Türkiye'ye getirilen 600 milyon sahte dolar, döviz piyasasında karışıklığa yol açtı. Para makineleri ve ATM'ler sahte paraları ayırt edemeyince, döviz bürolarında alım işlemleri durdu.
ATM’lerin ve para sayma makinelerinin ayırt edemediği sahte dolarların yastık altında tutulduktan sonra tekrar piyasaya sürüldüğü iddialarının ardından bazı döviz büroları ve bankalar 50 ve 100 dolar alımını durdurmuştu.
Sahte dolar haberlerinin ardından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı da harekete geçti, konuyla ilgili soruşturma başlatıldı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan "Sosyal medyada ve bazı basın yayın organlarında gündeme getirilen İstanbul merkezli sahte para basımı ve dağıtımı konularının araştırılması amacıyla Kaçakçılık Narkotik ve Ekonomik Suçlar Soruşturma Büromuzca resen soruşturma başlatılmıştır" açıklaması yapıldı.
Piyasada tahminlere göre 600 milyon dolar tutarında sahte 50 ve 100 dolar olduğu iddiaları ortalığı karıştırdı. Döviz büroları ve bankalarda alarm verildi. 50 ve 100 dolarlık banknotların alımlarını durduruldu.
Bir süredir ‘sahte dolar’ konusunda şubelere uyarılarda bulunan ancak alım-satım kararını şube inisiyatifine bırakan bazı bankalar, dün itibarıyla yeni duyuru yayımlayarak, alımının geçici olarak durdurulduğunu bildirmişti.
Para sayma makinelerinden bile geçen sahte dolar banknotlarının fiziki temasla anlaşılmasının çok zor olduğu belirtilirken dikkat edilmesi gereken noktalar tek tek sıralandı.
Doların kâğıt hamurunun yüzde 75’inin pamuk, yüzde 25’si ketenden oluştuğu; bu nedenle pamuk fiyatlarındaki artışın doların üretim maliyetini de etkilediği belirtiliyor. Tüm ABD dolarları ultraviyole ışığı emen pamuk-keten esaslı kağıda basılmasının yanı sıra, içinde kırmızı ve mavi kılcal lifler yer alıyor. Bunun yanında para serileri emniyet şeridi ve UV ışık altında parlama göstermekte. Ancak yine de uzmanı olmayanların anlaması kolay değil. Ayrıca, Merkez Bankası’nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, orijinal TL banknot kâğıdının da yüzde 100 pamuk elyafından üretiliyor.
Emniyet Genel Müdürlüğü’nde yer alan bilgilere göre, 50 doların ön yüzünde bulunan portrenin etrafındaki üç sıradan oluşan çerçeve çizgilerin son sırasında ‘The United States Of America’ ibaresi mikro şekilde yazılı. 2004 baskısında ise banknotun ön yüzünde bulunan ABD Merkez Bankası mührünün sağında ve sol üstündeki iki adet yıldızda, tekrarlanarak yazılı “USA 50”, “USA FIFTY” ibareleri var. Bunun yanı sıra portedeki şahsın gömleğinin sol yakası üzerinde ‘The United States of America’ ibareleri mikro şekilde yazıyor.
EGM’de yer alan bilgilere göre, 50 dolarlık banknotların ön yüzünde bulunan “50” rakamına dik bakıldığında yeşil, açılı bakıldığında siyah renkte görüntü veriyor. 2004’teki baskıda ise “50” sayısı banknot yukarıya ve aşağıya doğru eğildiğinde bakır renginden yeşile dönüşmesiyle biliniyor.
Doların gerçek olduğunu anlamak için en garantili yöntemin, paranın ipi içerisindeki yazıyı kontrol etmek olduğu ifade ediliyor.Örneğin, 100 dolarlık bir banknotta USA HUNDRED yazısını paranın iki tarafında da görmek gerekiyor.
Çoğuna göre bu yöntem faydalı olmasa da bazı uzmanlar sahte doların kokusundan ayırt edilebildiğini söylüyor.
Şu anda piyasaya sürülen sahte dolarları uzman olmayanların gerçeğinden ayırt etmesi neredeyse imkansız. Yine de elinizdeki dolarlarda bazı detaylara dikkat etmek fayda sağlayabilir. 1996 yılından sonra tedavüle sürülen banknotlarda emniyet şeridi kullanılıyor. ABD Doları banknotları ışığa tuttuğumuzda enine dik olarak yerleştirilmiş şekilde üzerinde 100 ve 50 ABD Doları banknotlarda rakamla kupür değeri ve “USA” ibaresi bulunuyor.
ABD Doları banknotlar ışığa tutulduğunda ön yüzü sağ tarafında bulunan boşlukta para kağıdının üretimi sırasında kağıdın inceltilmesi yöntemi ile basılmış banknot üzerinde bulunan resmin filigran olarak bir kopyası yer alıyor.
2008 yılında tedavüle sürülen 5 dolarlık banknotta iki adet filigran bulunmaktadır. Portrenin sağ tarafında, eski tasarımlı 5 dolarlık banknotlarda bulunan Başkan Lincoln’un filigran portresi yerine büyük 5 rakamı filigranı ile portrenin sol tarafından üç adet küçük 5 rakamından oluşan bir sütun eklendi.
Sahte dolar krizine Bursa'dan çözüm: Bizden sahte para geçemez
