Ρύθμιση ώστε να μη μειώνονται οι ονομαστικές αποδοχές των συνταξιούχων θα προβλέπει η τροπολογία του υπουργείου Εργασίας για τη «διόρθωση» της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Το αρμόδιο υπουργείο ετοιμάζει ρύθμιση ώστε η ονομαστική αύξηση της σύνταξης να μην οδηγεί τελικά σε μείωση αποδοχών λόγω ΕΑΣ. Αυτό σημαίνει ότι ο φόρος-χαράτσι που επιβλήθηκε το 2010 στις κύριες συντάξεις και το 2011 στις επικουρικές, για περίπου 400.000 συνταξιούχους άνω των 1.400 ευρώ μεικτά, θα διατηρηθεί και στο μέλλον.
Οπως δήλωσε η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως, «παρατηρείται μία στρέβλωση όταν, λόγω της αύξησης που δίνεται στις συντάξεις, ένας συνταξιούχος αλλάζει κλιμάκιο και αντί της αύξησης του επιβάλλεται τελικά μείωση. Αυτό δεν είναι σωστό. Και επειδή δεν είναι σωστό, θέλουμε να το διορθώσουμε». Στη νομοθετική ρύθμιση θα προβλέπεται ότι ο συνταξιούχος δεν θα μεταβαίνει στο επόμενο κλιμάκιο της ΕΑΣ και δεν θα πληρώνει υψηλότερη εισφορά, προκειμένου να μη λαμβάνει τελικά λιγότερα χρήματα. Την ίδια στιγμή, όμως, και η σύνταξή του θα παγώνει στο ανώτατο ποσό του κλιμακίου που ανήκει.
Με τη νομοθετική ρύθμιση θα δοθεί μια προσωρινή λύση στο παράδοξο που καταγράφηκε τις δύο προηγούμενες χρονιές. Πολλοί συνταξιούχοι, μετά τις αυξήσεις στις συντάξεις τους, ενώ δεν είχαν προσωπική διαφορά, έλαβαν τελικά, μετά και την αύξηση, μικρότερη σύνταξη λόγω αλλαγής κλίμακας της ΕΑΣ. Η αλλαγή αυτή θα συνδυαστεί με την τρίτη κατά σειρά αύξηση των συντάξεων που, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα στοιχεία, θα κυμαίνεται μεταξύ 2,2%-2,5%.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΝΥΠΕΚΚ, οι συνολικές απώλειες για την περίοδο 2010-2024 από τις περικοπές υπέρ ΕΑΣ των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν σε 10 δισ. ευρώ. Ο μέσος όρος των περικοπών για κάθε συνταξιούχο ή τους κληρονόμους του έχει ανέλθει μέχρι σήμερα στο ποσό των 30.000 ευρώ κατά μέσο όρο. Για το έτος 2024, όπως προκύπτει και από τον ανωτέρω σχετικό πίνακα του προϋπολογισμού 2023 που παρατέθηκε, το ποσό που πλήρωσαν οι συνταξιούχοι υπολογίζεται στα 500 εκατ. ευρώ (μισό δισ. ευρώ) για κάθε έτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πρώτα χρόνια των Μνημονίων, που οι συνταξιούχοι ήταν κατά 300.000 περισσότεροι και οι κύριες και επικουρικές συντάξεις μεγαλύτερες, οι απώλειες για ορισμένα έτη άγγιζαν το 1 δισ. ευρώ κατ’ έτος.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΑΣ επιβλήθηκε με τα Μνημόνια σε αποδοχές άνω των 1.400 ευρώ και με συντελεστές από 3% έως 14%, ανάλογα με το ύψος τους. Επιβάλλεται στο σύνολο του μηνιαίου εισοδήματος από κύριες συντάξεις, στο μεικτό ποσό.
Επιπλέον εισφορά σε ποσοστό από 3% έως 10% καταβάλλουν όσοι συνταξιούχοι έχουν επικουρική σύνταξη από 300 ευρώ και άνω.
Σήμερα εισφέρουν στον «κουμπαρά» αλληλεγγύης των γενεών (ΑΚΑΓΕ) περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ, τα μισά από τα οποία προέρχονται απευθείας από τις «τσέπες» των συνταξιούχων και τα υπόλοιπα τα εισφέρει ο ΕΦΚΑ. Σήμερα τα έσοδα του ΑΚΑΓΕ υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε 14,5 δισ. ευρώ, κεφάλαιο που στόχο έχει να προστατεύσει σε δύσκολες περιόδους τις συνταξιοδοτικές παροχές. Οπως τονίζει η ΕΝΥΠΕΚΚ, η ΕΑΣ «αποτελεί τον πιο άδικο και πιο αντικοινωνικό φόρο επί των συντάξεων, χωρίς προηγούμενο τόσο στην Ευρώπη όσο και στα παγκόσμια χρονικά των συντάξεων».
