Gabar’da her geçen gün artan üretim, bölgeyi tepeden tırnağa enerji şantiyesine çevirdi. Bir taraftan sondaj çalışması yapılıyor, ardından tamamlama kuleleri geliyor. Üretim varsa kuyu üretime alınıp, pompa kuruluyor. Diğer taraftan tankerler durmadan petrol taşıyor, dolum istasyonları, çelik tanklar inşa ediliyor, elektrik hatları, fiber hatlar çekiliyor, baz istasyonları kuruluyor, gözetleme kuleleri, yollar ve yaşam alanları yapılıyor. Yeni Şafak ekibi olarak Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO), Gabar’daki petrol arama ve üretim faaliyetlerini yerinde inceledik. Günlük, 47 bin varil petrol üretilen Gabar'da, sondaj işlemi devam eden ve yeni açılacak kuyuların da üretime kazandırılmasıyla birlikte 100 bin varil hedefine adım adım yaklaşılacak. Halihazırda Türkiye'nin günlük petrol ihtiyacının yüzde 5'i bu sahalardan karşılanıyor.
Eskiden akşam 5’ten sonra kule personelinin bile dışarı çıkamadığı Gabar'da günlük 1.000 araçlık tanker trafiği oluşuyor. Dolaylı yollardan 4 bin kişiye temas eden Gabar sayesinde Şırnak, Türkiye’nin petrol şehri olma yolunda edim adımlarla ilerliyor. Sadece Gabar’dan devletin kasasına günlük 4 milyon dolar giriyor.
Dağın zirvesinde de aktif şekilde çalışan 30 sondaj kulesi bulunuyor. Kuleler, Gabar'ı adeta bir şantiye alanına çevirmiş durumda. Halihazırda 47 kuyuda günlük 47 bin varil petrol üretiliyor. Şehit Aybüke Yalçın’dan elde edilen 13 bin 500 varil petrol, tankerlerle Şehit Esma Çevik sahasına taşınıyor. Burada toplanan 47 bin varillik petrol 240 tankerle Hatay, Adıyaman ve Batman’a naklediliyor.
47 bin varilin her gün lojistiğini sağlamak zor. Bu sebeple sahaya döşenen ve sona yaklaşan 35 kilometrelik boru hattı, tankerleri devre dışı bırakacak. Hat, Dicle’nin altından geçerek Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi’nin (BOTAŞ) İdil istasyonuna gönderilecek ve orandan da Ceyhan Dörtyol’a ulaştırılacak. Dörtyol’daki kapasite yeterli ancak Şırnak’tan sisteme eklenecek hat için küçük bir operasyon yapılacak.
Bin metre rakımdaki Şehit Esma Çevik (ŞEÇ) Petrol Üretim Tesisi’nde ilk kuyu 2021 yılında kazıldı. 26 kilometrekarelik alan için toplam 49 nokta verildi. Belirlenen noktalarda şu ana kadar 33 kuyu kazıldı. 31’i üretime kazandırıldı. 5 sondaj kulesi ise çalışıyor. Bu sahadaki kuyular arasında günlük 150 varil üreten de var 2 bin 200 varil üreten de. Sahadaki kuyuların derinliği 1800 metre ile 2 bin 200 metre arasında değişiyor.
1800 metre rakımdaki Şehit Aybüke Yalçın (ŞAY) Petrol Üretim Tesisi’nde ilk kuyu 2023 yılında kazıldı. Çalışmalar 9,3 kilometrekarelik alanda yürütülüyor ancak alan belirleme çalışmaları devam ediyor.
Saha için 60 kuyu hedefi bulunuyor. Bu kuyuların 12’si kazıldı. 10 kuyu şu an üretim yapıyor. Sahada 19 sondaj kulesi çalışıyor. Sahadaki kuyuların derinliği 2 bin 700 ile 2 bin 800 metre arasında değişiyor. Şehit Esma Çevik sahasında 3 senede 39 kuyu, Şehit Aybüke Yalçın sahasında ise 1 senede 12 kuyu kazıldı. Gabar’da yıl sonuna kadar 110 kuyu planlanıyor.
Gabar’da petrol sahalarında büyük bir yaşam alanı bulunuyor. Üretim kuyularının elektriği şu anda jeneratörlerden karşılanıyor ancak yeni elektrik hatları çekilmeye devam ediyor. Gabar’da yürütülen petrol çalışmaları kapsamında 500 kilometreye yakın yol yapıldı. TPAO, sahalarda ve yollarda kullandığı betonu da yine Gabar’da üretiyor.
Petrolün depolandığı alanda 7 bin-35 bin varillik çelik tanklar var. Kuyulardan gelen petrol önce 35 binlik tanka geliyor. Burada sudan, gazdan ayrıştırılıyor. Ardından 7 binlik tanklara alınıyor ve tankerler ile taşınıyor. Tanker dolum alanının çevresi kurşun geçirmez tel perdelerle çevrili. Ayrıca ASELSAN tarafından geliştirilen İHTAR Radar Sistemi ile de güvenlik sağlanıyor.
Kısa bir süre önce görev için gittiği Hakkari’nin Yüksekova ilçesindeki bir otelin odasında ölü bulunan Türkiye Petrolleri Arama Daire Başkanı Mehmet Salih Bülent Sadioğlu’nun ismi sahadaki iki kuyuya, Gabar'da sondaj faaliyeti sırasında yıkılan sondaj kulesinin enkazında kalarak vefat eden mühendis Mehmet İrfan Güler’in ismi de bir kuyuya verildi.
ŞEÇ-1 Kuyusu, TPAO’nun Şırnak’a açılan kapısı olarak nitelendiriliyor. Kuyuda halihazırda günlük 1.876 varil petrol üretiliyor. Şehit Aybüke Yalçın sahasının ilk kuyusu olan ŞAY-1 Kuyusu’nda da günlük 1.370 varil petrol elde ediliyor. Ayrıca sahalardan çıkan petrolün taşındığı depolama alanı yetersiz kalmaya başladığı için yeni bir depolama alanı yapılıyor. Yeni depolama alanında 24 tane depo var. Tanesi 600 varil petrol alan 12 depoda ilk planda günlük toplam 14 bin 400 varil petrol depolanacak.
Gabar’da ikiz, üçüz, beşiz lokasyonlar var. Yani tek lokasyon hazırlanıyor ve bu tek lokasyonda iki, üç, beş kule sondaj yapıyor. ŞAY 18-19-20-21 kuyularının bulunduğu alan da bu nitelikte. Kurulan tek lokasyonda 4 kule ayna anda çalışıyor. Bunlardan 3’ü sondaj kulesi, 1’i tamamlama kulesi. Sahada 4 ay sonra 4 pompanın aktif olarak çalışması planlanıyor. 4 pompanın da çalışmaya başlamasıyla birlikte günlük üretimde artış olacak.
ABD'nin ticari ham petrol stoklarında düşüş
