Σε μια προσπάθεια να σώσουν τον τόπο τους, να διατηρήσουν αναλλοίωτα τα φυσικά στολίδια που τους περιβάλλουν και να καλύψουν τα κενά του κρατικού μηχανισμού, οι κάτοικοι νησιών της χώρας στέκουν άγρυπνοι φρουροί, έτοιμοι να σπεύσουν και να παλέψουν με τις φλόγες όποτε καταστεί ανάγκη. Ομως, δεν μένουν εκεί. Οπως λένε, «για να πολεμήσει κάποιος χρειάζεται και τα απαραίτητα όπλα» – εν προκειμένω πυροσβεστικά οχήματα. Και αν ο τουρισμός είναι συνυφασμένος με το οικονομικό κέρδος, οι νησιώτες βρήκαν τρόπο να αξιοποιήσουν θετικά τις γνωριμίες με γερμανούς ή ολλανδούς επισκέπτες και μέσω αντίστοιχων συλλόγων να προμηθευτούν τον απαραίτητο εξοπλισμό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πολύπαθη Σάμος, όπου μέσω των ενεργειών του Συλλόγου Εθελοντών Μαραθόκαμπου – που αριθμεί 70 μέλη – και των γερμανών φίλων τους, τον Ιούνιο παρέλαβε ένα όχημα υψηλών προδιαγραφών το οποίο μόλις είχε αποσυρθεί από τη γερμανική πυροσβεστική. Μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο γραμματέας του συλλόγου Μανώλης Χρήστου τονίζει πως αυτή τη στιγμή στη Σάμο δραστηριοποιούνται 37 εθελοντικές ομάδες. «Δημιουργήθηκαν ανά τοπική κοινότητα μετά τη μεγάλη φωτιά του 1999, όμως δεν υπήρχε εξοπλισμός. Τότε οι κάτοικοι ξεκίνησαν τις επαφές με τους τουρίστες. Οπως μάθαμε, σε αυτές τις χώρες έβγαζαν εκτός υπηρεσίας τα οχήματα ύστερα από 10-12 χρόνια και στη συνέχεια έκαναν πλειστηριασμό. Ετσι, οι φίλοι μας τουρίστες ανέλαβαν τον ρόλο των μεσαζόντων και πλέον έχουμε αποκτήσει τον απαραίτητο εξοπλισμό. Βέβαια, από το 2001, κάναμε και εμείς εκδηλώσεις, μαζεύαμε χρήματα και φέρναμε οχήματα».
Εντούτοις, η διαδικασία δεν είναι απλή: Τα πυροσβεστικά είναι με ξένες πινακίδες κυκλοφορίας, απαιτείται εκτελωνισμός και μια σειρά από άλλες ενέργειες. «Η διαδικασία για τις πινακίδες είναι δύσκολη και συχνά κολλάμε στον εκτελωνισμό. Υπάρχει, δηλαδή, και περίπτωση οχήματος που επί μήνες δεν έχουμε καταφέρει να εκτελωνίσουμε. Το έχουμε… κρυμμένο αλλά στην ανάγκη μπορεί να χρησιμοποιηθεί», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μανώλης Χρήστου.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στη γειτονική Ικαρία, με την πυρκαγιά της 30ης Ιουλίου του 1993 να είναι από τις πρώτες με μαζικούς θανάτους στην Ελλάδα – 13 στο σύνολο. Η πύρινη λαίλαπα κατέκαψε περισσότερα από 20.000 στρέμματα και έχει εγγραφεί ως μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στην ιστορία του νησιού. Αυτή η καταστροφή οδήγησε τους ντόπιους στη δημιουργία εθελοντικών ομάδων και τους ικαριώτες ομογενείς στις ΗΠΑ να δωρίζουν ένα πυροσβεστικό όχημα σε κάθε κοινότητα του νησιού.
Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Εθελοντών Πυροσβεστών Αγίου Κήρυκου Γιάννης Χερουβής, εκτός από τα οχήματα που προμήθευσε η Πανικαριακή Αδελφότητα Αμερικής, έχει γίνει επίσης δωρεά δύο πυροσβεστικών από τη Γερμανία, το 2008 και το 2017. «Το ένα όχημα ήρθε κατόπιν πρωτοβουλίας ενός συντοπίτη μας που ζούσε στη Γερμανία. Εκανε την καμπάνια, συγκεντρώθηκαν τα χρήματα και το αποκτήσαμε. Ηταν άλλο ένα από τα οχήματα που απέσυρε η γερμανική πυροσβεστική».
Αρωγός στη δεύτερη προσπάθεια ήταν το Σωματείο «Φίλοι της Ικαρίας», ένας μη κερδοσκοπικός σύλλογος από τις Βρυξέλλες, επίσημα εγγεγραμμένος από το 2016, σύμφωνα με το βελγικό δίκαιο, αποτελούμενος από Ελληνες και ξένους που ζουν και εργάζονται εκεί. Μαθαίνοντας το 2015 για τις συνθήκες εργασίας του Συλλόγου Εθελοντών Πυροσβεστών Αγίου Κήρυκου, οι «Φίλοι της Ικαρίας» αντιλήφθηκαν πως σε περίπτωση πυρκαγιάς, χρησιμοποιούσαν, μεταξύ άλλων, ένα παλιό όχημα – τη «Γιαγιά» – σχεδόν 60 ετών. Η ανάγκη εκσυγχρονισμού του υλικού ήταν επείγουσα. Σε χρόνο dt, το πυροσβεστικό όχημα βρέθηκε στο Πότσνταμ της Γερμανίας και με τη βοήθεια ενός εθελοντή οδηγού, του Karsten Gericke, στα τέλη Οκτωβρίου του 2016, ξεκίνησε το ταξίδι του για την Ικαρία.
Μάλιστα, εδώ και καιρό βρίσκεται σε εξέλιξη άλλη μια προσπάθεια για τη χρηματοδότηση ενός ακόμη μεταχειρισμένου πυροσβεστικού οχήματος που είναι απαραίτητο για την αντικατάσταση παλιότερου. Μέχρι στιγμής, το σωματείο που εδρεύει στις Βρυξέλλες έχει συγκεντρώσει για τον σκοπό αυτό 2.791,74 ευρώ. Ωστόσο, η πανδημία κατέστησε δύσκολη την εύρεση του οχήματος που ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες της Ικαρίας, με την έρευνα να συνεχίζεται.
Κλείνοντας, ο Γιάννης Χερουβής σημειώνει με αιχμηρό τρόπο πως οι εθελοντικές οργανώσεις δεν μπορούν να βασίζονται στο κράτος: «Αντί να μας παρέχουν οχήματα και εξοπλισμό, η βοήθεια έρχεται από άλλα κράτη, όχι από το δικό μας. Οδηγώντας τα παλαιότερα οχήματα τρέμει το φυλλοκάρδι μας σε κάθε στροφή».
