Όσοι ζούμε στις πόλεις και εργαζόμαστε σε γραφεία χάνουμε πολλές στιγμές από την επαφή με τη φύση. Ειδικά, αν δεν βρισκόμαστε κοντά σε κάποιο πάρκο, η ανάσα που θα μας έδινε λίγο πράσινο όλο και απομακρύνεται. Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να επιδιώκουμε με κάθε τρόπο την επαφή μας με τη φύση, γιατί ωφελεί πολλαπλά την ψυχική μας υγεία και ιδιαίτερα το πώς αντιλαμβανόμαστε τη ζωή και τους ανθρώπους.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Environmental Psychology υποστηρίζει πως το να περνάμε χρόνο στη φύση μας κάνει πιο ανθρώπινους και μας βοηθά να αντιλαμβανόμαστε τους άλλους με εγκαρδιότητα. Αυτό συμβαίνει γιατί κοντά στη φύση συνδεόμαστε με κάτι ανώτερο που ξεπερνά τα στενά όρια του εαυτού μας. Δεν είναι τυχαίο που συχνά όταν αντικρίζουμε ένα υπέροχο τοπίο αισθανόμαστε «μικροί» μπροστά στο μεγαλείο του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτή και μόνο η αίσθηση μπορεί να είναι το κίνητρο για κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, αλληλοβοήθεια και συμπόνια.
Για να μελετήσουν το ζήτημα, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια σειρά από έξι μελέτες, η καθεμία σχεδιασμένη για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της φύσης στις ανθρώπινες αντιλήψεις. Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από διαφορετικά πολιτισμικά υπόβαθρα, από την Κίνα, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η πρώτη μελέτη είχε στόχο να δημιουργήσει μια συσχέτιση μεταξύ της επαφής με τη φύση και της αυξημένης αντίληψης για τον άνθρωπο. Οι 712 φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια στην Κίνα χωρίστηκαν σε δύο ομάδες με βάση την πρόσβασή τους στη φύση από τον τόπο διαβίωσής τους. Η μία ομάδα είχε τακτική πρόσβαση στη φύση, ενώ η άλλη όχι. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε τέσσερις ερωτήσεις σχετικά με την συμπόνια που έδειχναν προς τους άλλους.
Μεταξύ άλλων στις δηλώσεις συγκαταλέγοντας οι εξής: «Νιώθω ότι οι άλλοι άνθρωποι είναι επιφανειακοί, σαν να μην έχουν βάθος», «Νιώθω ότι οι άλλοι άνθρωποι είναι μηχανικοί και ψυχροί». Οι ερευνητές έλεγξαν επίσης, μεταβλητές όπως η σημασία που αποδίδεται στα υλικά αγαθά.
Σύμφωνα με τα ευρήματα εκείνοι που έρχονταν τακτικά σε επαφή με τη φύση έδειχναν υψηλότερα επίπεδα συμπόνιας στους άλλους.
Στη δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές θέλησαν να δουν εάν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στη φύση και την αντίληψη για την ανθρωπότητα. Οι 150 φοιτητές από ένα κινεζικό πανεπιστήμιο χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία τοποθετήθηκε σε ένα δωμάτιο διακοσμημένο με φυτά εσωτερικού χώρου και η άλλη σε ένα δωμάτιο χωρίς φυτά. Μετά από πέντε λεπτά τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν την ανθρωπιά που έβλεπαν στους άλλους. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι όσοι βρίσκονταν στο δωμάτιο με τα φυτά απέδιδαν υψηλότερα ποσοστά ανθρωπιάς.
Η τρίτη μελέτη επεδίωξε να ενισχύσει την οικολογική εγκυρότητα των ευρημάτων. Γι’ αυτό οι 169 φοιτητές συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν σε πραγματικά περιβάλλοντα. Κάποιοι τοποθετήθηκαν σε πάρκο και κάποιοι άλλοι σε ένα σε πολυσύχναστο δρόμο. Έπειτα από πέντε λεπτά τους ζητήθηκε να συμπληρώσουν το ίδιο ερωτηματολόγιο. Τα αποτελέσματα ήταν ακριβώς τα ίδια. Εκείνοι που βρίσκονταν στο πάρκο ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα απόδοσης ανθρωπιάς σε σύγκριση με εκείνους που πέρασαν χρόνο στο δρόμο.
Στην τέταρτη μελέτη συμμετείχαν και άτομα από διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο. Οι ερευνητές ανέθεσαν σε 194 Αμερικανούς, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, να παρακολουθήσουν εικόνες φυσικών τοπίων ή αφηρημένα σχήματα. Στη συνέχεια, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν τον ανθρωπισμό των Κινέζων συμμετεχόντων.
Για άλλη μια φορά, τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες στην ομάδα της φύσης απέδιδαν υψηλότερα επίπεδα ανθρωπιάς στους Κινέζους συμμετέχοντες.
Στόχος της πέμπτης μελέτης ήταν η διερεύνηση του μηχανισμού πίσω από την επίδραση που παρατηρήθηκε στις προηγούμενες μελέτες. Οι 198 Βρετανοί κάτοικοι που συμμετείχαν χωρίστηκαν ξανά σε δύο ομάδες. Σε κάποιους ζητήθηκε να φανταστούν τον εαυτό τους σε φυσικά περιβάλλοντα βλέποντας εικόνες της φύσης και σε κάποιους άλλους ότι κερδίζουν ένα λαχείο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι συμμετέχοντες στη συνθήκη της φύσης ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα υπέρβασης του εαυτού τους και απόδοσης ανθρωπιάς.
Στην τελική μελέτη, οι ερευνητές δούλεψαν με 199 συμμετέχοντες στην ηπειρωτική Κίνα και τους ανέθεσαν τυχαία να φανταστούν τον εαυτό τους στη φύση ή σε ένα σούπερ μάρκετ. Στο τέλος, οι συμμετέχοντες έκαναν δηλώσεις που αφορούσαν τα μέτρα υπέρβασης του εαυτού, την απόδοση ανθρωπιάς προς τους κατοίκους του Χονγκ Κονγκ και την πρόθεσή τους να τους βοηθήσουν.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες στην συνθήκη της φύσης ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα υπέρβασης του εαυτού, απόδοσης ανθρωπιάς προς τους κατοίκους του Χονγκ Κονγκ και πρόθεση να τους βοηθήσουν. Άρα, η υπέρβαση του εαυτού και η απόδοση ανθρωπιάς μεσολάβησαν στην επίδραση της επαφής με τη φύση στην προκοινωνική συμπεριφορά.
Όσο πιεσμένοι και αν είστε καθημερινά από τις υποχρεώσεις και το κλειστό περιβάλλον ενός γραφείου, κάντε την υπέρβαση… Περάστε χρόνο στη φύση για να χαλαρώστε το μυαλό και το σώμα σας, αλλά και για να υπερβείτε τον εαυτό σας. Με αυτό τον τρόπο θα έρθετε πιο κοντά σε πανανθρώπινες αξίες και συναισθήματα όπως συμπόνια και ανθρωπιά, απαραίτητες αρετές, ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή.
Πηγή: Vita
