O Φρίντριχ Μερτς έχει κάθε λόγο να είναι αισιόδοξος αυτόν τον καιρό. Ο πρόεδρος της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας είδε τη συντηρητική Χριστιανική Ενωση CDU/CDU να αγγίζει τον πήχη του 30% στις ευρωεκλογές, σε μεγάλη απόσταση από όλα τα υπόλοιπα κόμματα. Μολονότι δεν είναι καγκελάριος – ακόμα –, αλλά αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Μπούντεσταγκ, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις.
«Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη έχουμε πολύ καλή σχέση και στενή συνεργασία» λέει στα «ΝΕΑ» ο Μερτς. Εξαίρει τη θετική πορεία της Ελλάδας επί πρωθυπουργίας Μητσοτάκη. «Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον Ντόναλντ Τουσκ και τον αρχηγό του Συντηρητικού Κόμματος Ισπανίας συνεργαζόμαστε στενά ως μια ομάδα τεσσάρων ηγετών στο ΕΛΚ» εξηγεί ο Μερτς. Για λογαριασμό του ΕΛΚ οι δύο πρωθυπουργοί Μητσοτάκης και Τουσκ διαπραγματεύτηκαν την πρόταση για επανεκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Κομισιόν.
Το γερμανικό CDU είναι το μεγαλύτερο κόμμα στην οικογένεια του ΕΛΚ, ο πρόεδρός του Φρίντριχ Μερτς φιλοδοξεί να είναι καγκελάριος μετά τις επόμενες εκλογές, υπό κανονικές συνθήκες, το 2025. Οι ευρωεκλογές που έφεραν πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία δεν άφησαν αλώβητη και τη Γερμανία με την κατάκτηση της δεύτερης θέσης από το ακροδεξιό AfD, από το οποίο διαχώρισε τη θέση της ακόμη και η Λεπέν.
Τι συμβαίνει λοιπόν με τη Γερμανία; Μπαίνει και η μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ σε μια φάση αστάθειας; «Το ερώτημα αυτό το θέτουμε κι εμείς» απαντά στα «ΝΕΑ» ο Χριστιανοδημοκράτης Φρίντριχ Μερτς μιλώντας στους ξένους ανταποκριτές (VAP) στο Βερολίνο. Παρά την ήττα στις ευρωεκλογές, εκτιμά ότι τα τρία κυβερνητικά κόμματα θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν την κυβέρνηση συνασπισμού μέχρι το τέλος της τετραετίας. «Προσωπικά πιστεύω ότι δεν είναι καλή ιδέα» λέει – πολλά θα κριθούν από τις εξελίξεις στη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού για το 2025.
«Αστάθεια έχουμε ήδη, δεν έχουμε σταθερή κυβέρνηση και αυτό εντείνει την αβεβαιότητα των πολιτών» διαπιστώνει ο Μερτς. Ως αξιωματική αντιπολίτευση έφερε στην Μπούντεσταγκ την Τετάρτη το θέμα του θανάτου ενός 20χρονου Ελληνα ύστερα από επίθεση σεσημασμένου σύρου πρόσφυγα στο Μπαντ Οϊνχάουζεν της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας. «Εχουμε μια πολύ δύσκολη φάση σήμερα στη Γερμανία. Αυτό κάνει τη δουλειά μου ως αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης ευκολότερη, αλλά δεν με χαροποιεί καθόλου» λέει ο Μερτς.
Η Γερμανία δεν είναι Γαλλία. Η θέση του καγκελάριου Ολαφ Σολτς δεν κινδυνεύει άμεσα, παρά το πλήγμα των ευρωεκλογών. Θεσμικά η θέση του καγκελάριου είναι ενισχυμένη – η διάλυση της Βουλής πριν από τη λήξη της κοινοβουλευτικής θητείας είναι δύσκολη, εκτός εάν ο ίδιος ο καγκελάριος το επιδιώξει.
Ωστόσο, στους κόλπους της Χριστιανικής Ενωσης κυκλοφορεί το σενάριο πρόωρων βουλευτικών εκλογών το φθινόπωρο. Ο αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας CDU/CSU, Χριστιανοκοινωνιστής Αλεξάντερ Ντόμπριντ, έθεσε σε επιφυλακή τους βουλευτές για ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές από τον Σεπτέμβριο εξαιτίας των πιέσεων που δέχεται ο υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος των Φιλελευθέρων Κρίστιαν Λίντνερ για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους.
Ο Φρίντριχ Μερτς είναι επιφυλακτικότερος στην εκλογολογία. «Ακόμη και αν οι Φιλελεύθεροι FDP αποφάσιζαν να εγκαταλείψουν τον κυβερνητικό συνασπισμό, αυτό δεν σημαίνει πτώση της κυβέρνησης», παραδέχεται ο Μερτς, «μπορεί να συνεχίσει ως κυβέρνηση μειοψηφίας μέχρι το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου. Αυτό συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στη Γερμανία το είχαμε μία φορά με τον Λούντβιγκ Ερχαρντ τη δεκαετία του 1960. Αλλά στις σημερινές συνθήκες δεν θα ήταν καθόλου καλή ιδέα για τη Γερμανία».
Ο Χριστιανοδημοκράτης Μερτς θέτει σαφή διαχωριστική γραμμή – ένα «τείχος» – με την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Στις περιφερειακές εκλογές τον Σεπτέμβριο σε δύο κρατίδια της Ανατολικής Γερμανίας, Σαξονία και Θουριγγία, το AfD θα είναι πιθανότατα πρώτη δύναμη. Ο Μερτς αποκλείει κατηγορηματικά οιασδήποτε μορφής μετεκλογική συνεργασία με το ΑfD. «Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Ο,τι ισχύει πριν, ισχύει και μετά τις εκλογές» διαβεβαιώνει κατηγορηματικά ο Μερτς – έχουν δεσμευτεί για αυτό και οι ηγέτες του CDU στα δύο αυτά κρατίδια.
Ο πολιτικός σεισμός που έφεραν οι ευρωεκλογές στη Γαλλία και ενδεχόμενη νίκη του ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λεπέν στον δεύτερο γύρο των πρόωρων βουλευτικών εκλογών «θα δυσχεράνει τη συνεργασία» με το Παρίσι. Αλλά ακόμα και με νίκη της Λεπέν, «η Γαλλία είναι και θα παραμείνει ο σημαντικότερος εταίρος μας», λέει ο Μερτς, «η Γερμανία πρέπει πάντα να τείνει χείρα συνεργασίας στη Γαλλία με προτάσεις, ανεξάρτητα με την κυβέρνηση που είναι στην εξουσία, αυτή είναι επιλογή των γάλλων ψηφοφόρων που πρέπει να σεβαστούμε». Την ίδια γραμμή προτείνει και στις σχέσεις με την Ιταλία υπό την Τζόρτζια Μελόνι, «είναι η εκλεγμένη πρωθυπουργός της χώρας» λέει ο Μερτς.
Ο διάδοχος της Ανγκελα Μέρκελ στο CDU μετατόπισε προς τα δεξιά το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, δηλώνει «πεπεισμένος Ευρωπαίος», πιστεύει ότι η Γερμανία πρέπει να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στην ΕΕ μαζί με άλλες χώρες και ως «συνήγορος των μικρότερων εταίρων». Ταυτόχρονα δηλώνει και «πεπεισμένος ατλαντιστής». Αλλά ενόψει και της ενδεχόμενης νίκης του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, «η Γερμανία θα κληθεί να αναλάβει μεγαλύτερες υποχρεώσεις» και η ΕΕ να γίνει «πιο κυρίαρχη», με «πιο αυτόνομη παρουσία στην παγκόσμια σκηνή».
