Fatma Yıldız / Doktora Adayı, Cape Town Üniversitesi
Güney Afrika Cumhuriyeti siyasetinde kadının yerini anlamak için Ulusal Parlamento’daki kadın milletvekili sayısına bakmak yeterli olacaktır. 2019’da Güney Afrika Cumhuriyeti Meclisi’nde yüzde 47 oranında kadın milletvekili bulunurken, 29 Mayıs 2024’te yapılan seçimlerde bu oran bir miktar düşse de yüzde 44 oranı ile yaklaşık 174 kadın milletvekili Parlamento’ya girmeye hak kazanmıştır.
Hiç şüphesiz Güney Afrika Parlamentosu’nun dünyada en çok tanınan kadın figürü gerek 5 yıldır yürüttüğü Dışişleri Bakanlığı gerekse 2023 Ekim ayından bu yana tüm dünyanın gözlerinin önünde sergilenen İsrail’in Filistin soykırımına karşı Güney Afrika’nın dünyadaki sesi olmasıyla Dr. Naledi Pandor’dur.
1953 yılında antiapartheid bir aktivist ailenin çocuğu olarak Durban’da dünyaya gelen Naledi Pandor, Botswana ve Swaziland (1973-1977), İngiltere (1978-1979), Güney Afrika (1997), ABD (1997), Güney Afrika (2019)’da aldığı eğitimlerle, lisans, yüksek lisans ve doktora derecesine sahip olmuştur. Dr. Naledi Pandor, Botswana’da tanıştığı Sharif Pandor ile evlendikten sonra Müslümanlığı kabul etmiştir.
1994 yılında Apartheid rejiminin yıkılmasının ardından Nelson Mandela’nın kurduğu Güney Afrika Cumhuriyeti’nde 1994 yılından itibaren Parlamento üyeliği yapan Pandor, bundan sonraki demokratik dönemde Afrika Ulusal Kongresi (ANC) Partisi Hükümetlerinde Eğitim Bakanı (2004-2009), Bilim ve Teknoloji Bakanı (2009-2012), İçişleri Bakanı (2012-2014), Bilim ve Teknoloji Bakanı (2014-2018), Yüksek Öğretim ve Eğitim Bakanı (2018-2019) gibi görevlerde bulunmuş ve son seçimlere kadar da Dışişleri Bakanı (2019-2024) olarak görevini ifa etmiştir. 29 Mayıs 2024 seçimlerinde ANC’nin oy kaybetmesi neticesinde ANC listesinde 86. sırada yer alan Pandor’un, ANC listesi dışında kalarak parlamento üyeliğine seçilemediği görülmektedir.
Pandor’un 2024 seçimleri öncesi Güney Afrika Bakanlar Kurulu’nda önemli bakanlık görevleri almasının yanı sıra dünyaca tanınmasındaki en önemli faktör, kurucu lider Nelson Mandela’nın Güney Afrika halkına emanet ettiği Filistin davasına sahip çıkarak uluslararası arenada katliamı destekleyen platformların karalama ve tehdit kampanyalarına metelik vermemesi olmuştur. Pandor bu dönemde kendisine ve ailesine yöneltilen çirkin söylemler karşısında da nazik üslubunu koruyarak açıklamalar yapmıştır.
Bakan Pandor Ekim 2023’ten bu yana ısrarla, Filistin topraklarının yabancı ve baskıcı bir işgalci tarafından işgal edildiğini, ancak Filistin halkının mevcut bağımsız ve egemen bir Devletin parçası ve kendi kaderini tayin etme hakkına sahip olduğuna inandığını ve sömürgecilik zihniyeti ile yabancı bir devletin yargı yetkisine tabi tutulduklarını dile getirmiştir. Filistin’deki meselenin dini bir mesele olmaktan çıkıp insanlığın vicdanına mal olduğunu en erken fark edenlerden biri olmuş ve bu bağlamda Hükümetinin kararıyla İsrail’in soykırım yaptığına dair Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde dava açılmasını sağlamış ve Filistin’deki katliamın durdurulması için çaba sarfetmiştir.
Naledi Pandor’un Filistin olaylarına karşı bu dik ve tutarlı duruşu ve barışçıl yaklaşımının temelinde, Apartheid rejiminin yıllar süren haksızlığına karşı direnen aktivist bir ailede yetişmiş olmasının ve ailesinden aldığı eğitim ve terbiyenin olduğunu görebiliriz.
Pandor’un 29 Mayıs seçimlerinden sonra Dışişleri Bakanlığı görevinden ayrılması ile birlikte görev süresince gösterdiği önemli ve örnek duruşun uluslararası arenada kendisine ve ülkesine kazandırdığı itibar ortadır. Bunun sonucunda Afrikalı Müslüman bu kadının Nobel Barış Ödülü’ne aday olarak gösterilmesi kimseyi şaşırtmayacaktır.
