Αλλάζουν όλα στο ΕΣΥ καθώς το υπουργείο Υγείας δρομολογεί και θεσμοθετεί μία δέσμη μέτρων που φέρνει τα πάνω κάτω στις εργασιακές σχέσεις στα δημόσια νοσοκομεία, αναζητώντας ένα πιο ευέλικτο και δελεαστικό πλαίσιο συνεργασίας για τη μεγάλη δεξαμενή των δυσαρεστημένων γιατρών. Αλλωστε, οι χαμηλές απολαβές σε συνδυασμό με τις σκληρές συνθήκες που επικρατούν εντός του ΕΣΥ, αλλά και η απουσία ευκαιριών, έχουν σταδιακά θρέψει μία γενιά λειτουργών του Ιπποκράτη που δηλώνουν ματαιωμένοι και κουρασμένοι. Το κύμα παραιτήσεων, το αναιμικό ενδιαφέρον κάλυψης μόνιμων θέσεων – ιδίως σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας – αλλά και το συνεχιζόμενο brain drain που στέλνει ολοένα και περισσότερους επαγγελματίες της Υγείας εκτός συνόρων είναι τα βασικά συμπτώματα της κατάρρευσης των ελληνικών νοσηλευτικών ιδρυμάτων, τα οποία χρόνο με τον χρόνο στερούνται προσωπικού.
Στο προβληματικό αυτό πλαίσιο, οι τεχνοκράτες στην οδό Αριστοτέλους επιχειρούν μία διαφορετική προσέγγιση ανάταξης του ΕΣΥ, δεδομένων των οικονομικών δυνατοτήτων του κράτους για επιπλέον αυξήσεις και παροχές. Ετσι, επιδιώκουν μέσω παράλληλων και αμφίδρομων παρεμβάσεων να καλύψουν τα κενά του δημόσιου συστήματος, αντιμετωπίζοντας την Υγεία – δημόσια και ιδιωτική – ως αλληλοσυμπληρούμενη και υπό το πρίσμα αυτό ενιαία, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Ηδη, για παράδειγμα, έχει θεσμοθετηθεί, για πρώτη φορά από τη σύσταση του ΕΣΥ, η δυνατότητα ιδιωτικού έργου από τους δημόσιους γιατρούς, ενώ αναμένεται να ακολουθήσει η είσοδος των ιδιωτών γιατρών στα δημόσια νοσοκομεία, «νοικιάζοντας» χειρουργεία και εξεταστήρια. Η συναίνεση των γιατρών, εντούτοις, κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι, με τους εκπροσώπους του κλάδου να κάνουν λόγο για ρυθμίσεις που οδηγούν στην ιδιωτικοποίηση του Εθνικού Συστήματος και να επιμένουν πως οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και οι οριζόντιες μισθολογικές αυξήσεις είναι μονόδρομος για την επιβίωσή του.
Μέτρα τύπου «μαστίγιο και καρότο» θεσμοθετεί ή εξετάζει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, σε μία προσπάθεια να ενισχύσει τις δημόσιες δομές των νησιών και των απομακρυσμένων περιοχών, με γιατρούς σε ειδικότητες αιχμής, όπως είναι οι παθολόγοι. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό, στο κάδρο μπαίνουν και οι ιδιώτες γιατροί, με την ηγεσία της οδού Αριστοτέλους να ετοιμάζει ένα ειδικό σχέδιο, το οποίο θα τους ζητά εν ολίγοις να… βάλουν πλάτη, προβλέποντας παράλληλα και αυστηρές ποινές στην περίπτωση που δεν συμμορφωθούν στο σχετικό κάλεσμα. Ηδη, ο Αδωνις Γεωργιάδης έχει αποκαλύψει τις προθέσεις του, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» το γεγονός ότι σε νησιά αλλά και σε άλλες απομακρυσμένες περιοχές της χώρας προκηρύσσονται θέσεις για τις οποίες καταγράφεται μηδενικό ενδιαφέρον, ενώ την ίδια στιγμή στις ίδιες γεωγραφικές περιοχές δραστηριοποιούνται πολλοί ιδιώτες γιατροί, οι οποίοι επιδεικνύουν αδιαφορία για το πώς βγαίνουν οι εφημερίες στα νοσοκομεία ή στα Κέντρα Υγείας.
Πρόσφατα, καθώς το θέμα του νοσοκομείου της Σπάρτης έφτασε μέχρι τη Βουλή, ο αρμόδιος υπουργός εστίασε ενδεικτικά στη Λακωνία όπου δραστηριοποιούνται ιδιώτες παθολόγοι ιατροί. «Είναι παντελώς αδιανόητο για εμένα ένας ιδιώτης παθολόγος να αδιαφορεί για το πώς λειτουργεί το νοσοκομείο δίπλα του που έχει έλλειψη παθολόγων. Ενας ιατρός όταν κάνει χρήση του συστήματος συνταγογράφησης του κράτους γίνεται κρίκος του συνολικού συστήματος υγείας του κράτους», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Σε κάθε περίπτωση, το παράδειγμα των παθολόγων, οι ελλείψεις των οποίων στο ΕΣΥ συναγωνίζεται αυτές των αναισθησιολόγων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία των νοσοκομείων, είναι χαρακτηριστικό. Η εν εξελίξει σχετική καταγραφή της Επαγγελματικής Ενωσης Παθολόγων Ελλάδος (ΕΕΠΕ) αποτυπώνει, εξάλλου, το ολοένα εντεινόμενο πρόβλημα, αφού από τα έως τώρα δεδομένα εκτιμάται πως οι τρεις με τέσσερις στις δέκα θέσεις στα νοσοκομεία ανά τη χώρα είναι κενές. Υπό τα δεδομένα αυτά, το σενάριο που βγαίνει εκ νέου από το συρτάρι είναι η ενεργοποίηση προηγούμενης απόφασης που επιτρέπει την παύση των συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ και την αναστολή της δυνατότητας ηλεκτρονικής συνταγογράφησης σε ιδιώτες γιατρούς, οι οποίοι αρνούνται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε περιοχές όπου προκύπτουν σημαντικές ανάγκες.
Παρ’ όλα αυτά δεν έχουν ακόμη ληφθεί οριστικές αποφάσεις, καθώς παράλληλα οι τεχνοκράτες προσπαθούν στο μεσοδιάστημα να σταθμίσουν αφενός τις αντιδράσεις των εκπροσώπων του κλάδου και αφετέρου την αποτελεσματικότητα των επιπλέον μέτρων με έμφαση σε εκείνα που έχουν «κλειδώσει» και φέρνουν οικονομικά κίνητρα για τις άγονες περιοχές.
Συγκέντρωση στο υπουργείο Εργασίας και πορεία στο υπουργείο Οικονομικών εργαζόμενων στα δημόσια νοσοκομεία, Πέμπτη 27 Ιουνίου 2024. Οι εργαζόμενοι στην Υγεία ζητούν την ένταξη στα Βαρέα Ανθυγιεινά Επαγγέλματα όλων όσοι εργάζονται σε αντίστοιχες συνθήκες, κατάργηση αντιασφαλιστικών νόμων και μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
(ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI)
Δεν είναι τυχαίο πως στις αρχές της εβδομάδας ο Αδωνις Γεωργιάδης απηύθυνε έκκληση στους ιατρικούς συλλόγους με έδρα περιοχές όπου τα δημόσια νοσοκομεία μετρούν άδειες θέσεις και συνεπακόλουθα τίθεται σε κίνδυνο το πρόγραμμα των εφημεριών, να συνεργαστούν με το υπουργείο Υγείας. «Να έρθουν και να μας προτείνουν διά των οικείων ιατρικών συλλόγων, λύσεις σε εθελοντική βάση επ’ αμοιβή, που θα βοηθήσουν τα νοσοκομεία να λειτουργούν έως ότου μπορέσουμε να παράξουμε περισσότερους γιατρούς και να καλύψουμε αυτές τις θέσεις». Ο ίδιος, δε, συμπλήρωσε με νόημα: «Ειδάλλως θέλω να είμαι πολύ σαφής, το κράτος θα κάνει αυτό που πρέπει…».
Η απάντηση της ΕΕΠΕ, ωστόσο, ήταν ενδεικτική της στάσης που θα τηρήσουν οι ιδιώτες γιατροί, εφόσον δεν πέσουν οι τόνοι. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν τα μέλη της σε ανακοίνωση που εξέδωσαν, «θεωρούμε ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας στον ασθενή και όχι προνόμιο του γιατρού. Ο γιατρός θα αμειφθεί, θα συστήσει την αρμόζουσα θεραπεία και στη συνέχεια, αφού δεν θα μπορεί να κάνει ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ο ασθενής θα πρέπει να βρει από μόνος του πώς θα αποζημιωθεί για τη φαρμακευτική του δαπάνη». Μάλιστα, κάνουν λόγο για «απειλές επίταξης» που δικαιολογούνται μόνον σε περιόδους υγειονομικής κρίσης, όπως ήταν η πρόσφατη πανδημία της Covid. «Σε κάθε άλλη περίπτωση αποτελεί πολιτική επιλογή μιας κυβέρνησης που θα τη χαρακτηρίζει», επισημαίνουν επίσης.
Εν τω μεταξύ, στο πλέγμα κινήτρων και… αντικινήτρων αναφέρθηκε την περασμένη Κυριακή και ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την καθιερωμένη εβδομαδιαία ανασκόπησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, υπογραμμίζοντας για μία ακόμη φορά την ιδιαίτερη έμφαση που δίνει στη βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών: «Η ανάταξη του ΕΣΥ αποτελεί μια από τις μείζονες προτεραιότητές μας, το στηρίζουμε και το ενισχύουμε με κάθε τρόπο, όχι μόνο ως προς τις υποδομές αλλά και σε ανθρώπινο δυναμικό. Την Πέμπτη, λοιπόν, υπογράφηκαν δύο σημαντικές κυβερνητικές αποφάσεις. Η πρώτη δίνει τη δυνατότητα στους γιατρούς του ΕΣΥ να μπορούν να παρέχουν και ιδιωτικό έργο, αφού συμπληρώσουν τον προβλεπόμενο εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας τους… Η δεύτερη απόφαση αφορά τη νέα μορφή κινήτρων για να καλυφθούν τα κενά σε γιατρούς στα απομακρυσμένα νησιά της Ελλάδας, στη λεγόμενη άγονη γραμμή και σε ορεινές περιοχές». Και έπειτα έδωσε το εξής παράδειγμα, που αποτυπώνει με γλαφυρό τρόπο τις αιτίες που δεν συρρικνώνεται η «μαύρη τρύπα» των ελλείψεων στο ΕΣΥ. «Θα επικαλεστώ μόνο το παράδειγμα της Κω: Εχουν γίνει 11 φορές προκηρύξεις για 4 θέσεις παθολόγων στο νοσοκομείο του νησιού χωρίς να υπάρξει ενδιαφέρον, ενώ υπάρχουν εκεί πολλοί ιδιώτες παθολόγοι», έγραψε ο Πρωθυπουργός.
Αναζητώντας, συνεπώς, τη λύση της δυσεπίλυτης αυτής εξίσωσης το υπουργείο Υγείας ενεργοποιεί μία δέσμη παρεμβάσεων. Πρώτο βήμα είναι ο επανακαθορισμός του χάρτη των άγονων περιοχών (ο σχετικός κατάλογος διακρίνει τις «δύσκολες» αυτές περιοχές σε άγονες Α και Β), με βάση τις πραγματικές ανάγκες – όπως αυτές, δηλαδή, διαμορφώνονται σήμερα. Δεύτερο και σημαντικότερο βήμα – υπό την έννοια πως στοχεύει στην αναστροφή του αναιμικού ενδιαφέροντος που εκδηλώνουν οι γιατροί – είναι η ανακοίνωση των οικονομικών κινήτρων. Αναλυτικότερα, σήμερα οι γιατροί που υπηρετούν σε περιοχές του καταλόγου Α έχουν να λαμβάνουν ετήσιο επίδομα ύψους περίπου 1.000 ευρώ, ενώ εκείνοι που υπηρετούν σε περιοχές του καταλόγου Β αποζημιώνονται με επίδομα κατά 50% μειωμένο. Οπως, εντούτοις, επεσήμανε στην ίδια ανάρτησή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «τριπλασιάζεται το καθαρό μηνιαίο επίδομα για τις άγονες περιοχές και θεσμοθετείται επιπλέον επίδομα για συγκεκριμένες ειδικότητες στις περιοχές αυτές». Σύμφωνα, δε, με ασφαλείς πληροφορίες, οι αναισθησιολόγοι και οι παθολόγοι βρίσκονται πρώτοι στη λίστα των ειδικοτήτων για τις οποίες προβλέπονται επιπλέον οικονομικά κίνητρα.
Υπενθυμίζεται, δε, πως μόλις την περασμένη εβδομάδα ενεργοποιήθηκε και τυπικά η δυνατότητα στους γιατρούς του ΕΣΥ να εκτελούν ιδιωτικό έργο, με τον Πρωθυπουργό να αναφέρει πως μέσω του συνδυασμού αυτού «δημιουργείται μια ελκυστική δέσμη κινήτρων για να στελεχωθούν τα νοσοκομεία των απομακρυσμένων περιοχών». Εν τω μεταξύ, φέτος το καλοκαίρι αυξήθηκε (και) το μπόνους των γιατρών που μετακινούνται σε τουριστικούς προορισμούς για περιορισμένο χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, η μηνιαία αυτή έκτακτη αμοιβή ενισχύθηκε κατά 300 ευρώ (από τα 1.800 στα 2.100 ευρώ), επιπλέον των τακτικών απολαβών τους.
Η στάθμη της δεξαμενής του ΕΣΥ με αναισθησιολόγους και παθολόγους έχει πέσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, δεν πρόκειται όμως για τις μοναδικές ειδικότητες σε έλλειψη. Τα σημαντικά κενά που καταγράφονται σε ακτινολόγους ανά τη χώρα είναι ένα ακόμα προβληματικό κεφάλαιο, που δυσχεραίνει την εύρυθμη λειτουργία των νοσοκομείων. Και αυτό διότι οι απεικονιστικές εξετάσεις αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την καθημερινή ιατρική πράξη.
Τα σημαντικά κενά που καταγράφονται σε ακτινολόγους ανά τη χώρα είναι ακόμη ένα προβληματικό κεφάλαιο
Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, υπό τις συνθήκες αυτές, προλόγισε ένα ακόμα μέτρο που, όπως όλα δείχνουν, μπαίνει στην τελική ευθεία. Αναλυτικότερα, ο υπουργός Υγείας, Αδωνις Γεωργιάδης, ανέφερε πως προτίθεται να δώσει τη δυνατότητα να γίνονται οι διαγνώσεις εξ αποστάσεως, μπαλώνοντας έτσι τα γεωγραφικά κενά. «Σκοπεύω να περάσω μια διάταξη άμεσα που θα δίνει το δικαίωμα και στα νοσοκομεία του ΕΣΥ να κάνουν κάτι που θεσμικά ήδη γίνεται σε μεγάλο βαθμό στα ιδιωτικά, να γίνεται δηλαδή η διάγνωση εξ αποστάσεως από ειδικευμένο ακτινολόγο, ώστε να επιταχύνεται η διαδικασία και να βγαίνουν τα αποτελέσματα πολύ πιο γρήγορα» σημείωσε σε δημόσιες δηλώσεις του. Και συμπλήρωσε: «Υπάρχουν λίγοι ακτινολόγοι στο σύστημα για να κάνουν πάρα πολλές διαγνώσεις ανά νοσοκομείο και αυτό δημιουργεί πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Ο ακτινολόγος στα ιδιωτικά βλέπει ηλεκτρονικά την απεικόνιση που δίνει η μαγνητική. Αυτό θα κάνουμε και εμείς».
Πρόκειται, σε κάθε περίπτωση, για ένα μοντέλο που ατύπως έχει εφαρμοστεί σε ορισμένα νοσοκομεία. Ενδεικτική η περίπτωση του Νίκαιας, όπου οι ελλείψεις σε ακτινολόγους στον αξονικό τομογράφο έχουν οδηγήσει τη διοίκηση σε σχετικές συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα. Σε αντίστοιχες κινήσεις είχε οδηγηθεί στα τέλη του περασμένου έτους και η διοίκηση του Σκυλίτσειου Νοσοκομείου στη Χίο, με τους εργαζομένους να καταγγέλλουν τότε πως οι διαγνώσεις είχαν ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία στην Αθήνα.
Πέρυσι, δε, το καλοκαίρι τις έντονες αντιδράσεις τους είχαν εκφράσει και οι εργαζόμενοι στο Νοσοκομείο Πολυγύρου, εκεί όμως υιοθετήθηκε ένα διαφορετικό μοντέλο. Οι ακτινολόγοι των νοσοκομείων ΑΧΕΠΑ, Ιπποκράτειο, «Αγιος Παύλος», Αλεξανδρούπολης και Καβάλας ενημερήθηκαν ότι θα αναλάβουν εκ περιτροπής την εξ αποστάσεως γνωμάτευση απεικονιστικών εξετάσεων που διενεργούνται στο Νοσοκομείο Πολυγύρου.
Υπενθυμίζεται πάντως πως εκκρεμεί μία ακόμα νομοθετική ρύθμιση: αυτή που θέλει τους ιδιώτες γιατρούς να εισέρχονται στο ΕΣΥ. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται στο άμεσο μέλλον να ανοίγουν οι πόρτες των νοσοκομείων σε ιδιώτες γιατρούς, δίδοντάς τους, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα διεξαγωγής επεμβάσεων κατά την απογευματινή ζώνη. Παράλληλα όμως όλα δείχνουν πως θα επιτραπεί η είσοδος και σε άλλες ειδικότητες για τη διενέργεια διαγνωστικών, θεραπευτικών και επεμβατικών πράξεων, με έμφαση στην ολοήμερη λειτουργία των νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Τέλος, θα προβλέπεται και σχετικό… ενοίκιο για τη χρήση των υποδομών και του εξοπλισμού του ΕΣΥ, το οποίο οι συνεργαζόμενοι γιατροί θα καλούνται να καταβάλουν.
