olarak görüyoruz" dedi. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da "İran'ın toprak bütünlüğünü, itibarını, onurunu koruyacağını ve terörist işgalcileri bu korkak eylemden dolayı pişman edeceklerini" söyledi. İran’da 3 günlük ulusal yas ilan edildi.
Ülkenin Kirman kentinde bulunan Cemkeran Camii'ne intikam anlamına gelen kırmızı sancak çekildi. İran Ulusal Güvenlik Konseyi ise üst düzey Devrim Muhafızları komutanları ile suikastı soruşturmak üzere toplandı. İran'ın stratejisine ve vereceği yanıta karar verileceği bildirildi.
Saldırı sonrası Hamas’tan da açıklama geldi. Hamas yöneticilerinden Sami Ebu Zuhri, "İşgalci, Heniyye'ye değil kendine ateş açtı." dedi. "İşgalci İsrail, Hamas Haraketi ve Filistin halkının iradesini kırmak istiyor ancak Hamas bir fikirdir. Yöneticilerinin şehadetleri de bu fikrin önüne geçmez" ifadelerini kullanan Zuhri, "Yöneticilerimizin kanları çocuklarımızın kanlarından daha değerli değildir" dedi. Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Musa Ebu Marzuk yaptığı açıklamada, Heniyye suikastının "cezasız kalmayacak korkakça bir eylem" olduğunu ifade etti. Hamas liderlerinden Halil el-Hayye de "Direniş yoluna devam ediyor, liderin şehadetiyle yolunu değiştirmez" dedi. Hayye, "El-Kassam Tugayları suikastın hesabını soracak ve Siyonist varlık, suikastın bedelini ağır bir şekilde ödeyecektir" ifadelerini kullandı. Hamas Hareketinden yapılan açıklamada ise, "İslami Direniş Hareketi (Hamas), büyük Filistin halkımız, Arap ve İslam ümmeti ve tüm özgür dünya halkının yasını tutuyor: Kardeş, önder, şehit, Mücahit İsmail Heniyye" sözlerini sarf etti.
İsrail resmi makamları ise Heniyye suikastına dair sessizliğini korumaya devam ediyor. İsrail basınında çıkan haberlerde, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ofisinin, kabine üyelerine Heniyye suikastına ilişkin değerlendirmeden kaçınmalarını istediği belirtildi. İsrail Miras Bakanı Amihai Eliyahu ise "Heniyye'nin ölümü dünyayı daha iyi hale getirecek" açıklamasını yaptı. Savunma Bakanı Yoav Gallant, "Savaş istemiyoruz ama her türlü olasılığa karşı hazırlıklıyız" açıklamasında bulundu. İsrail basını, Netanyahu ve Gallant'ın, Heniyye'nin suikasta uğradığı geceyi Savunma Bakanlığında geçirdiğini yazdı.
İsrail’in Heniyye suikastı ve Beyrut’ta Hizbullah’ın iki numarası Fuad Şükrü’ye saldırısı Netanyahu’nun ABD dönüşünden hemen sonra gerçekleşti. Biden, Trump ve Kamala Harris ile görüşen Netanyahu, suikastlar için gerekli cüreti ve izni almış oldu. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de “İsrail saldırıya uğrarsa, elbette yardım ederiz” diyerek suikasta desteğini ilan etti.
Suikasta uluslararası arenada da tepkiler yağdı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Heniyye'nin ölümünü "kabul edilemez bir siyasi suikast" olarak tanımladı. Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Mikhail Bogdanov, Heniyye'nin ölümünün bölgedeki gerilimin artmasına yol açacağını belirtti. Çin Dışişleri Bakanlığı, Heniyye'nin öldürülmesi kınadıklarını ve karşı çıktıklarını belirtirken, olayın bölgesel istikrarsızlığı artırabileceğini vurguladı.
Hamas ve İsrail arasında devam eden ateşkes müzakereleri, saldırı ile birlikte durma noktasına geldi ve İsrail barış umutlarını bir kez daha yok etti. Ateşkes görüşmelerinde arabuluculuk yapan Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman El Sani, X.'te yaptığı açıklamada, "Bir taraf diğer taraftaki müzakereciyi öldürdüğünde arabuluculuk nasıl başarılı olabilir?" dedi. "Barışın ciddi ortaklara ve insan hayatının hiçe sayılmasına karşı küresel bir duruşa ihtiyacı var" diyen El Sani, ateşkes umudunun azaldığına dikkat çekti. Katar Dışişleri Bakanlığı da yazılı bir açıklamayla Heniyye'nin öldürülmesinin güçlü bir şekilde kınandığını belirtti. Bakanlık Heniyye'nin öldürülmesinin tehlikeli bir tırmanma olduğunu vurguladı.
İsmail Heniyye'nin suikastla şehit edilmesine Arap ülkelerinden de tepki geldi. Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, İsrail'in "son 2 günde tehlikeli, gerilimi tırmandırma" politikaları kınandı. Bu tehlikeli tırmanışın bölgede ciddi güvenlik sonuçlarına yol açacak çatışmaları tetikleyebileceği uyarısında bulunulan açıklamada, suikast politikaları ve ülkelerin egemenliğini ihlal etmenin bölgesel çatışmalara sebep olabileceğine dikkati çekildi. Ürdün Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise "Ürdün, İsrail'in Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye düzenlediği suikastı en güçlü ifadelerle kınıyor" ifadeleri kullanıldı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Heniyye'ye yönelik suikastın ardından acil toplandı. İran'ın acil oturum talebiyle Rusya, Cezayir ve Çin tarafından da desteklenen oturumda BM'den"Füzeler, silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve ölümlü saldırılarla iletişim sona ermeli." açıklamasında bulundu.
İsmail Heniyye'ye suikast sonrası Filistin’de 1 günlük ulusal yas ilan edildi. Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, Heniyye'nin öldürülmesini "korkakça bir hareket" olarak nitelendirdi. Suikastı kınayan Abbas, Filistin halkına, İsrail'e karşı birlikte hareket etme, sabırlı olma ve işgale karşı sağlam durma" çağrısı yaptı. Yemen'deki İran destekli Husiler, suikastı "terör suçu ve tehlikeli bir gerilim" olarak nitelendirdi ve kınadı. Yemen’de de saldırı sonrası 3 günlük yas ilan edildi. Lübnan’da Hizbullah tarafından yapılan açıklamada, “Heniyye’nin öldürülmesi direniş savaşçılarının kararlılığını ve inadını cesaretlendirecek ve İsrail’e karşı mücadelede azimlerini daha da güçlendirecek” denildi
Hamas lideri İsmail Heniyye'nin suikastla öldürülmesinin ardından Filistin'de öfke ve intikam yeminleri edildi. Gazze'deki Filistinli grupların büyük bölümünü bünyesinde barındıran Filistin Ulusal ve İslami Güçler Komitesi, Heniyye'nin suikastla hayatını kaybetmesine tepki olarak genel grev ve protesto çağrısı yaptı. Heniyye’nin vefat haberi, İsrail işgali altındaki Batı Şeria’daki cami hoparlörlerinden selalarla duyurulurken, tüm kentlerde ve kasabalarda kepenkler kapatıldı. Başta Ramallah olmak üzere pek çok kentte Filistinliler sokaklara döküldü.
58 yaşında Tahran'da düzenlenen suikastta hayatını kaybeden Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin mülteci kamplarından liderliğe uzanan hayatı Filistin'in bağımsızlığı için verilen mücadeleyle geçti.
Tarihi Filistin topraklarının Askalan (Aşkelon) kentinden göçe zorlanan Filistinli bir ailenin çocuğu olarak 29 Ocak 1963'te Gazze'deki Şati Mülteci Kampı'nda dünyaya gelen Heniyye, 1987'de Gazze İslam Üniversitesinden mezun oldu. Heniyye'nin üniversiteyi bitirdiği 1987 yılında bir grup Filistinli Müslüman entelektüel ve aktivist, Şeyh Ahmed Yasin liderliğinde Hamas'ı kurdu. 1989'da I. İntifada'ya katıldığı ve Hamas üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklanan Heniyye, 1992'de serbest bırakıldıktan sonra, İsrail tarafından diğer İslami Cihad ve Hamas üyesi 415 kişilik grup ile Güney Lübnan'a sürüldü, ertesi yıl Gazze'ye geri döndü.
Heniyye, Ekim 2006'da Gazze'de konvoyuna düzenlenen saldırıdan ve Mayıs 2007'de İsrail'in evini hedef alan füze saldırısından kurtuldu. Hamas, Filistin meclisindeki 132 sandalyeden 76'sını kazanarak seçimden zaferle çıktı. Heniyye, 16 Şubat 2006'da Hamas'ın başbakan adayı olarak açıklandı. Gazze Şeridi'ndeki Hamas ile Fetih arasındaki çatışmaların Haziran 2007'de zirveye çıkması üzerine Heniyye, Filistin Devlet Başkanı Abbas tarafından başbakanlık görevinden alındı.
Heniyye’nin ailesinden 60’a yakın isim İsrail saldırıları sonucu şehit oldu. Nisan ayında, oğullarından Hazem, Amir ve Muhammed, Gazze'nin Şati kampında içinde bulundukları aracın bombalanması sonucu hayatını kaybetmişti. Hamas, Heniyye'nin üç kız ve bir erkek olmak üzere dört torununun da saldırıda öldürüldüğünü bildirdi. Haziran ayında, ailesinden 10 kişi, Gazze'nin kuzeyindeki Şati mülteci kampında düzenlenen bir İsrail hava saldırısında öldürüldü. Haziran ayında ise Heniyye'nin kız kardeşi Zahr Heniyye İsrail saldırısında şehit oldu.
Hamas Lideri İsmail Haniye Tahran'da uğradığı suikastte şehit edildi! Haniye suikastının detayları
Yemen'deki Husiler: Haniye suikastı bir terör suçudur
Bakan Fidan'dan 'Haniye' paylaşımı: Harcadığı çabanın şahidiyiz
