p bԵՐԵՎԱՆ, 12 սեպտեմբերի․/ԱՌԿԱ/. /bՑանկացած նոր բիզնեսում մեկնարկային փուլը բարդ է և հետաքրքիր։ Հենց այս կետում է անհրաժեշտ պարզաբանել որքան հնարավոր է շատ մանրամասներ, նույնիսկ՝ «պարզ» և «ակնհայտ», ու սահմանել ուղենիշեր։ Սկսնակ ներդրողի առաջին կարևորագույն քայլերից է պորտֆելի ձևավորումը։ Շուկայում թողարկողների և արժեթղթերի քանակը թվում է անսահման, ինչը մի կողմից բարդացնում է ընտրությունը, մյուս կողմից՝ բազմաթիվ հնարավորություններ ընձեռում։/pp Այդ պահին կարևոր է հիմնվել սեփական կարգավորումների վրա և, դրա հետ միասին, չգերագնահատել ունեցած ռեսուրսները՝ գիտելիք, ժամանակ, միջոցներ։ Փորձեք գործել երկու ուղղությամբ՝ խորհրդակցել մասնագետների հետ և ինքնուրույն վերլուծություն կատարել։/pp Հոդվածում պատմում ենք, թե ինչպես ներդրողները կարող են ուսումնասիրել շուկան և գտնել ընկերություն, որը համապատասխանում է իրենց ծրագրերին և խնդիրներին։/pp bԹողարկողի գործունեություն/b/pp Կարևոր է ընդհանուր պատկերացում կազմել ընկերության պատմության, ղեկավարների և բիզնես ուղղությունների մասին։ Չնայած ներդրումներում առաջին հերթին կարևոր է ռացիոնալ մոտեցում, ընտրեք կազմակերպություն, որի ապրանքը և քաղաքականությունը ձեզ հարազատ են և հասկանալի։ Որոշելով բիզնեսի առանձնահատկությունները՝ ավելի հստակ կտեսնեք, թե դերակատարներն շուկայի ինչ պահանջների և միտումների պետք է համապատասխանեն։/pp bԱրտաքին գործոններ/b/pp Մոտ ապագայում ընկերության հեռանկարների մասին պատկերացում կազմելու համար գնահատեք մակրոտնտեսական ցուցանիշները՝ ՀՆԱ-ի դինամիկան, որը զարգացման տեմպերի կարևոր ցուցիչներից է, գործազրկության մակարդակը, տոկոսադրույքները, վարկավորման պահանջարկը, փոխարժեքները և այլն։ Ուշադրություն դարձրեք հիմնական կարգավորչի և Ֆինանսների նախարարության, ինչպես նաև օտարերկրյա վարկանիշային գործակալությունների կանխատեսումներին, որոնք վերլուծում են երկրների ռիսկերը:nbsp;/pp Երկարաժամկետ ներդրումների համար՝ 10 տարուց սկսած, բիզնեսի հարաբերակցությունը շուկայի աճի և անկման հետ չի համարվում առանցքային ցուցանիշ: Այս դեպքում բաժնետոմսերը հաղթահարում են մի քանի փուլ, և անկայունությունը հարթվում է:/pp «Գնիր և պահիր» ռազմավարության դեպքում կարևոր է ընտրել թողարկողների, որոնք հետագայում կպահպանեն մրցունակությունը։ Ընդ որում՝ կարևոր է կենտրոնանալ ընկերության ցուցանիշների և ոլորտի ներդրումային գրավչության վրա։/pp img width=669 src=/upload/medialibrary/00a/00aec868580456208e229f198c1da66e.jpg height=445 title=фридом alt=фридомbr/pp bՈլորտի ընտրություն/b/pp Ուշադրություն դարձրեք տեղական բորսաների կայքերին, թե որ ոլորտներում են աշխատում ինդեքսների առաջատարները։ Օրինակ, SP 500-ի հիմնական աճն այս պահին ապահովվում է առողջապահության և տեխնոլոգիական ոլորտներից:/pp Գնահատեք, թե որքան է կախյալ ոլորտը, որում աշխատում է ընկերությունը՝ օրենսդրական փոփոխություններից և ինչ ռիսկեր են նրան բնորոշ։ Դրա մասին գրում են անկախ վերլուծական հրատարակությունները, ներդրողների համար նախատեսված պորտալները, խոշոր բանկերը։/pp bՖինանսական ցուցանիշներ/b/pp Մանրակրկիտ գնահատման համար ընկերություններն օգտագործում են ահռելի թվով գործակիցներ՝ կապված բիզնեսի տարբեր կողմերի հետ: Նկարագրենք այն հիմնական պարամետրերը, որոնք ներդրողը կարող է ինքնուրույն ուսումնասիրել թողարկող ընտրելիս:/pp iՀասույթnbsp;/i- բոլոր միջոցները, որոնք կազմակերպությունը ստացել է իր գործունեությունից/pp iՇահույթ/i – ընկերության եկամուտները, այդ թվում՝ ծախսերը։ 00Ի տարբերություն հասույթի, որի նվազագույն չափը սահմանափակվում է զրոյով, շահույթը կարող է բացասական լինել։/pp iEBITDA (Net Income, Taxes, Interest Expense, Depreciation Amortization)nbsp;/i- շահույթ մինչև հարկերը, վարկերի տոկոսները և սարքավորումների մաշվածության հետ կապված ծախսերը: Այսպիսի ցուցանիշն անհրաժեշտ է միջազգային մակարդակում ընկերությունները համեմատելու համար, քանի որ յուրաքանչյուր պետություն սահմանում է հարկման սեփական կանոնները և վարկային տոկոսադրույքը։/pp Շուկայական կապիտալիզացիա- ընկերության արժեքը ֆոնդային բորսայում: Այն հաշվարկվում է մեկ բաժնետոմսի արժեքը բազմապատկելով շրջանառության մեջ գտնվող արժեթղթերի քանակով։/pp iՊարտք /i– ընկերության վարկերը և փոխառությունները։ Պետք է ուշադրություն դարձնել կարճաժամկետ, երկարաժամկետ և զուտ պարտքին։ Վերջին ցուցանիշը հաշվարկվում է որպես ընդհանուր պարտքի և դրամական միջոցների տարբերություն, այդ թվում՝ իրացվելի ակտիվների վաճառքից ստացված պոտենցիալ վաստակած միջոցները։/pp iԸնկերության արժեք (Enterprise Value)/i - կապիտալիզացիայի և զուտ պարտքի գումար։/pp Տարբեր թողարկողների ներդրումային պոտենցիալը համեմատելով՝ պետք է շեղվել մասշտաբից։ Օրինակ, մի ընկերություն կարող է մյուսից ցածր արժենալ, բայց բերել համարժեք շահույթ, հետևաբար՝ գործել արդյունավետ։/pp bՄուլտիպլիկատորներnbsp;/b/pp Թողարկողներին միասնական սանդղակով գնահատելու համար օգտագործվում են մուլտիպլիկատորներ՝ ցուցիչներ, որոնք արտացոլում են տարբեր գործոնների հարաբերակցությունը։/pp iP/E (price to earnings) /ii/i– շուկայական կապիտալիզացիան տարեկան զուտ շահույթի նկատմամբ: Թույլ է տալիս որոշել, թե քանի տարում ընկերությունը կհանի իր ծախսերը: Մուլտիպլիկատորի բացասական արժեքը ցույց է տալիս, որ բիզնեսը ոչ եկամտաբեր է: Զրոն գերազանցող ցուցանիշներով ընկերությունները համեմատելիս ավելի հաջողակ են համարվում այն ընկերությունները, որոնց P/E-ն ավելի ցածր է:/pp iP/S (price to sales)/i - բաժնետոմսի շուկայական արժեքը՝դրա վաճառքից ստացված հասույթի հարաբերակցությամբ: Մուլտիպլիկատորը թույլ է տալիս տեսնել ընկերության հեռանկարները, նույնիսկ եթե այն դեռ շահույթ չի ստանում, օրինակ՝ գործարկման հետ կապված մեծ ծախսերի պատճառով: Քանի որ շահույթը չի կարող բացասական լինել, P/S-ը կիրառելի է ցանկացած թողարկողի գնահատման դեպքում:/pp iP/BV (price to book value) /i– ցուցիչ, որը ցույց է տալիս, թե որքան է ընկերության սեփականությունը մեկ բաժնետոմսի համար: Այն թույլ է տալիս որոշել հասույթը բոլոր ակտիվների վաճառքի և պարտքերի մարման դեպքում: Մեկից ավելի P/BV–ն նշանակում է, որ սնանկության դեպքում թողարկողը չի կարողանա վճարել պարտքերը բոլոր բաժնետերերին:/pp iՊարտք/EBITDA /i– մուլտիպլիկատոր, որը ցույց է տալիս, թե քանի տարի կպահանջվի ընկերությանն իր շահույթից բոլոր պարտքերը մարելու: Որքան ցածր է դրա արժեքը, այնքան ավելի լավ:/pp iEV/EBITDA /i– ընկերության արժեքի հարաբերակցությունը մինչև հարկումը ստացված շահույթի նկատմամբ։ Մուլտիպլիկատորը թույլ է տալիս համեմատել տարբեր պարտքային և հարկային բեռ ունեցող թողարկողների: Այն արտացոլում է ավելի շատ մանրամասներ, քան P/E–ն, քանի որ այն վերաբերում է իրական շուկայական արժեքին, ոչ թե կապիտալիզացմանը: Ցուցանիշի ցածր արժեքը ցույց է տալիս, որ ներդրողի ներդրումները համեմատաբար արագ են վերականգնվում։/pp iDPR/i – վճարված շահաբաժինների և զուտ շահույթի հարաբերակցությունը։ Բարձր DPR–ը նշանակում է, որ բաժնետերերը լավ վճարումներ են ստանում:/pp Շահութաբաժինների քաղաքականությունը կախված է ընկերության գործունեությունից և արժեթղթերի տեսակից: Այսպես, տեխնոլոգիական ստարտափերը, որոնք թողարկում են աճող բաժնետոմսեր, նախընտրում են շահույթը ներդնել զարգացման մեջ, այլ ոչ թե կիսել դրանք ներդրողների հետ:/pp Ընդհակառակը, կայուն ոլորտների ընկերությունների բաժնետոմսերը հաճախ շահաբաժիններ են վճարում: Նրանք խուսափում են լուրջ անկումներից, բայց պակաս հեռանկարային են:/pp Կապիտալի շահութաբերությունը (ROE) այն բանի ցուցիչն է, թե որքան արդյունավետ են օգտագործվում ընկերությունում ներդրված միջոցները: Եթե այն չի գերազանցում առանց ռիսկի դրույքաչափը, բիզնեսը չի կարելի հաջողակ անվանել։ ROE-ն հաշվարկվում է որպես զուտ շահույթի հարաբերակցություն ընկերության կապիտալի նկատմամբ։/pp img width=669 src=/upload/medialibrary/450/450c4b872dde642ac29a9233e5e937fb.jpg height=445 title=фридом alt=фридомbr/pp bՎերլուծության և գնահատման աղբյուրներ/b/pp Ներդրողը կարող է գտնել հիմնական և հարակից պարամետրերը մի քանի աղբյուրներում․/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Ընկերության պաշտոնական կայք՝ գործունեության, կառուցվածքի և ռազմավարութան նկարագրություն, հաշվետվություններ ֆինանսական ցուցանիշների վերաբերյալ (հասույթ, զուտ շահույթ, EBITDA, կապիտալ), շահաբաժինների պատմություն/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Բորսաների կայքեր՝ ինդեքսների դինամիկա, փոխարժեքներ, բաժնետոմսերի գնանշումներ, առուվաճառքի արդյունքներ/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Ֆինանսական ցուցանիշների վերլուծության ծառայություններ. հիմնական պարամետրերը և մուլտիպլիկատորները ներկայացված են մասնագիտացված կայքերում և բրոքերի հավելվածում:/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; ԶԼՄ–ներ․ տվյալներ տնտեսության և արդյունաբերության իրավիճակի մասին, խոշոր ընկերությունների գնահատում, միտումների բացահայտում, նորություններ շուկայի մասին:/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Վերլուծական և վարկանիշային հրատարակություններ. բաժնետոմսերի աճի և անկման կանխատեսումներ, թողարկողների ընթացիկ և հնարավոր դիրքերը շուկայում:/pp Եզրափակելով՝ նկարագրենք այն նրբությունները, որոնք անհրաժեշտ է հաշվի առնել՝ առաջարկվող պլանի համաձայն ընկերությունները վերլուծելիս./pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Համադրեց կոնկրետ կազմակերպության ցուցանիշները ոլորտի միջին ցուցանիշների հետ/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Դիտարկեք որքան հնարավոր է շատ պարամետրեր՝ շահույթ, հասույթ, կապիտալացում, պարտքեր և այլն/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Մուլտիպլիկատորների կիրառումն առավել արդյունավետ է՝ միևնույն ոլորտի ընկերությունները համեմատելիս/pp ·nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Մեկնաբանեք գործակիցները՝ հաշվի առնելով ընկերության տարիքն ու նրա գործունեության ուղղությունը։/pp iՆյութը պատրաստվել է ԱՌԿԱ, «ԱՄԻ Նովոստի-Արմենիա» գործակալության ևnbsp;/ia href=https://ffin.am/ target=_blankiFreedom Broker Armenia/i/ai–իnbsp;/ia href=https://arka.am/am/news/a_year_of_investing_in_yourself/ target=_blanki«Ֆինանսական ինքնակրթման տարի»/i/ainbsp;համատեղ նախագծի շրջանակում:/ibr/p
