Sınır ihlali yapan Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından Rusya'nın Türk tarım ürünlerine uyguladığı ambargo domates, nar ve narenciye ihracatı yapılan Muğla'yı vurdu.
Tarlada limonun kilosu 1 liraya satılırken gerilimle birlikte 35 kuruşa kadar geriledi. Türkiye'nin narenciye üretiminde yüzde 8.1'lik paya sahip olan Muğla'da, Rusya'nın uyguladığı ambargo yüzünden ihracat firmaları adeta kepenk indirdi. Depolarda beklettikleri ürünleri, iç piyasaya yönlendiriyorlar.
Ortaca Ziraat Odası Başkanı Salim Çöllü Köyceğiz, Ortaca ve Dalaman ilçelerinden yılda yaklaşık 150 bin ton narenciye ihraç edildiğini söyledi. Ortaca'da domates ihracat sezonunun kapanması sebebiyle bu üründe sıkıntı yaşamadıklarına işaret eden Çöllü, "Ortaca'da 40 bin ton civarında domates yetişiyor. Bu sezonda yetişen domatesin ihracata giden kısmı bitti. Domates sezonu kapandığı için Rusya'da yaşanan devalüasyondan etkilenmedi. Rus Rublesi, dolar karşısında çok fazla değer kaybına uğradı. Ürünlerimizin büyük kısmını Rusya'da pazarladığımız için buraya gönderilen ürünlerde tüccarlarımız yüzde 100'e yakın zarar etti, çünkü yaklaşık 1 dolara satılan ürün, şimdi yarı yarıya düştü." dedi.
Önceden tarladan limonu 1 liraya sattıklarını anlatan Çöllü, şimdi ise portakal ve limonu 35-40 kuruşa zor satabildiklerini belirtti. Çöllü, Rusya ekonomisindeki olumsuz gelişmelerin tüccarlar ve çiftçileri sıkıntıya soktuğunu ifade ederek, "Bu yıl, geçen yılki rekoltenin altındayız. Buna rağmen pazarlama sıkıntısı yaşıyoruz. Ürün depolarda bekliyor. Rusya ile yaşanan krizin bir an önce çözülmesini bekliyoruz. İç piyasa zaten şişmiş durumda. Bu iş, herkesi zincirleme olarak etkiliyor. Ortadoğu'da yeni pazarlar açıldığı takdirde bu sıkıntı giderilebilir." şeklinde konuştu.
Fethiye Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Atabey Akgün ise krizden önce Rusya'ya her gün 30 TIR yaş sebze ve meyve gönderdiklerini kaydederek, anlaşmazlığın bir an önce ikili ilişkilerle çözülmesini umut ettiklerini dile getirdi.
Toptancı halinde komisyonculuk yapan Ahmet Yıldırım da Rusya'nın kapıları kapatmasıyla ihracatın bittiğini söyleyerek, "Hal bitmiş durumda. Rusya'ya günlük 30 TIR mal gönderiyorduk. Zararımız milyonları geçti." diye konuştu.
Başka bir komisyoncu Bayram Viran ise krizden sonra Rusya'ya gönderilen malların gümrükte bekletilmesinden dolayı şu anda paketleme işinin durduğunu ifade etti. Türk tarımı için Rusya pazarının önemine dikkat çeken Viran domates, narenciye, sebze ve meyve ürünlerinin hemen hepsinin Rusya pazarına gittiğine sözlerine ekledi.
TÜRKİYE'NİN NARENCİYE İHRACATININ YÜZDE 33'Ü RUSYA'YA YAPILDI
Türkiye'nin 2014 yılında narenciye ihracatının yüzde 33'ü Rusya'ya yapıldı. Bu ülkeyi yüzde 25'lik payla Irak, yüzde 11'lik payla Ukrayna, yüzde 4'lük paylarla Suudi Arabistan ve Romanya izliyor. Geçen yıl 3 milyon 783 bin ton narenciye üretildi. Bu yıl da yaklaşık 3 milyon 787 bin ton üretim bekleniyor. Narenciye üretimi, Akdeniz ve Ege bölgelerinde yoğunlaşıyor. Adana, yüzde 25,9 payla ilk sırada yer alıyor. Bu ili yüzde 22,7'lik payla Mersin, yüzde 18,6'lık payla Hatay, yüzde 16,2'lik payla Antalya, yüzde 8,1'lik payla Muğla, yüzde 4'lük payla İzmir, yüzde 2,4'lük payla Aydın, yüzde 1,1'lik payla Osmaniye takip ediyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 2013 yılı verilerine göre 135,8 milyon ton olan dünya narenciye üretiminin yüzde 2,7'si Türkiye'de yapılıyor. Türkiye, üretiminde dokuzuncu sırada yer alıyor. Çin, yüzde 24,1'lik payla birinci sırada yer alıyor. Bu ülkeyi yüzde 14,5'lik payla Brezilya, yüzde 7,5'lik payla ABD, yüzde 7,4'lük payla Hindistan, yüzde 5,6'lık payla Meksika, yüzde 4,7'lik payla İspanya takip ediyor. Türkiye'de narenciye, yaş sebze ve meyve ihracatında lokomotif konumda. Geçen yıl ihraç edilen 3 milyon 532 bin ton yaş meyve ve sebzenin yüzde 44,9'unu narenciye oluşturdu. Bu ihracat karşılığında 942,2 milyon dolarlık döviz getiren narenciye, ülke ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Muğla'da ise geçen yıl 238 bin ton yaş sebze ve meyve ihracatından, 249 milyon 824 bin 369 euro gelir elde etti.
(CİHAN)
