Ζήλια και μαζί συμφέρον. Αυτά ήταν, αν θέλετε να μιλήσουμε για τα κίνητρα της συντονισμένης κριτικής των δύο πρώην στον νυν αρχηγό της ΝΔ και Πρωθυπουργό. Ξέρετε πώς είναι να φοράς την περικεφαλαία με το λοφίο από παιδί, να κάνεις τελικά μια μέτρια καριέρα, με δεινά σκαμπανεβάσματα και, στο τέλος, να σου βγαίνει ο μικρός, που εσύ ευεργέτησες, κάνοντας τον υπουργό και να αποδεικνύεται μακράν ο καλύτερος και ως αρχηγός και ως Πρωθυπουργός; Δεν είναι καθόλου μικρό πράγμα να το σηκώσεις, ιδίως αν έχετε πάει στο ίδιο σχολείο με τον μικρό.
Από κοντά, ακολουθεί και το συμφέρον. Γιατί η επιτυχία πάντα αλλάζει τα μέτρα της ισχύος. Η γενική μετριότητα, με ήπιες διαφοροποιήσεις κατά περίπτωση, προωθεί εν τέλει την ισότητα. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, όπου η μετριότητα μοιράζεται εξίσου, όλοι νιώθουν πάνω – κάτω το ίδιο, άλλος λίγο πιο πάνω, άλλος πιο κάτω, πάντα όμως με μικρή απόσταση να τους χωρίζει, ώστε να αυταπατώνται και να μένουν ικανοποιημένοι. Από την ώρα όμως που εμφανίζεται το καλύτερο, ο αρχηγός που σχηματίζει μια ευρύτερη πλειοψηφία και κερδίζει αλλεπάλληλες εκλογικές νίκες, το μέτρο της αξίας αλλάζει και το μέγεθος των πρώην μειώνεται. Επιπλέον, η επιτυχία δημιουργεί παράδοση στα πολιτικά κόμματα εφόσον έχει διάρκεια. Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνεχίσει να κερδίζει εκλογές και παραμένει Πρωθυπουργός, η επίδρασή του στις δομές, τους μηχανισμούς και το προσωπικό του κόμματος θα περιορίσει την όποια ισχύ, πραγματική ή φαντασιακή, των άλλων μετόχων της εταιρείας. Τόσο απλό είναι. Η μετριότητα βολεύει, γι’ αυτό και στην Ελλάδα την κάναμε εθνική ιδεολογία (και την ονομάσαμε σοσιαλισμό), ενώ η αριστεία, όταν εμφανίζεται, αναστατώνει την εικόνα.
Ομως τα προσωπικά κίνητρα μικρή σημασία έχουν, διότι η δράση που υπαγορεύουν εξελίσσεται με τρόπο, που εξυπηρετεί εν τέλει έναν ανώτερο σκοπό, που δεν ήταν ποτέ στις προθέσεις των δρώντων. Ανοίξτε το κάδρο της εικόνας, πάρτε την απόσταση που χρειάζεται και βλέπετε ένα κόμμα το οποίο κρατάει δύο ρόλους: της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. Και μάλιστα τόσο πειστικά, ώστε όλοι ασχοληθήκαμε για λίγο με τις ενστάσεις των πρώην: τους πήραμε σοβαρά, δηλαδή. Για λίγο, όσο χρειαζόταν. Οι ίδιοι μπορεί να αισθάνονται ότι έκαναν το χρέος τους ή έβγαλαν το άχτι τους, στην πραγματικότητα όμως υπηρεσία προσέφεραν στην κυβέρνηση. Ακόμη και το μίσος του Αντώνη Σαμαρά καλό έκανε στην κυβέρνηση. Η ανυπόφορη, φυσική τοξικότητα του πρώην πρωθυπουργού, η ευτέλεια των κινήτρων του και οι σκόπιμες ανακρίβειες του λόγου του ενισχύουν την εικόνα του Μητσοτάκη. Τον κάνουν συμπαθή. Λειτουργούν αντίθετα από τις επιδιώξεις του κ. Σαμαρά, όπως τότε με τα αριθμημένα Ζάππεια, που νομιμοποίησαν την άρνηση της πραγματικότητας και άνοιξαν τον δρόμο για τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Την ίδια ώρα η αντιπολίτευση αντικειμενικά δεν υφίσταται. Και τα δύο (μεγαλούτσικα, ας τα πούμε…) κόμματα της Κεντροαριστεράς έχουν να τακτοποιήσουν το σοβαρό πρόβλημα ηγεσίας που αντιμετωπίζει το καθένα τους. Αυτό είναι εκ των πραγμάτων η προτεραιότητα, τόσο για τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και για το ΠΑΣΟΚ. Μέχρι τότε, ας μη κοροϊδευόμαστε, αντιπολίτευση δεν μπορεί να υφίσταται εκ των πραγμάτων. Τύποις, βέβαια, τα δύο κόμματα καταβάλουν την ελάχιστη προσπάθεια, για να τηρούνται τα προσχήματα. Εχουν, δηλαδή, μια κασέτα να παίζει μονότονα και ο καθένας είναι απορροφημένος στα δικά του. Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι, συχνά πυκνά, ξεσπάνε καβγάδες και σημειώνονται διάφορα θερμά επεισόδια. Σπανίως όμως είναι μεταξύ της αριστερής αντιπολίτευσης και της κυβέρνησης· κατά κανόνα είναι μεταξύ τους. Τσακώνονται για το ποιος θα είναι το αφεντικό του χώρου.
Ακόμη και το αποκρουστικό επεισόδιο με πρωταγωνιστή τον Λευτέρη Αυγενάκη προς όφελος της κυβέρνησης απέβη σε τελική ανάλυση. Διότι όπου υπάρχουν άνθρωποι θα υπάρχει και η χυδαιότητα, η φτήνια και τα συναφή. Ολα αυτά πηγαίνουν πακέτο με το είδος, δεν τα γλιτώνεις. Εκείνο που μετρά, επομένως, είναι πώς τα αντιμετωπίζεις όταν εκδηλώνονται. Αυτό υπολογίζει ο κόσμος, γιατί αυτό κάνει τη διαφορά, το αποτέλεσμα. Υπ’ αυτό το πρίσμα, λοιπόν, η κριτική των πρώην στον νυν ήταν, κατά κάποιο τρόπο, το αυξημένο ενοίκιο που του ζητήθηκε να καταβάλει. Ξέρετε πώς είναι με την κρίση στέγης και τι τρελά ποσά ζητούν οι ιδιοκτήτες από τους ενοικιαστές…
