Την ανησυχία του ότι οι ΗΠΑ θα παραμείνουν μια χώρα πολωμένη και μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου εκτιμά στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Τζάκσον Τζέινς, ανώτερος συνεργάτης του German Marshall Fund (GMF). Ο πολιτικός αναλυτής επεξηγεί γιατί υπάρχει πολιτική βία στις ΗΠΑ και μιλάει για την προεκλογική δυναμική μετά την απόπειρα δολοφονίας.
«Πολιτική βία έχουμε εδώ και χρόνια. Θυμάμαι προσωπικά ότι το πρώτο πράγμα που συνειδητοποίησα πολιτικά ήταν η δολοφονία του προέδρου μας το 1963 (σ.σ.: Τζον Κένεντι). Εκτοτε αφενός η μεγαλύτερη διανομή και διαθεσιμότητα μιας τεράστιας ποσότητας όπλων στις ΗΠΑ και αφετέρου η ανάγκη να είναι κανείς βίαιος στη ρητορική του για να εκλεγεί και να αποκτήσει ένα προφίλ σε αυτόν τον κόσμο που καθοδηγείται από τα μέσα ενημέρωσης είχαν ως αποτέλεσμα μια εξαιρετικά όξινη, τοξική ρητορική. Η χώρα είναι διχασμένη. Παράλληλα, υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα τα τελευταία 20-30 χρόνια, που ξεκίνησε ίσως με την 9/11, αλλά και το αίσθημα ότι οι θεσμοί και οι πολιτικοί δεν μπορούν να προστατεύουν τους πολίτες. Είχαμε και την πανδημία και οι πολίτες αισθάνθηκαν ότι η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να την ελέγξει ή καβγάδιζε για αυτήν. Εχουμε επίσης αντικρουόμενες πραγματικότητες στα κοινωνικά δίκτυα, που ενίσχυσαν το τοξικό κλίμα, φτάνοντας στην 6η Ιανουαρίου 2021 (σ.σ.: εισβολή στο Καπιτώλιο από οπαδούς του Τραμπ). Υπάρχουν πολλά που προκαλούν στους ανθρώπους αβεβαιότητα, φόβο και θυμό, και ο Τραμπ τα έχει χρησιμοποιήσει. Ο Μπάιντεν είπε το 2022 ότι θα μειώσει τη θερμοκρασία στο πολιτικό θερμόμετρο και ότι θα απομακρυνθεί από όλα αυτά, χωρίς όμως επιτυχία. Η κατάσταση τώρα έχει εκτοξευθεί, πολλαπλασιαστεί, έχει κάνει μεταστάσεις, όπως είδαμε από τον πυροβολισμό του περασμένου Σαββάτου» λέει ο ανώτερος συνεργάτης του GMF.
Μπορεί να αντιμετωπιστεί; «Πέρασε πολύς χρόνος για να ξεπεραστεί η τοξική περίοδος της δεκαετίας του ’60. Αν ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, θα πάρει πολύ χρόνο, διότι αντιπροσωπεύει μια αίσθηση αγανάκτησης, και αυτό δεν θα σταματήσει. Θα είναι δύσκολο να ικανοποιήσει τους ανθρώπους που έχουν συσσωρεύσει τόσο θυμό τις τελευταίες δεκαετίες». Τι ρόλο θα παίξει η εικόνα του με την υψωμένη γροθιά μετά την απόπειρα δολοφονίας; τον ρωτάμε. «Του δίνει πλεονέκτημα. Οι άνθρωποι ψάχνουν για κάποιον που αντιπροσωπεύει τη “δύναμη”, και αυτή η εικόνα την αποτυπώνει με εμβληματικό τρόπο». Εισακούστηκε ο Μπάιντεν; «Διαγγέλματα από το Οβάλ Γραφείο δεν έκανε ο Μπάιντεν συχνά κατά την προεδρία του. Χρησιμοποίησε την εμβληματική αυτή στιγμή να πει ότι θα προσπαθήσουμε να ενωθούμε.
Εκτιμώ ότι οι άνθρωποι τον άκουσαν και πολλοί περίμεναν να τον ακούσουν.
Πολλοί περιμένουν να κάνει το ίδιο ο Τραμπ. Αν κάποιος πει ότι το περιστατικό του πυροβολισμού ήταν μια κλήση αφύπνισης για να πούμε ότι η πολιτική βία δεν έχει θέση σε αυτή τη χώρα, δεν είναι αλήθεια. Υπήρχαν πολλές περιπτώσεις για να γίνει αυτό στη διάρκεια των τελευταίων 200 ετών και πιο πρόσφατα τα τελευταία 50-60 χρόνια. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε κάποια θεσμικά προβλήματα, κάποια συνταγματικά προβλήματα με τον τρόπο ρύθμισης της βίας και της οπλοκατοχής και έχουμε μια κατάσταση στην οποία ο τρόπος που μιλάμε μεταξύ μας είναι τόσο τοξικός όσο ποτέ» απαντά.
«Οι ψηφοφόροι που θα καθορίσουν ποιο θα είναι το αποτέλεσμα στην πολωμένη αυτή χώρα είναι μια μικρή ομάδα, κάπου ένα τέταρτο ή μισό εκατομμύριο, σε έξι Πολιτείες. Το κλειδί θα είναι το Κολέγιο των Επιτρόπων. Αυτό σημαίνει ότι μετά τις εκλογές η πόλωση θα παραμείνει. Δεν είναι δεδομένο ότι θα νικήσει ο Τραμπ, πολλά μπορεί να γίνουν μέχρι τις εκλογές, που δεν γνωρίζουμε, κανένας δεν περίμενε την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του. Δεν γνωρίζουμε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα τον Νοέμβριο. Ισως θα έχει ο Τραμπ μια δεύτερη θητεία στον Λευκό Οίκο.
Ενας από τους λόγους είναι ότι η εικόνα του Μπάιντεν στα μίντια δεν είναι τόσο καλή, και στις συνεντεύξεις δεν εμφανίζεται σαφής για τους λόγους για τους οποίους πρέπει να εκλεγεί. Φοβούμαι ότι θα έχουμε τέσσερα πολύ δύσκολα χρόνια μπροστά μας». Τον ρωτάμε για το κάλεσμα των Δημοκρατικών προς τον Μπάιντεν να αποχωρήσει. «Πολλοί Δημοκρατικοί τον είδαν το 2020 ως μεταβατικό πρόεδρο, ότι θα είχε την ευκαιρία να γεφυρώσει τις διαφορές. Αποφάσισε να διεκδικήσει νέα θητεία. Δεν είναι μόνο θέμα ηλικίας, αλλά και η ιδιότητα του να μπορείς να εμπνεύσεις τους πολίτες.
Ο Μπάιντεν θα πάει στο Σικάγο στο τέλος Αυγούστου όπου θα βρίσκονται 4.000 εκπρόσωποι του κόμματος που έχουν δεσμευθεί ότι θα τον ψηφίσουν. Ο μόνος τρόπος να απελευθερωθούν από την υποχρέωση αυτή είναι να πει ο Μπάιντεν ότι τους απαλλάσσει. Η τάση φαίνεται να είναι ότι ο Τραμπ θα νικήσει, αλλά είναι ακόμη μακρύς ο δρόμος μέχρι την 5η Νοεμβρίου. Αλλά το πρόβλημα θα είναι μετά τις εκλογές, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει. Ανησυχώ ότι η πόλωση θα συνεχιστεί, ότι αυτοί που θα χάσουν τις εκλογές, Δημοκρατικοί ή Ρεπουμπλικανοί, θα θυμώσουν πάρα πολύ, κάποιοι θα αμφισβητήσουν τα αποτελέσματα. Η αίσθησή μου είναι ότι η χώρα την 6η Νοεμβρίου θα είναι όπως την 4η, μία ημέρα πριν από τις εκλογές, πολωμένη. Αυτοί που θα χάσουν θα είναι θυμωμένοι».
