Τα χαρτιά της σταθερότητας και της συνέπειας – εκείνα που συνέβαλαν στην τελευταία νίκη του σε εθνική κάλπη το 2023 – ξαναρίχνει για το 2025 ο Κυριάκος Μητσοτάκης, βγαίνοντας από ένα δύσκολο εξάμηνο.
Οι απώλειες της ΝΔ (εκλογικά και έκτοτε δημοσκοπικά), οι κοινωνικές πιέσεις, οι αναταράξεις (εσωτερικές και μη), οι κυβερνητικές αστοχίες και μια σειρά από εξελίξεις προκάλεσαν βαθιά τραύματα στην κυβέρνηση κατά το δεύτερο μισό του 2024.
Μπροστά στο νέο έτος, το Μαξίμου στοχεύει στην κυβερνητική εξωστρέφεια και στην πλήρη ανάκτηση της πρωτοβουλίας κινήσεων, χτίζοντας αφήγημα γύρω από τη στήριξη των εισοδημάτων, δίνοντας έμφαση στην κοινωνική «φροντίδα» (μεσαίας τάξης και ευάλωτων) και προτάσσοντας πολιτικές χωρίς «ταμπέλες» (Δεξιάς ή Κέντρου). Είναι μερικά από τα αντίδοτα που το Μαξίμου προσδοκά να αποδώσουν απέναντι σε πληγές που παραμένουν ανοιχτές.
Τροφοδότης της κοινωνικής δυσαρέσκειας παραμένει η ακρίβεια ενόσω το Μαξίμου επιμένει σε γραμμή ενίσχυσης των εισοδημάτων. Τα θέματα της οικονομίας και ιδίως τρία μέτωπα – ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, η απορρόφηση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και, από την άνοιξη, οι αξιολογήσεις ξένων οίκων – βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του 2025. Σε πρώτο πλάνο άλλωστε είναι και από τους πολίτες η οικονομία και η ακρίβεια – στη λίστα με τις μεγαλύτερες ανησυχίες τους, συγκεκριμένα. Στις εξαμηνιαίες τάσεις της MRB, οι πολίτες χαρακτηρίζουν ως σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας (58,3%) τον πληθωρισμό / ακρίβεια. «Εργαζόμενοι και συνταξιούχοι θα δουν βελτιωμένες αποδοχές και μειωμένες τις εισφορές. Οι επαγγελματίες θα ελαφρυνθούν από το τέλος επιτηδεύματος. Μηδενίζονται ή μειώνονται πολλές τραπεζικές επιβαρύνσεις. Τον Απρίλιο αυξάνονται και πάλι ο βασικός μισθός και οι αμοιβές στο Δημόσιο, για να ακολουθήσει η νέα στήριξη των ενστόλων» είπε ο Μητσοτάκης στο καλωσόρισμα του έτους.
Στην τελευταία για το 2024 διαδικτυακή ανασκόπηση ο Πρωθυπουργός προέταξε βασικούς πυλώνες της καθημερινότητας ως προτεραιότητες του 2025: υγεία, παιδεία, εργασία, ασφάλεια κ.λπ. Στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμα μίλησε για «μια χώρα που δίνει σημασία στα μεγάλα ζητήματα, αλλά και σε όσα φαίνονται ίσως μικρά». Οσο η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι προτεραιοποιεί με «κοινωνικές πολιτικές» τις πτυχές της καθημερινότητας, τόσο η αντιπολίτευση διακρίνει ένα ευνοϊκό πεδίο κριτικής. Είναι πάντως ενδεικτικές οι κινήσεις των γαλάζιων, λίγο προτού φύγει το 2024 και μόλις μπήκε το 2025: ο Πρωθυπουργός πήγε στο συντονιστικό του ΕΚΑΒ, ο Αδωνις Γεωργιάδης μετέβη σε εφημερεύοντα νοσοκομεία, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης βρέθηκε στο κέντρο επιχειρήσεων της Αμεσης Δράσης κ.ο.κ.
Οσο κι αν η ΝΔ πέτυχε στο τέλος του 2024 διορθώσεις στους δημοσκοπικούς δείκτες, αποτυπώνονται η δυσφορία και η κριτική στάση των πολιτών. Η αγωνία του Μαξίμου να καλλιεργήσει εκ νέου προσδοκίες και η δέσμευση του Μητσοτάκη ότι «στην αυγή του 2025, αντικρίζουμε με ρεαλισμό τις δυσκολίες, ώστε, με σχέδιο και δουλειά, να τις κάνουμε νέες ευκαιρίες» στοχεύουν στην ανατροπή της αίσθησης απογοήτευσης. Μιας απαισιοδοξίας η οποία καταγράφεται από τους δημοσκόπους, ενδεικτικά, στο ερώτημα εάν η χώρα κινείται στη σωστή ή τη λάθος κατεύθυνση. Σε γκάλοπ της Metron Analysis εμφανίζεται ακόμα και ένας στους 10 ψηφοφόρους της ΝΔ στις ευρωεκλογές του 2024 να απαντά ότι τα πράγματα πάνε λάθος, ενώ το ίδιο πιστεύουν το 61% των κεντρώων, το 49% των δεξιών, το 28% των κεντροδεξιών.
Πρόσωπα του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος την περιγράφουν ως «μείζον πρόβλημα». Κυβερνητικοί παραδέχονται ότι απαιτούνται (πιο) γρήγορες κινήσεις ενώ οι αντιπολιτευόμενοι αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα των κυβερνητικών πρωτοβουλιών. Η στεγαστική κρίση και η όξυνσή της στα μεγάλα αστικά κέντρα – ως θέμα που αφορά οριζόντια την κοινωνία – πονοκεφαλιάζει τους γαλάζιους. Μένει να φανεί εάν οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες μπορούν να κάνουν (και πότε;) ουσιαστική διαφορά. Και ενώ ορισμένες πολιτικές, όπως η «Κοινωνική αντιπαροχή», θέλουν χρόνο για να τρέξουν και να αποδώσουν, βαρύτητα δίνεται προσώρας στο «Σπίτι μου ΙΙ», στο «Αναβαθμίζω το σπίτι μου», στο «Ανακαινίζω – Νοικιάζω».
Επειτα από μία πενταετία άνετου προβαδίσματος του Μητσοτάκη στο Κέντρο, ο χώρος έχει και δεύτερο διεκδικητή. Η ευρωκάλπη (και το διάστημα που ακολούθησε) επεφύλασσε στη ΝΔ σημαντικές απώλειες και ταυτόχρονες πιέσεις τόσο από το Κέντρο όσο και από τα δεξιά, με τα γκάλοπ να επιβεβαιώνουν ότι μέρος των ψηφοφόρων που αυτοπροσδιορίζονται ως μετριοπαθείς κεντρώοι μετακινούνται ανάμεσα σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Η κυβέρνηση δίνει μάχη για να βελτιώσει την εικόνα της στους κεντρώους – εκείνοι άλλωστε στην πλειονότητά τους βάζουν αρνητικό πρόσημο στο κυβερνητικό έργο (σε ποσοστό 58% σύμφωνα με τη Metron Analysis). Και για να μπορεί να χτυπά τον αντίπαλο εκεί όπου προσώρας δείχνει να πονά: στην υστέρηση του ΠΑΣΟΚ στους δείκτες κυβερνησιμότητας.
Ο Μητσοτάκης ήρθε στην αρχή της δεύτερης θητείας του για πρώτη φορά αντιμέτωπος με πολύμηνη εσωκομματική αναταραχή – τέτοιας έντασης που προέκυψαν διαγραφές, έως και του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. Οι τριγμοί ανάμεσα στο Μαξίμου και στην παραδοσιακή πτέρυγα της ΝΔ προκάλεσαν εκνευρισμούς και αμηχανία, οδηγώντας τον Μητσοτάκη σε (δεξιές) στροφές εκτόνωσης. Παρότι το εσωκομματικό κλίμα δείχνει αποφορτισμένο, οι γαλάζιοι παραδέχονται ότι οι σχέσεις κυβέρνησης και Κοινοβουλευτικής Ομάδας απαιτούν συνεχή φροντίδα. Εξάλλου έπεται σειρά γεγονότων που θα δοκιμάζουν διαρκώς τη γαλάζια «θερμοκρασία» – με άμεσο πολιτικό ορόσημο την προεδρική εκλογή.
Το «ταραγμένο 2024» έφυγε, το 2025 ήρθε «εν μέσω σοβαρών γεωπολιτικών κλυδωνισμών στη γειτονιά μας και στον κόσμο» σύμφωνα με τα λόγια με τα οποία ο Μητσοτάκης ξεκίνησε το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα. Στόχος, να προβάλει την Ελλάδα ως νοικοκυρεμένη χώρα συγκριτικά με το ασταθές διεθνές τοπίο. Βεβαίως το (όλο και πιο απρόβλεπτο) περιφερειακό και ευρωπαϊκό περιβάλλον (αβεβαιότητας) επιφυλάσσει προκλήσεις για την Ελλάδα σε γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Η ελληνική διπλωματία ήδη βρέθηκε αντιμέτωπη με δυσκολίες, τα θέματα εξωτερικής πολιτικής «σηκώθηκαν» στη δημόσια σφαίρα και το ενδιαφέρον μένει στραμμένο προς πάσα κατεύθυνση: από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία έως την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή.
