Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ προειδοποίησε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, να εγκαταλείψει τον Λίβανο λίγες ημέρες πριν σκοτωθεί σε ισραηλινό χτύπημα και τώρα ανησυχεί βαθιά για την ισραηλινή διείσδυση σε ανώτερες κυβερνητικές θέσεις στην Τεχεράνη, δήλωσαν τρεις ιρανικές πηγές.
Αμέσως μετά την επίθεση στους παγιδευμένους βομβητές της Χεζμπολάχ στις 17 Σεπτεμβρίου, ο Χαμενεΐ έστειλε μήνυμα με απεσταλμένο για να παρακαλέσει τον γενικό γραμματέα της Χεζμπολάχ να φύγει για το Ιράν, επικαλούμενος αναφορές των μυστικών υπηρεσιών που έδειχναν ότι το Ισραήλ είχε πράκτορες εντός της Χεζμπολάχ και σχεδίαζε να τον σκοτώσει, δήλωσε στο πρακτορείο Reuters μία από τις πηγές, ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος.
Ο αγγελιοφόρος, ανέφερε ο αξιωματούχος, ήταν ένας ανώτερος διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, ο ταξίαρχος Αμπάς Νιλφορουσάν, ο οποίος βρισκόταν μαζί με τον Νασράλα στο καταφύγιό του όταν αυτό χτυπήθηκε από ισραηλινές βόμβες και σκοτώθηκε επίσης.
Ο Χαμενεΐ, ο οποίος παρέμεινε σε ασφαλή τοποθεσία στο εσωτερικό του Ιράν από το Σάββατο, διέταξε προσωπικά να εκτοξευθεί την Τρίτη ένα μπαράζ περίπου 200 πυραύλων κατά του Ισραήλ, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος. Η επίθεση ήταν αντίποινα για τους θανάτους του Νασράλα και του Νιλφορουσάν, τόνισαν σε ανακοίνωσή τους οι Φρουροί της Επανάστασης.
Η δήλωση αναφέρεται επίσης στη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, τον Ιούλιο στην Τεχεράνη και στις επιθέσεις του Ισραήλ στο Λίβανο. Σημειώνεται ότι το Ισραήλ δεν ανέλαβε την ευθύνη για τον θάνατο του Χανίγια.
Η δολοφονία του Νασράλα ακολούθησε δύο εβδομάδες ισραηλινών επιθέσεων, που κατέστρεψαν οπλικές εγκαταστάσεις, εξουδετέρωσαν το μισό ηγετικό συμβούλιο της Χεζμπολάχ και αποδεκάτισαν την ανώτατη στρατιωτική της διοίκηση.
Οι φόβοι του Ιράν για την ασφάλεια του Χαμενεΐ και η απώλεια εμπιστοσύνης, τόσο στο εσωτερικό της Χεζμπολάχ όσο και στο κατεστημένο του Ιράν και μεταξύ τους, αναδύθηκαν στις συζητήσεις με δέκα πηγές για το θέμα αυτό, οι οποίες περιέγραψαν μια κατάσταση που θα μπορούσε να περιπλέξει την αποτελεσματική λειτουργία της συμμαχίας του άξονα αντίστασης του Ιράν με τις αντι-ισραηλινές παράτυπες ένοπλες ομάδες.
Η Χεζμπολάχ, που ιδρύθηκε με την υποστήριξη του Ιράν τη δεκαετία του 1980, υπήρξε επί μακρόν το πιο τρομερό μέλος της συμμαχίας.
Η αποδιοργάνωση δυσκολεύει επίσης τη Χεζμπολάχ να επιλέξει νέο ηγέτη, φοβούμενη ότι η συνεχιζόμενη διείσδυση θα θέσει σε κίνδυνο τον διάδοχο, δήλωσαν τέσσερις λιβανέζικες πηγές.
«Βασικά, το Ιράν έχασε τη μεγαλύτερη επένδυση που είχε τις τελευταίες δεκαετίες», σημείωσε ο Μάγκνους Ράνστορπ, ειδικός στη Χεζμπολάχ στο Σουηδικό Πανεπιστήμιο Άμυνας, για τη βαθιά ζημιά που προκλήθηκε στη Χεζμπολάχ, η οποία, όπως είπε, μείωσε την ικανότητα του Ιράν να χτυπήσει τα σύνορα του Ισραήλ.
«Συγκλόνισε το Ιράν μέχρι τον πυρήνα. Δείχνει πόσο βαθιά έχουν διεισδύσει και στο Ιράν: δεν σκότωσαν μόνο τον Νασράλα, σκότωσαν και τον Νιλφορουσάν», τόνισε, ο οποίος ήταν έμπιστος στρατιωτικός σύμβουλος του Χαμενεΐ.
Η χαμένη στρατιωτική ικανότητα της Χεζμπολάχ και τα στελέχη της ηγεσίας της μπορεί να ωθήσουν το Ιράν προς το είδος των επιθέσεων εναντίον ισραηλινών πρεσβειών και προσωπικού στο εξωτερικό (σ.σ. έγινε ήδη μία στην Δανία, χωρίς να υπάρξει ανάληψη ευθύνης ακόμα), στις οποίες επιδιδόταν συχνότερα πριν από την άνοδο των δυνάμεων πληρεξουσίων της, ανέφερε ο Ράνστορπ.
Ο θάνατος του Νασράλα ώθησε τις αρχές της Τεχεράνης να διερευνήσουν διεξοδικά πιθανές διεισδύσεις στις τάξεις του ίδιου του Ιράν, από τους ισχυρούς Φρουρούς της Επανάστασης μέχρι ανώτερους αξιωματούχους ασφαλείας, δήλωσε δεύτερος ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος. Επικεντρώνονται ιδιαίτερα σε όσους ταξιδεύουν στο εξωτερικό ή έχουν συγγενείς που ζουν εκτός Ιράν.
Η Τεχεράνη άρχισε να υποψιάζεται ορισμένα μέλη των Φρουρών που ταξίδευαν στον Λίβανο, όπως είπε ο Ιρανός αξιωματούχος. Οι ανησυχίες προκλήθηκαν όταν ένα από αυτά τα άτομα άρχισε να ρωτά για το πού βρίσκεται ο Νασράλα, ρωτώντας ιδιαίτερα για το πόσο καιρό θα παραμείνει σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, πρόσθεσε.
Το άτομο συνελήφθη μαζί με αρκετά άλλα, αφού σήμανε συναγερμός στους κύκλους των μυστικών υπηρεσιών του Ιράν. Η οικογένεια του υπόπτου είχε μετακομίσει εκτός Ιράν, είπε ο αξιωματούχος, χωρίς να προσδιορίσει τον ύποπτο ή τους συγγενείς του.
Ο δεύτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι η δολοφονία έχει εντείνει τη δυσπιστία μεταξύ της Τεχεράνης και της Χεζμπολάχ, αλλά και εντός της Χεζμπολάχ. «Η εμπιστοσύνη που κρατούσε τα πάντα ενωμένα έχει εξαφανιστεί», ανέφερε χαρακτηριστικά ο αξιωματούχος.
Ο Χαμενεΐ «δεν εμπιστεύεται πλέον κανέναν», είπε μια τρίτη πηγή που βρίσκεται κοντά στο ιρανικό κατεστημένο. Ο συναγερμός είχε ήδη
σημάνει στην Τεχεράνη και τη Χεζμπολάχ για πιθανές διεισδύσεις της Μοσάντ, μετά τη δολοφονία, τον Ιούλιο, του διοικητή της Χεζμπολάχ Φουάντ Σουκρ σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε μυστική τοποθεσία της Βηρυτού, ενώ συναντούσε έναν διοικητή του IRGC. Τη δολοφονία αυτή ακολούθησε λίγες ώρες αργότερα εκείνη του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, στην Τεχεράνη.
Σε αντίθεση με τον θάνατο του Χανίγια, το Ισραήλ ανέλαβε δημοσίως την ευθύνη για τη δολοφονία του Σουκρ, μιας χαμηλού προφίλ προσωπικότητας, την οποία ωστόσο ο Νασράλα περιέγραψε, στην κηδεία του, ως κεντρική μορφή στην ιστορία της Χεζμπολάχ που είχε δημιουργήσει τις σημαντικότερες δυνατότητές της.
Ο Σουκρ ήταν το κλειδί για την ανάπτυξη του πιο προηγμένου οπλισμού της Χεζμπολάχ, συμπεριλαμβανομένων των κατευθυνόμενων με ακρίβεια πυραύλων, και ήταν υπεύθυνος για τις επιχειρήσεις των σιιτικών ομάδων εναντίον του Ισραήλ κατά το περασμένο έτος, ανακοίνωσε ο στρατός του Ισραήλ.
Οι ιρανικοί φόβοι για την ισραηλινή διείσδυση στις ανώτερες τάξεις της Τεχεράνης υπάρχουν χρόνια τώρα. Το 2021, ο πρώην πρόεδρος του Ιράν, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, δήλωσε ότι ο επικεφαλής μιας ιρανικής μονάδας πληροφοριών, που υποτίθεται ότι στόχευε πράκτορες της Μοσάντ, ήταν ο ίδιος πράκτορας της ισραηλινής κατασκοπείας, λέγοντας στο CNN Turk πως το Ισραήλ απέκτησε ευαίσθητα έγγραφα σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν – μια αναφορά σε μια επιδρομή του 2018, κατά την οποία το Ισραήλ απέκτησε έναν τεράστιο όγκο άκρως απόρρητων εγγράφων σχετικά με το πρόγραμμα.
Επίσης, το 2021, ο απερχόμενος επικεφαλής της ισραηλινής κατασκοπείας Γιόσι Κοέν έδωσε λεπτομέρειες για την επιδρομή, λέγοντας στο BBC ότι 20 μη Ισραηλινοί πράκτορες της Μοσάντ συμμετείχαν στην κλοπή του αρχείου από μια αποθήκη.
Η πρόσκληση του Χαμενεΐ προς τον Νασράλα να μετακομίσει στο Ιράν ήρθε μετά την έκρηξη χιλιάδων βομβητών και ασυρμάτων που χρησιμοποιούσε η Χεζμπολάχ σε θανατηφόρες επιθέσεις στις 17 και 18 Σεπτεμβρίου, δήλωσε ο πρώτος αξιωματούχος. Οι επιθέσεις αποδόθηκαν ευρέως στο Ισραήλ, αν και δεν έχει αναλάβει επίσημα την ευθύνη.
Ο Νασράλα, ωστόσο, ήταν σίγουρος για την ασφάλειά του και εμπιστευόταν απόλυτα τον στενό του κύκλο, είπε ο αξιωματούχος, παρά τις σοβαρές ανησυχίες της Τεχεράνης για πιθανούς κατασκόπους στις τάξεις της Χεζμπολάχ.
Ο Χαμενεΐ προσπάθησε για δεύτερη φορά, μεταφέροντας άλλο ένα μήνυμα μέσω του Νιλφορουσάν στον Νασράλα την περασμένη εβδομάδα, παρακαλώντας τον να εγκαταλείψει τον Λίβανο και να μετακομίσει στο Ιράν ως ασφαλέστερη τοποθεσία. Αλλά ο Νασράλα επέμενε να παραμείνει στο Λίβανο, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Αρκετές συναντήσεις υψηλού επιπέδου πραγματοποιήθηκαν στην Τεχεράνη μετά τις εκρήξεις των βομβητών για να συζητηθεί η ασφάλεια της Χεζμπολάχ και του Νασράλα, όπως είπε.
Ταυτόχρονα, στο Λίβανο, η Χεζμπολάχ άρχισε να διεξάγει μια μεγάλη έρευνα για να εκκαθαρίσει τους Ισραηλινούς κατασκόπους ανάμεσά τους και να ανακρίνει εκατοντάδες μέλη μετά τις εκρήξεις των βομβητών, δήλωσαν στο Reuters τρεις πηγές στο Λίβανο.
Ο σεΐχης Ναμπίλ Καούκ, ανώτερο στέλεχος της Χεζμπολάχ, ηγείται της έρευνας, η οποία προχωρούσε γρήγορα, πριν μια ισραηλινή επιδρομή τον σκοτώσει μια μέρα μετά τη δολοφονία του Νασράλα. Μια άλλη επιδρομή νωρίτερα την περασμένη εβδομάδα είχε ως στόχο άλλους ανώτερους διοικητές της Χεζμπολάχ, ορισμένοι από τους οποίους συμμετείχαν στην έρευνα.
Ο Καούκ είχε καλέσει για ανάκριση στελέχη της Χεζμπολάχ που εμπλέκονται στην υλικοτεχνική υποδομή και άλλους «που συμμετείχαν, μεσολάβησαν και έλαβαν προσφορές σε βομβητές και γουόκι-τόκι», ανέφερε η ίδια πηγή, προσθέτοντας πως μια «βαθύτερη και ολοκληρωμένη έρευνα» και εκκαθάριση ήταν τώρα απαραίτητες μετά τη δολοφονία του Νασράλα και άλλων διοικητών.
Η Χεζμπολάχ είναι συγκλονισμένη από τη δολοφονία του Νασράλα στο καταφύγιό του σε ένα αρχηγείο διοίκησης, σοκαρισμένη από το πόσο επιτυχώς το Ισραήλ διείσδυσε στην ομάδα, δήλωσαν επτά πηγές.
Ο Mohanad Hage Ali, αναπληρωτής διευθυντής ερευνών του Carnegie Middle East Center στη Βηρυτό, με έμφαση στο Ιράν και τη Χεζμπολάχ, περιέγραψε την επίθεση ως «τη μεγαλύτερη διείσδυση πληροφοριών από το Ισραήλ» από τότε που ιδρύθηκε η Χεζμπολάχ.
Η σημερινή ισραηλινή κλιμάκωση ακολουθεί σχεδόν ένα χρόνο διασυνοριακών συγκρούσεων, αφότου η Χεζμπολάχ άρχισε επιθέσεις με ρουκέτες για να υποστηρίξει τη σύμμαχό της Χαμάς. Η παλαιστινιακή ομάδα σκότωσε 1.200 ανθρώπους και πήρε 250 ομήρους σε επίθεση στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Στη Γάζα, τα αντίποινα του Ισραήλ έχουν σκοτώσει περισσότερους από 41.000 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας.
Η ισραηλινή επίθεση και ο φόβος για περισσότερες επιθέσεις κατά της Χεζμπολάχ εμπόδισαν επίσης την υποστηριζόμενη από το Ιράν ομάδα να οργανώσει μια πανεθνική κηδεία σε κλίμακα που να αντικατοπτρίζει τη θρησκευτική και ηγετική θέση του Νασράλα.
«Κανείς δεν μπορεί να εγκρίνει μια κηδεία υπό αυτές τις συνθήκες», δήλωσε μια πηγή της Χεζμπολάχ, εκφράζοντας θλίψη για την κατάσταση αφού αξιωματούχοι και θρησκευτικοί ηγέτες δεν μπορούσαν να προσέλθουν για να τιμήσουν κατάλληλα τον εκλιπόντα ηγέτη.
Αρκετοί διοικητές που σκοτώθηκαν την περασμένη εβδομάδα κηδεύτηκαν διακριτικά την Δευτέρα, με σχέδια για μια κατάλληλη θρησκευτική τελετή όταν λήξει η σύγκρουση.
Η Χεζμπολάχ εξετάζει την επιλογή να εξασφαλίσει ένα θρησκευτικό διάταγμα για να θάψει προσωρινά τον Νασράλα και να πραγματοποιήσει επίσημη κηδεία όταν το επιτρέψει η κατάσταση. Η Χεζμπολάχ απέφυγε να διορίσει επίσημα διάδοχο του Νασράλα, ενδεχομένως για να αποφύγει να καταστήσει τον αντικαταστάτη του στόχο μιας ισραηλινής δολοφονίας.
Ο διορισμός ενός νέου γενικού γραμματέα θα μπορούσε να είναι επικίνδυνος αν το Ισραήλ τον δολοφονήσει αμέσως μετά. Η ομάδα δεν μπορεί να διακινδυνεύσει περισσότερο χάος, διορίζοντας κάποιον μόνο και μόνο για να τον δει να σκοτώνεται.
