ABD-niñ Qırımnıñ işğaline dair siyaseti 2014 senesinden deñişmegen qala. Bunı Rusiyedeki ABD-niñ elçisi Jon Sallivan “Nastoyaşçeye vremâ” telekanalına eksklüziv intervyü vaqtında bildirdi.
“ABD-niñ siyasetinde iç bir deñişme olmadı, o Qırımnı qanınsız işğalniñ yedi yılı devamında ve Donbastaki alâ daa devam etken çatışmanıñ devamında deñişmegen qaldı. Bellesem, ABD, Avropa Birligi ve ortaqlarımız qoyğan sanktsiyalarğa qoşma olaraq diplomatik ğayretni arttırırmız”, – dedi Sallivan.
Onıñ sözlerine köre, Ukrainadaki vaziyet – ABD-niñ ögünde olğan müim meselerden biridir.
“Keçken afta Telükesizlik Şurasında bu yıldönümi alâ daa al etilmyegen meseleniñ aqqında hatırlatma olğanı aqqında muzakereni körgendirsiz. Amma ukrain halqına ve dünyadaki adamlarğa yardım etmek içün diplomatiya ve sanktsiyalar da olmalı”, – dep qoştı o.
Ukraina Yuqarı Radası halqara institutlarğa muracaat etip, Qırımnıñ Rusiye taarfından işğal etilmesini ve yarımadada insan aqlarınıñ bozuluvını takbih etmege çağırdılar.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
2014 senesiniñ başında Qırım Rusiye tarafından ilhaq etilgen soñ Ukrainanıñ qıtadaki qısmı ile yarımada arasında şeklen memuriy, lâkin kerçekte aqiqiy olğan sıñır keçti. Herson vilâyetinde Qırım ile memuriy sıñırda üç kiriş/çıqış kontrol noqtası çalışa – «Kalançak», «Çonğar» ve «Çaplınka».
