Değerli okuyucularım Avrasya Hastanesi "Sağlık Notları" sayfamızın devamını sizlerle buluşturmanın keyfini yaşıyorum. Her hafta dopdolu konularla karşınızda olacağımız sağlık sayfalarında bu hafta, Avrasya Hastanesi Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Fatma Şen, safra yolu kanseri ile ilgili önemli bilgiler veriyor. Herkese sağlık dolu bir hafta dilerim.
Safra yolu kanseri, sessizce ilerleyen tedavi edildiğinde ise kolaylıkla yenilebilen bir hastalıktır. Özellikle de ani kilo kayıpları ve ciltte sarılık gibi belirtiler gösteren safra yolu kanseri, erken teşhis edildiğinde hastaların yaşamını etkilemeden tedavi edilebiliyor.
Safra kesesi ve safra yolu ne işe yarar?
Safra, karaciğerde sentez edilen ve karaciğer içi safra kanalları ile onikiparmak bağırsağına aktarılan bir vücut sıvısıdır. Günlük 1,5 litre arasında sentez edilir. Karaciğerde üretilen safranın büyük bir kısmı, safra kesesinde depolanır. Safra kesesi ise karaciğerin alt kısmında karaciğere yapışık olarak bulunan yaklaşık 50 ml safra depolama kapasitesi bulunan kanalı ile ana safra yoluna açılan ve karaciğerde yapılan safranın depolanması ve yoğunlaştırılması ile ilgili bir organdır. Safra kesesinin içinde depolanan safranın sıvı kısmı emilir ve daha kıvamlı hale getirilir. Yemek sonrasında safra kesesi uyarılır, kese kasılır ve içindeki safrayı onikiparmak bağırsağına boşaltır. Aktarılan bu safra tuzları, fosfolipitler, kolesterol, bilirubin gibi organik ve elektrolitler gibi organik olmayan maddeler içerir. Safra, besinler ile alınan suda çözünmeyen özellikteki lipidlerin ve kolesterolün çözülmesini ve emilmesini sağlar.
Safra yolu kanseri nedir?
Sindirim sıvısı safrayı taşıyan safra kanallarında oluşan bir kanser türü olan kolanjiyokarsinom diğer bir adıyla safra yolu kanseri gerek tanı gerekse tedavi açısından oldukça problem yaratmaktadırlar. Safra yollarının vücudumuzdaki fonksiyonu, karaciğeri safra kesesine ve ince bağırsaklara bağlamasıdır. Şöyle ki, karaciğer safra olarak bilinen bir sıvı üretmektedir ve bu sıvı sindirim sürecinde kullanılmaktadır. Safra kesesi bu sıvıyı kullanılması için saklamaktadır. Safra kanalı kanseri olarak da bilinen bu rahatsızlık sık rastlanmayan bir kanser türü olup 50 yaş üstü bireylerde daha sık görülse de her yaşta ortaya çıkabilir.
Safra yolu kanserinin risk faktörleri nelerdir?
Safra yolu kanserinin oluşmasında etkili olan birçok risk faktörü söz konusudur. Bu faktörleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;
· Karaciğer ve safra yolu hastalıkları (Hepatit B, C, siroz gibi)
· Ülseratif Kolit ve Chrohn Hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları
· İleri yaş,
· Obezite, aşırı kilolu olmak,
· Diyabet,
· Alkol kullanımı.
Safra yolu kanserinin belirtileri nelerdir?
· Ciltte yoğun kaşıntı,
· Beyaz renkli dışkı,
· Karın ağrısı,
· Yorgunluk ve halsizlik,
· Açıklanamayan ve hızlı gelişen kilo kaybı,
· Gözlerde ve ciltte sarılık,
· İdrar renginde koyulaşma,
· Mide bulantısı ve kusma,
· Yüksek ateş.
Safra yolu kanseri türleri nelerdir?
· Intrahepatik kolanjiyokarsinom: Safra yollarının karaciğer organının içinde kalan bölümlerinde oluşur ve bazen bir karaciğer kanseri türü olarak da sınıflandırılır.
· Hiler kolanjiyokarsinoma: Karaciğerin hemen dışındaki safra kanallarında meydana gelen bu tür perihilar kolanjiyokarsinoma olarak da adlandırılır.
· Distal kolanjiyokarsinoma: Safra kanallarının ince bağırsağa en yakın kısmında meydana gelen türdür.
Safra kanalı kanseri nasıl teşhis edilir?
· Kolanjiografi yapılarak safra kanalları görüntülenebilir.
· Anjiyografi yapılarak damar yapıları görüntülenebilir.
· Kan tetkikleri; Karaciğer fonksiyon testleri, bilirubin, CEA ve CA 19-9 belirteçleri yükselebilir.
· Ultrasonografi, MR, bilgisayarlı tomografi gibi farklı görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.
Safra kanalı kanseri nasıl tedavi edilir?
Söz konusu safra kanalı kanseri olduğunda her hastanın tedavisi farklılık gösterir. Bu farklılıkları belirleyen unsurlar; hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları gibi birden fazla faktörlerdir. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler; cerrahi, radyoterapi, kemoterapi gibi farklı seçenekleri içermektedir.
