Rus savaş uçağının Suriye sınırında düşürülmesi sonrası Türkiye- Rusya arasındaki ilişkilerin bozulması, birçok sektörde olduğu gibi yaş meyve ve sebze sektöründe de olumsuz etki yarattı. Antalya'da bu sektörde krizin en çok vurduğu ürün domates oldu.
Rusya'nın, Türkiye'den yaş meyve ve sebze sektöründe en önemli ihracat kalemini domates oluşturuyor. Rusya'nın kapıları kapatmasının ardından örtüaltı domates üretiminin en yoğun olduğu bu dönemde fiyatlarda ciddi oranda düşüş gerçekleşti. Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali'nde fiyatlar, bazı domates çeşitlerinde yüzde 50'yi bulan oranda düştü.
Antalya Hali esnafı, kriz sonrasında işlerin ciddi oranda düştüğünü belirtti. Hal esnafı Nedim Ertürk, krizin aşılarak fiyatların eski seviyelerine ulaşmasını umut ettiklerini söyledi. Ertürk, hale gelen ürünlerin satış olmadığı için geri gittiğini de anlattı. Domates fiyatları 3- 3.5 TL iken Rusya'ya ihracatın durmasıyla ürün fazlalığı yaşandığını söyleyen Nurettin Ateş ise domatesin 2- 2.5 TL'ye düştüğünü dile getirdi. Ateş, ihracatın en önemli ürünlerinden kokteyl domatesin de kriz nedeniyle 3.5 TL'den 2- 2.5 TL'ye gerilediğini kaydetti.
İÇ PAZARA YÖNELİNDİ
Domatesin onlarca farklı çeşidinin üretildiği ve bunların birçoğunun iç pazarda satılmadığı, tamamının ihraç edildiği Antalya'da, Rusya krizi nedeniyle bu tür domatesler de elde kaldı. Bu çeşitlerden biri olan kahverengi 'çiko' domates Rusya'ya satılamayınca iç pazara yönelindi. Hal esnafı kilogramı 4 liradan ihraç edilen çiko türü domatesin 2 TL'ye düştüğünü, neredeyse bütün tezgahlarda bu türdeki domates çeşitlerinin bulunabildiğini dile getirdi.
KRİZİN İKİNCİ GÜNÜ DÜŞÜŞ BAŞLADI
Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali günlük fiyat listelerine bakıldığında da fiyatlardaki düşüşler gözleniyor. Krizin ikinci gününden itibaren düşüş başladığına dikkat çeken hal esnafından Lütfi Güneş, şu an kriz nedeniyle en çok domates, dolma ve kaliforniya biberleri ile dikenli salatalığın etkilediğini kaydetti. Bunun yanında narenciye satışının duraksadığını belirten Güneş, şöyle konuştu:
ASIL HASAT OCAK AYINDA
"Rusya'nın bu tarz açıklamaları ihracatçıyı tedirgin etti. İhracatçı da yaptığı mal elinde kalır diye durdurdu. Havanın soğuması hasat süresini de uzatıyor. Hava sıcak olsaydı ürün toplaması daha hızlı olacaktı. Bunun haricinde Rusya haricindeki pazarlar Polonya, Ukrayna, Irak, Balkanlar'da hızlılık başladı. Özellikle Irak'ta anlayamadığımız bir hızlılık oldu ve 1.8 TL'ye domates veriyoruz. Havanın soğumasıyla biberde de 15-20 güne kadar bekleme süreci doğdu ve bu bir şekilde bizi rahatlattı. Bizi bekleyen asıl sıkıntı henüz hasada gelmemiş domatesler var. Ekim 1'den Ekim 20'ye kadar ekilen domateslerin hasat vakti geliyor. Asıl tonaj o zaman başlayacak ve Ocak ayının ilk haftasına tekabül ediyor. Asıl Rusya bize o zaman lazım. Mart ayında biberin tonajı artacak. Domateste Ocak ayında, biberde Mart ayı ortasında yaşayacağız."
Domates fiyatının 1.3 TL'ye kadar gerilediğini, ancak Irak pazarındaki yoğun talebin fiyatı artırdığını da anlatan Güneş, eğer Rusya pazarı devam ediyor olsaydı fiyatın 2.5 TL'yi görebileceğini aktardı.
