Για ακόμη μια αντιπυρική περίοδο κατά τα τελευταία έτη, όπως το 2018, 2021 και 2023, η χώρα πλήττεται από καταστροφικές πυρκαγιάς με ανθρώπινα θύματα, όπως συνέβη και κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο με την πυρκαγιά, που ξεκίνησε στις 11 Αυγούστου 2024 από την περιοχή του Βαρνάβα και έφτασε έως και τον αμιγώς αστικό ιστό και συγκεκριμένα το Χαλάνδρι και τα Βριλήσσια, αποτεφρώνοντας συνολικά 105.000 στρέμματα, και προξενώντας ζημιές σε υποδομές, ιδιοκτησίες (κατοικίες και επιχειρήσεις), καλλιέργειες, ζωικό κεφάλαιο, ενώ υπήρξε και η απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής.
Είναι προφανές ότι υπήρξαν λάθη και παραλείψεις του κρατικού μηχανισμού και ειδικότερα του δασοπυροσβεστικού μηχανισμού σε επιχειρησιακό επίπεδο, όπως πλημμελής σχεδιασμός, ανεπαρκής και αναποτελεσματικός συντονισμός των πυροσβεστικών δυνάμεων καθώς και των φορέων πολιτικής προστασίας που συνέδραμαν στο πυροσβεστικό έργο, ωστόσο υπήρξαν λάθη και παραλείψεις και σε επίπεδο πρόληψης. Πιο αναλυτικά ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας (ΓΓΠΠ, περιφέρειες, δήμοι, δασικές υπηρεσίες κ.ο.κ.) για ακόμη μία αντιπυρική περίοδο ήταν απροετοίμαστος, παρόλο που όφειλε να έχει συμμορφωθεί κατά λόγο αρμοδιότητας κάθε φορέας με το Γενικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών εξ Αιτίας Δασικών Πυρκαγιών της ΓΓΠΠ και τούτο γιατί:
* Το Πρόγραμμα Προστασίας Δασών «ANTINERO III» που ξεκίνησε στις 6.11.2023 θα έχει ολοκληρωθεί στις 31.12.2025.
* Επίσης, με καθυστέρηση χρηματοδοτήθηκαν από το Πράσινο Ταμείο οι Δασικές Υπηρεσίες με ποσό 2.000.000 ευρώ για προληπτικά μέτρα προστασίας των δασών.
* Περαιτέρω με καθυστέρηση ενισχύθηκαν οι δήμοι από το Πράσινο Ταμείο με ποσό 30.000.000 ευρώ για την πυροπροστασία κατοικημένων περιοχών με περιαστικά δάση, λ.χ. αντιπυρικές ζώνες.
* Εξάλλου, δήμοι της Αττικής, και μάλιστα από αυτούς που κάηκαν πρόσφατα, αλλά και άλλων περιφερειών, τέθηκαν εντός της αντιπυρικής περιόδους σε Κατάσταση Ειδικής Κινητοποίησης λόγω επαπειλούμενου κινδύνου από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, γιατί δεν είχαν προβεί στον καθαρισμό χώρων αρμοδιότητάς τους, για τον οποίο είχαν χρηματοδοτηθεί από το υπουργείο Εσωτερικών με 27.100.000 ευρώ.
* Τέλος, ορισμένοι δήμοι επικαιροποίησαν το Ειδικό Σχέδιο για τις δασικές πυρκαγιές «ΙΟΛΑΟΣ 2» εντός της αντιπυρικής περιόδου.
Ωστόσο, θετικά ήταν φέτος για πρώτη φορά η εναέρια επιτήρηση με έμφορτα εναέρια μέσα ακόμη και με Κατηγορία Κινδύνου Πυρκαγιάς 3, ενώ προβλέπονταν μόνον με 4 και 5 καθώς και η εξιχνίαση και σύλληψη κυρίως κατά το τελευταίο διάστημα από τη ΔΑΕΕ αρκετών εμπρηστών.
Συμπερασματικά, λοιπόν, η Πολιτεία οφείλει να έχει ένα Εθνικό Σχέδιο Αντιπυρικής Προστασίας και θωράκισης του δασικού πλούτου της χώρας, με κυρίαρχο δόγμα διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών, όρος που συγκροτείται επιστημονικά αθροιστικά τόσο από την πρόληψη (αρμοδιότητα Δασικής Υπηρεσίας), όσο και την καταστολή των πυρκαγιών (ευθύνη του Πυροσβεστικού Σώματος), το οποίο επιβάλλεται άμεσα να αναθεωρηθεί, αν θέλουμε και ενδιαφερόμαστε να περισώσουμε, ότι απέμεινε από τις έως σήμερα καταστροφικές πυρκαγιές από τα δασικά μας οικοσυστήματα. Πιο αναλυτικά, το βάρος της Πολιτείας θα πρέπει να προτάξει πρωτίστως και κυρίαρχα την πρόληψη και ακολούθως την καταστολή. Από το 1998 έως σήμερα ισχύει και εφαρμόζεται το αντίστροφο, αφού το κυρίαρχο βάρος έχει πέσει στην καταστολή και μάλιστα τα τελευταία έτη, εσφαλμένως, στην αεροπυρόσβεση.
Ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης είναι αντιστράτηγος, υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος ε.α. και δικαστικός πραγματογνώμονας
