Δραματικές στιγμές βίωσε η Βολιβία την Τετάρτη όταν στρατιώτες και τεθωρακισμένα οχήματα περικύκλωσαν την εμβληματική πλατεία Μουρίγιο και στη συνέχεια εισέβαλαν στο προεδρικό μέγαρο στη Λα Παζ, σε αυτό που ο πρόεδρος της χώρας, Λουίς Άρσε χαρακτήρισε ως απόπειρα πραξικοπήματος.
Ένα τανκ προσπάθησε να σπάσει μια μεταλλική πόρτα του προεδρικού, στην οποία εισήλθε αργότερα ο στρατηγός Χουάν Χοσέ Σουνίγκα, επικεφαλής του στρατού μέχρι την αποπομπή του την Τρίτη.
Μάλιστα εικόνες που δημοσιεύθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα έδειχναν τον Άρσε μέσα στο προεδρικό μέγαρο να στέκεται απέναντι από τον Σουνίγκα και να διατάζει την αποχώρηση του στρατού, κάτι που έγινε λίγα λεπτά αργότερα.
«Είμαι ο αρχηγός σας και σας διατάζω να αποσύρετε τους στρατιώτες σας και δεν θα επιτρέψω αυτή την ανυπακοή», είπε ο Άρσε.
What a picture.
Bolivian President Luis Arce has met the leader of the attempted military coup in Bolivia face to face at the doors of the Presidential Palace. pic.twitter.com/v2DQDhBGwR
— Matt Kennard (@kennardmatt) June 26, 2024
Μετά από περίπου πέντε ώρες αναταραχής τελικά οι δυνάμεις αποχώρησαν και ο Σουνίγκα συνελήφθη. Πάντως, η σύλληψη του στρατηγού ήταν εντυπωσιακή, καθώς έγινε ενώ έκανε δηλώσεις σε δημοσιογράφους μπροστά από το Γενικό Επιτελείο της Λα Παζ.
Σύμφωνα με ένα βίντεο που δημοσίευσε το Πρακτορείο Ειδήσεων Fides (ANF), ο πρώην διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων κατηγόρησε τον πρόεδρο Λουίς Άρσε ότι του ζήτησε να «ετοιμάσει κάτι» για να αυξήσει τη «δημοτικότητά» του.
«Την Κυριακή στη σχολή Λα Σάλε συναντήθηκα με τον πρόεδρο και ο πρόεδρος μου είπε ότι ‘η κατάσταση είναι πολύ μπερδεμένη και αυτή η εβδομάδα θα είναι κρίσιμη. Επομένως, είναι απαραίτητο να προετοιμάσω κάτι για να αυξήσω τη δημοτικότητά μου’», είπε χαρακτηριστικά μπροστά κάμερες την ώρα της σύλληψής του.
Ο στρατηγός συνέχισε περιγράφοντας τη φερόμενη συνομιλία του με τον Άτσε, στην οποία τον ρώτησε αν πρέπει «να βγάλουν τα τεθωρακισμένα οχήματα;» και εκείνος απάντησε καταφατικά: «Βγάλτε τα».
Σύμφωνα με τον Σουνίγκα, το ίδιο βράδυ άρχισαν οι προετοιμασίες, κινητοποιώντας στρατιωτικά οχήματα, ενώ λίγο πριν συλληφθεί έκανε λόγο για «αυτοπραξικόπημα».
#ANF | #Urgente Aprehenden al general Juan José Zúñiga y este denuncia que el presidente Luis Arce le pidió “preparar algo” para levantar su “popularidad”. pic.twitter.com/ls7Wd5E1tF
— Agencia de Noticias Fides (@noticiasfides) June 26, 2024
Στη συνέχεια εικόνες δείχνουν τον στρατηγό Σούνιγκα να οδηγείται σε αστυνομικό όχημα και τις δηλώσεις του σε δημοσιογράφους να κόβονται απότομα.
«Είστε υπό κράτηση, στρατηγέ», του είπε ο υφυπουργός Εσωτερικών, Τζόνι Αγκιλέρα συνοδευόμενος από αστυνομικούς.
Από την Τρίτη κυκλοφορούσαν φήμες, σύμφωνα με τις οποίες ο στρατηγός Σουνίγκα ενδέχεται να αποπεμφθεί. Σε συνέντευξή του τη Δευτέρα σε τηλεοπτικό δίκτυο, είχε δηλώσει ότι θα συλλάβει τον πρώην πρόεδρο, Έβο Μοράλες, αν προσπαθήσει να θέσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2025, παρά το γεγονός ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε αποφασίσει τον Δεκέμβριο του 2023 ότι δεν μπορεί να το πράξει.
«Από νομική άποψη έχει αποκλειστεί, δεν μπορεί να είναι πλέον πρόεδρος αυτής της χώρας», είχε τονίσει ο στρατηγός.
Οι στρατιωτικοί «είναι ο ένοπλος βραχίονας της χώρας και θα υπερασπιστούμε το Σύνταγμα με κάθε κόστος», είχε προσθέσει.
Το κυβερνών κόμμα στη Βολιβία, το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS), είναι βαθιά διχασμένο μεταξύ του Άρσε και του Μοράλες, οι οποίοι στο παρελθόν ήταν σύμμαχοι, αλλά πλέον αντίπαλοι ενόψει των εκλογών του 2025.
Ο Μοράλες διεκδικεί το χρίσμα του MAS για να είναι υποψήφιος του κόμματος στις εκλογές, ενώ ο Άρσε ακόμη δεν έχει ανακοινώσει επισήμως την υποψηφιότητά του.
Ο στρατηγός οδηγήθηκε στην έδρα ειδικής μονάδας της αστυνομίας για να ανακριθεί από την εισαγγελία, η οποία τον κατηγορεί για τρομοκρατία και ένοπλη εξέγερση.
Η Γενική Εισαγγελία της Βολιβίας ανακοίνωσε την έναρξη έρευνας κατά του Σουνίγκα και των στρατιωτικών συμμετεχόντων.
«Δεδομένων των τελευταίων γεγονότων που συνέβησαν στην πόλη Λα Παζ, έδρα της κυβέρνησης […] ο Γενικός Εισαγγελέας διέταξε την έναρξη όλων των νομικών ενεργειών που αντιστοιχούν στην έναρξη της ποινικής έρευνας κατά του στρατηγού Χουάν Χοσέ Σουνίγκα και όλων των άλλων συμμετεχόντων στα γεγονότα που συνέβησαν και που συνιστούν ποινικά αδικήματα», αναφέρει ανακοίνωση της Εισαγγελίας.
Οι κατηγορίες κατά του Σουνίγκα δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί, οπότε είναι άγνωστο ποια θα μπορούσε να είναι η πιθανή ποινή.
Πάντως, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Ιβάν Λίμα αρνήθηκε τους ισχυρισμούς του Σουνίγκα, υποστηρίζοντας ότι ο στρατηγός λέει ψέματα και προσπαθεί να δικαιολογήσει τις πράξεις του για τις οποίες είπε ότι θα αντιμετωπίσει τη Δικαιοσύνη.
Οι εισαγγελείς αναμένεται να επιβάλλουν τη μέγιστη ποινή φυλάκισης 15 έως 20 ετών στον στρατηγό Σουνίγκα, ανέφερε ο Λίμα σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, «επειδή επιτέθηκε στη δημοκρατία και το Σύνταγμα».
Μάλιστα τον χαρακτήρισε «προδότη».
DEMOCRACIA FRENTE A UN SOLDADO TRAIDOR.
1. Se ha iniciado una acción penal por los delitos previstos por los artículos 121, 127 y 128 del Código Penal, vamos a buscar la condena de Juan José Zuñiga a la pena máxima de privación de libertad posible para estos delitos que es de…
— Ivan Lima Magne (@ivanlimamagne) June 27, 2024
Ο Χουάν Χοσέ Σουνίγκα Μασίας διορίστηκε γενικός διοικητής του στρατού στη Βολιβία τον Νοέμβριο του 2022 και επικυρώθηκε τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους από τον πρόεδρο Λουίς Άρσε.
Προηγουμένως κατείχε τη θέση του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου. Διαθέτει εκτεταμένη στρατιωτική εμπειρία και είναι ειδικός στο έργο των μυστικών υπηρεσιών.
Η βολιβιανή εφημερίδα El Deber τον χαρακτήρισε ως «τον στρατηγό του λαού», λόγω της εγγύτητάς του στους τομείς των ορυχείων και των συνδικάτων.
Επίσης σύμφωνα με την El Deber, παρόλο που ο Σουνίγκα δεν είχε καλές ακαδημαϊκές επιδόσεις, οι γνωστικές του ικανότητες και η κατανόηση της πολιτικής δυναμικής τον βοήθησαν να ανέβει στις ένοπλες δυνάμεις στη Βολιβία.
Ο Βολιβιανός στρατηγός Χουάν Χοσέ Σουνίγκα παρουσιάζεται μετά τη σύλληψή του από τις αρχές για απόπειρα πραξικοπήματος στη Λα Παζ της Βολιβίας. (Πηγή: REUTERS/Claudia Morales)
Στο παρελθόν, ωστόσο, αντιμετώπισε κατηγορίες ότι είχε υπεξαιρέσει 2,7 εκατομμύρια μπολιβιανά από δημόσια κονδύλια όταν ήταν επικεφαλής ενός Συντάγματος Πεζικού.
Ένας υπαξιωματικός τον κατηγόρησε το 2013 ότι τον διέταξε να υπεξαιρέσει αυτούς τους πόρους, οι οποίοι προορίζονταν για τη χρηματοδότηση συντάξεων, σχολικών επιδομάτων και ταξιδιωτικών εξόδων του στρατού. Για το λόγο αυτό, τιμωρήθηκε με επταήμερη κράτηση.
Το 2022, ο στρατηγός Σουνίγκα αναφέρθηκε από τον Έβο Μοράλες ως ο ηγέτης μιας ομάδας εντός του στρατού που φέρεται να πραγματοποιούσε «μόνιμες διώξεις» πολιτικών ηγετών όπως ο ίδιος, γνωστοί ως «Pachajchos» σύμφωνα με το BBC.
«Ανά πάσα στιγμή αυτή η ομάδα του στρατού οι «Pachajchos» θα οργανώσει δοκιμές, θέλω να τις προλάβω, να προειδοποιήσω τον λαό», είχε δηλώσει τότε ο Μοράλες.
Σύμφωνα με πρώην στρατιωτικούς και τον ίδιο τον Σουνίγκα, οι «Pachajchos» είναι μια ομάδα που δημιουργήθηκε στην πραγματικότητα κατά τη διάρκεια της τελευταίας κυβέρνησης του Μοράλες και είναι αφιερωμένη στο έργο της στρατιωτικής αντικατασκοπείας στη Βολιβία.
