Türk yargısını hedef alan ortak açıklamayla Türkiye’nin egemenlik haklarını ihlal eden büyükelçilerden geri adım geldi. Türkiye’nin egemenlik haklarını ihlal ederek Viyana Sözleşmesi’nin 41’inci maddesini çiğneyen ABD öncülüğündeki büyükelçilere Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Erdoğan, “Ben Dışişleri Bakanıma talimatı verdim, ne yapması gerektiğini söyledim. ‘Bunların bir an önce istenmeyen adam ilan edilmesini halledeceksiniz’ dedim. Türkiye’yi anlayacaksınız, bileceksiniz. Anlamadığınız gün terk edeceksiniz” demişti.
Bu gelişmelerin ardından dün başkentte “Persona Non Grata” (istenmeyen adam) diplomasisi yaşandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, son dakika duyurulan bir kararla Cumhur İttifakı ortağı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile görüştü. Ardından kabine toplantısına başkanlık etti. Dışişleri Bakanlığı’nın ‘istenmeyen adam’ ilanı kararının da kabine toplantısının ardından hemen açıklanması bekleniyordu.
Kabine toplantısı devam ederken ABD Büyükelçiliğinin resmi Twitter hesabından bir açıklama paylaşıldı. Açıklamada “ABD, 18 Ekim tarihli açıklamaya ilişkin bazı sorunların yöneltilmesi vesilesiyle, Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Sözleşmesi’nin 41. maddesine riayet etmeyi teyit eder” ifadesini kullanıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan '10 büyükelçi' talimatı: İstenmeyen adam ilan edilecekler
Osman Kavala açıklamasına imza atan Almanya, Fransa, Kanada, Finlandiya, Danimarka, Hollanda, İsveç, Norveç ve Yeni Zelanda Ankara’daki resmi büyükelçilik hesabından ya da büyükelçinin şahsi hesabından açıklamayı paylaşırken, bazı ülkeler ise ABD’nin açıklamasını retweet ederek aynı görüşü paylaştıklarını kaydetti. Türkiye’nin iç işlerine müdahale eden ABD başkanlığındaki 10 büyükelçi böylece geri adım atmış oldu.
Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Konvansiyonunun 41. maddesi, bir diplomata, bulunduğu ülkenin yasalarına ve düzenlemelerine saygı duymayı şart koşuyor. Maddede, “Kabul eden devletin kanunlarına ve nizamlarına riayet etmek, ayrıcalıklarına ve bağımsızlıklarına halel gelmeksizin, bu gibi ayrıcalıklardan ve bağışıklıklardan yararlanan her şahsın görevidir. Anılan devletin iç işlerine karışmamak da bu şahısların keza görevidir” ifadeleri yer alıyor.
Büyükelçilerin geri adımı Türkiye’nin kararlılığıyla geldi. 10 büyükelçi yaptıkları vahim açıklamadan, Türkiye’nin kararlı duruşu üzerine geri adım atmak zorunda kaldı. Büyükelçilerden gelen geri adımın ardından diplomatik kanallarda eşine az rastlanabilecek 10 ülke büyükelçisinin bir anda istenmeyen adam ilan edilmesi krizinin önüne geçilmiş oldu. İstenmeyen adam prosedürü, 1961 tarihli Viyana Sözleşmesinin 9. maddesinde düzenleniyor. Eğer geri adım gelmemiş olsaydı Türkiye bu madde uyarınca, “Herhangi bir zaman ve kararının gerekçesini açıklamak zorunluluğunda olmaksızın” 10 büyükelçi aynı anda istenmeyen adam ilan etmeye hazırlanıyordu.
