Rostov-na-Donu şeerindeki Şimaliy-Kavkaz okrugınıñ arbiy mahkemesinde qabaatlağan taraf Bağçasaraydaki birinci «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» delillerini bermege devam ete.
Sentâbrniñ 24-nde prokuraturanıñ istegi ile planşet ve telefonlardan alınğan videolar ve elektron şeklindeki kitaplar baqıldı, dep bildirdi Qırım.Aqiqat mühbirine dava mabüsleriniñ advokatları Sergey Legostov ve Emil Kürbedinov.
Qabaatlağan taraf bergen 2006 senesiniñ videosında terror teşkilâtınıñ bölügini qurğanında qabaatlanğan Enver Mamutov ve Qırım müftisiniñ muavini Ayder İsmailov arasında çıqqan qavğa kösterile.
Legostovnıñ aytqanına köre, Mamutov «İsmailovnı yüzley», çünki Han camisiniñ imamı musulmanlarnı cuma namazına almadı. İmayeniñ bu eski videonıñ baqılğan cinaiy iş ile ne alâqası bar kibi sualine prokuratura Qırım musulmanları diniy idaresi ve Mamutov temsil etken musulman taqımı arasında uzun bir müddet zıddiyet olğanını cevapladı.
«Qayd etmek isteyim ki, Ayder İsmailov aman-aman eki aydan berli oturışuvlarğa kelmey. O, kelmesini temin etemegen qabaat tarafınıñ şaatı ola», – dep qoştı Legostov.
Advokat Emil Kürbedinovnıñ fikirince, qabaat tarafınıñ Rusiyege qoltutqan Qırım müftiligini mahkeme esnasına celp etmek içün daa bir fırsatı bar.
«Müfti muavini İsmailov «aqyarlı dörtten» soñ olğan bütün «Hizb ut-Tahrir davalarınıñ» şaatı ola. Sorğu protokollarına köre, o, Hizb ut-Tahrirni bir tariqat olaraq añlata, faaliyeti ne qadar zararlı olğanını ayta. Oña şaat aytmağa olmay, çünki mabüslerden iç birisini tanımay ve aytqanlarınıñ dava ile dos-doğru bir alâqası yoq. Mence, bu bir siyasiy adım (qabaat tarafından atılğan – QA), müftilik özüni FSBge bağlı is etsin dep, olarnı bu oyunğa celp etecek olalar», – dep tahmin ete Kürbedinov.
Bundan ğayrı, advokatlar davadaki qabaat tarafınıñ esas şaatlarından biri olğan Pavel Krasnov lağaplı gizli şaatnıñ aytqanlarını izaatladı. Oturışuvdaki sorğuda Krasnov tiş ekimi Zevri Abseitovğa barğan soñ Bağçasaraydaki «Salaçıq» restoranına yol alıp, anda davanıñ daa üç mabüsini körgenini bildirdi. Şaatnıñ aytqanına köre, qabaatlanğanlar Rusiyede terrorist tanılıp yasaq etilgen «Hizb ut-Tahrir firqasında» olğanlarını aytıp, onı da firqağa kirmege çağırğan ediler.
«Krasnovdan soradım: adamlarnı ayatıñızda ilk sefer köresiñiz ve olar sizge adları ve soyadlarını aytıp, yasaqlanğan teşkilâtqa kirmege teklif etelermi? Onıñ maña bergen cevabı: ebet, öyle oldı», – dedi Kürbedinov.
İmayeniñ qayd etkenine köre, Krasnov aytqanlarını qarıştırıp, Abseitovnıñ iş odasını ve qaveniñ interyerini hatırlap olamadı. Abseitovnıñ advokatı Oleg Generalov, gizli şaatnıñ malümatını yalan olaraq tanıp, davadan alıp taşlamağa talap ete.
2016 senesi mayısnıñ 12-nde Bağçasarayda Rusiye telükesizlik hadimleri musulmanlar, qırımtatarlarnıñ evleri ve yerli qavehanede bir sıra tintüvler keçirdi. Neticede Bağçasaraynıñ dört sakini: Zevri Abseitov, Remzi Memetov, Rustem Abiltarov ve Enver Mamutov tutulıp, terrorizmde qabaatlandı. Olar, Rusiyede terroristik dep tanılğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtında iştirak etkenlerinde şübeli dep sayıla.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
2014 senesi Rusiye Qırımnı işğal etken soñ Qırım musulmanları diniy idaresi yapqan areketlerini Qırımtatar Milliy Meclisi ile muzakere etmeyip, Rusiye qanunlarına köre Qırım ve Aqyar musulmanları diniy idaresi olaraq qayd oldı.
2016 senesi noyabr ayında Qırımda köçip kelgen musulman cemiyetleri toplaşıp, esas Ukrainada Qırım Muhtar Cumhuriyeti musulmanlarınıñ diniy idaresini qurmağa qarar aldı. Müfti olaraq Ayder Rustemov saylandı.
2017 senesi oktâbr ayında Ukraina medeniyet nazirliginiñ millet ve din departamenti Rustemov yolbaşçılığında Qırım Muhtar Cumhuriyeti musulmanlarınıñ diniy idaresini qayd etti.
