Η παράλληλη μάχη για τα ηνία του προοδευτικού χώρου άναψε για τα καλά λιγότερες από 20 μέρες πριν από τις ευρωεκλογές: δύο ευθέως ανταγωνιστικά κόμματα όχι μόνο έχουν πάρει απόφαση να διεκδικήσουν το ίδιο ακροατήριο, αλλά αποκλείουν την ηγεσία του άλλου από το τραπέζι της συζήτησης για την επόμενη μέρα. Ο Στέφανος Κασσελάκης, σε μια επιλογή αμφίπλευρης διεύρυνσης, διακηρύσσει πως θα απευθύνει κάλεσμα σε ιδεολογικά συγγενείς προοδευτικές δυνάμεις να συνταχθούν με τον ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας για στελέχη του ΠΑΣΟΚ που του ταιριάζουν και ξεκαθαρίζοντας πως δεν θα πάρει τηλέφωνο τον Νίκο Ανδρουλάκη. Η απάντηση ήταν μάλλον αναμενόμενη: «Δεν θα κοιμηθώ το βράδυ που δεν θα με πάρει τηλέφωνο» σχολίασε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ (Σκάι). Η αιτία είναι σχεδόν αυτονόητη – και ο ίδιος ετοιμάζει το δικό του κάλεσμα «από τα κάτω», σε συγκλίσεις που ωστόσο απαιτούν από το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται στο ποσοστό της 9ης Ιουνίου.
Επί της ουσίας, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ δεν κρύβουν πως μάχονται για το «κλειδί» της επόμενης μέρας, τη δεύτερη θέση που θα προσφέρει στο κόμμα που θα το κατακτήσει την άτυπη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε πανελλαδική κάλπη – και μαζί ένα έρεισμα στις, κατά πολλά στελέχη των δύο πλευρών, επιβεβλημένες ζυμώσεις στον προοδευτικό χώρο με στόχο τη διεκδίκηση της διακυβέρνησης της χώρας το 2027. Ο Κασσελάκης και ο Ανδρουλάκης, για πολιτικούς λόγους, δεν ενσωματώνουν ο ένας τον άλλο στο κάλεσμα που θέλουν να απευθύνουν, διακρίνοντας στο πρόσωπο απέναντί τους έναν δυνητικό αντίπαλο.
Επιβεβαιώνοντας υπό μια έννοια πως ό,τι κι αν «γράψει» το αποτέλεσμα, στο κεντροαριστερό ρινγκ οι ευρωεκλογές θα σημάνουν τη λήξη μόνο του πρώτου γύρου. Με κατηγορηματική άρνηση, ο Ανδρουλάκης δηλώνει πως δεν θα κάτσει στο ίδιο τραπέζι με τον Κασσελάκη με υφολογικά και ιδεολογικά αίτια – και, την ίδια ώρα, ο Κασσελάκης κατηγορεί τον Ανδρουλάκη για «μικρούς στόχους» για χάρη της πασοκικής καρέκλας. Παρότι ο Ανδρουλάκης διεκδικεί για το ΠΑΣΟΚ τη δεύτερη θέση, δεν αποκλείει τις πρωτοβουλίες σε περίπτωση που το κόμμα έρθει τρίτο, προαναγγέλλοντας στην πραγματικότητα την επόμενη σύγκρουση των δύο πόλων, τα επόμενα τρία χρόνια μέχρι τις εθνικές εκλογές, με στόχο τη μέγιστη συσπείρωση των προοδευτικών δυνάμεων. Ολα αυτά αν δεν υπάρξουν απρόοπτα και, κυρίως, αν τα ποσοστά του δεύτερου και του τρίτου είναι πιο κοντά από αυτά του πρώτου και του δεύτερου.
Ιδιος στόχος, ίδιο ακροατήριο: για να καταφέρουν να αποτελέσουν τον βασικό πυρήνα της προοδευτικής αντιπολίτευσης, η Κουμουνδούρου και η Χαριλάου Τρικούπη αξιοποιούν παρόμοια όπλα στη φαρέτρα τους – και αυτά περιλαμβάνουν αναπόφευκτα τη διαχείριση των ίδιων συμβόλων.
Στην επέτειο των 50 χρόνων από τη Μεταπολίτευση, τα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης αντιλαμβάνονται πλήρως αυτό που επιβεβαίωσε η έρευνα της Metron Analysis: ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι καθοριστικό πρόσωπο για ολόκληρη τη χώρα. Η κληρονομιά του συσπειρώνει τη βάση του «πράσινου» 40%, την οποία σε αυτή τη φάση διεκδικούν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ως φυσική συνέχεια και ως ο επόμενος πόλος της προοδευτικής παράταξης.
Κάθε αναφορά στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ κερδίζει χειροκροτήματα για τον Ανδρουλάκη. Και, με τη σειρά του, ο Κασσελάκης «αναφέρεται» ακόμα και εμμέσως στο ύφος που συνδέθηκε με το ΠΑΣΟΚ του ’80: «Αν τυχαίνει ένας νέος πρόεδρος κόμματος ακομπλεξάριστα να εμφανίζεται στα μπουζούκια και να τον λούζουν με λουλούδια τι τρέχει;» σχολίασε χαρακτηριστικά, για κάτι που στην Ελλάδα έχει ξαναγίνει.
Η λέξη χρησιμοποιείται τόσο από τον Ανδρουλάκη όσο και από τον Κασσελάκη: η «Αλλαγή» είναι η λέξη-κλειδί που ακόμα και σήμερα θεωρείται χαρακτηριστική μιας ολόκληρης εποχής για την Ελλάδα, που περιγράφεται μέσα από την εμπέδωση του δημοκρατικού πολιτεύματος και τις θεσμικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν.
Η αναφορά της παραπέμπει στην αισιοδοξία και την προσμονή εκείνης της μεταπολιτευτικής περιόδου, που ταυτίστηκε με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.
Για δύο κόμματα που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θεωρούν πως αυτές οι ευρωεκλογές μπορούν να παίξουν γι’ αυτά τον ρόλο που έπαιξε η εθνική κάλπη του ’77, ως μοχλός και σημείο καμπής, η χρήση της «Αλλαγής» είναι μάλλον επιβεβλημένη. Τόσο στη λογική της πολιτικής παρακαταθήκης όσο και ως συμβολισμός για την αλλαγή σελίδας της Κεντροαριστεράς.
Ο όρος «Δημοκρατική Παράταξη» έχει ιστορικές ρίζες, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν ταυτιστεί με τις πρώτες προδικτατορικές διεκδικήσεις του προοδευτικού χώρου και με την οικογενειακή ιστορία του επωνύμου του βασικού αντιπάλου του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ.
Εγγεγραμμένο ως σύμβολο σφοδρής σύγκρουσης με στόχο την διακυβέρνηση της χώρας, επιτελεί διπλό ρόλο. Ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ διαχρονικά, υιοθετήθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα, ενώ τους τελευταίους μήνες έχει μπει και στη ρητορική φαρέτρα του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.
Η «Δημοκρατική Παράταξη» έχει άλλη μια χρησιμότητα: επί της ουσίας συμβολίζει ένα μετωπικό σχήμα αντιμετώπισης της συντηρητικής επέλασης, βάση στην οποία θα στηριχθεί τόσο το κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ όσο και αυτό του ΠΑΣΟΚ μετεκλογικά, προς τους ψηφοφόρους, την κοινωνία και τις υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις.
Η απεύθυνση αφορά κυρίως το κεντροαριστερό ακροατήριο, όμως δεν μένει μόνο εκεί: στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, έχοντας για τους δικούς τους λόγους «κόψει» τους ισχυρούς δεσμούς που είχαν με τον χώρο της Αριστεράς για χάρη των πιο κεντρώων ψηφοφόρων ή για τα μάτια του μεσαίου χώρου, ψάχνουν να βρουν και σύμβολα που να τους ανοίγουν τον δρόμο και προς αυτούς τους ψηφοφόρους, που διόλου αμελητέοι δεν είναι.
Η παρουσία τόσο του Κασσελάκη όσο και του Ανδρουλάκη την Πρωτομαγιά στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής συνδυάζει την πατριωτικού τύπου παρουσία που και οι δύο θέλουν να περάσουν, με τον προοδευτικό χαρακτήρα των κομμάτων τους. Σε αυτό το πεδίο έχουν και άλλους κομματικούς αντιπάλους, κυρίως το ΚΚΕ – όμως και αυτοί οι ψηφοφόροι, στην κρίσιμη καμπή αυτών των εκλογών, είναι κρίσιμη μάζα.
