Türkiyede 4 milyar dolara yaklaşan canlı hayvan ve soğutulmuş veya dondurulmuş et ithalatına rağmen 2005'te 11,28 lira seviyelerinde olan dana etinin fiyatı, 2016 başında 38 liraya ulaştı. Tarım Bakanlığı'nın 2015'te yayınladığı raporda da et ve besilik hayvan ithalatının sorunu çözmekten uzak olduğuna dikkat çekilmişti.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, geçen hafta yaptığı bir açıklamada kırmızı et fiyatlarındaki artışa değinerek ithalat için düğmeye bastıklarını açıkladı. Ancak Türkiye'nin kırmızı et fiyatlarındaki artışın gündeme geldiği her dönemde çektiği ithalat silahı, fiyatlardaki istikrarlı artışa neredeyse etki dahi edemedi.
Tarım Bakanlığı'nın 2015 raporunda et ve besilik hayvan ithalatının sorunu çözmekten uzak olduğuna dikkat çekilmişti. Üretici kesimi ise fiyat istikrarı için ithalata soğuk bakmadığını belirtirken, ithalat silahının çok fazla kullanılmaması gerektiğini anlattı. Türkiye'nin kırmızı et üretimi, 2005'te 409,4 bin ton iken 2014'te ilk defa 1 milyon tonun üzerine çıktı. Ancak kırmızı et arzındaki artışa dayalı olarak gerilemesi gereken fiyatlar düşmedi. Aksine Ocak 2005'te 10,1 lira olan koyun eti 2015 sonunda 30,8 liraya, Ocak 2005'te 11,3 lira olan dana etinin fiyatı ise 2015 sonunda 38 liraya ulaştı. 2016 başından bu yana yaşanan hava koşullarının da eklenmesiyle fiyatlar daha da yükseldi. Geçtiğimiz gün yaptığı bir toplantıda hava koşulları ve ulaşımda yaşanan sıkıntılardan dolayı karkas et fiyatlarında 1 TL artış olduğunu Bakan Faruk Çelik, bunun spekülasyon neticesinde ortaya çıkmış bir tablo olmamasını temenni ettiklerini vurguladı. Et ve Süt Kurumu'nun karkas et satmaya başladığını belirten Bakan Çelik, “Avrupa Birliği'nden 19 bin ton et alımı için lisans başvurusunu gerçekleştirdik. 10 bin ton civarında da Bosna'dan alımla ilgili süreci başlattık. İhtiyaca göre bunları değerlendirme imkanımız var. Onun için piyasada herkes dikkat etsin kimsenin üreticiyi mağdur etme gibi bir lüksü yok.” dedi. Ancak 2005-2015 arasındaki canlı hayvan ve et ithalatının 4 milyar doları aşmasına rağmen fiyatların artması et ithalatının et fiyatlarını dengede tutmakta ne kadar etkili olduğu sorusunu akıllara getirdi.
İthalat silahı etkili kullanılmalı
Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Ahmet Ertürk, fiyatlar çok yükselirse et ithal edilerek düşürüleceğini belirterek, “Kasaplık hayvan ithal ediyordu. ‘Et de ithal edebilirim' diyor Bakanlık. 19 bin ton ithal edince fiyatlar 5 lira geri gider bu defa. Bu da kimsenin işine yaramaz. Çünkü market fiyatları, raftaki fiyatlar düşmez, yine olan üretici fiyatlarına olur. Onun için çok dikkatli kullanmak lazım bu silahı. Çok fazla da kullanmamak lazım. Mümkün olduğu kadar piyasayı dengeleyecek, piyasanın arz-talep dengesini örtüştürecek şekilde kullanmak lazım.” dedi.
Tarım Bakanlığı'nın yayınladığı, “Kırmızı Et Stratejisi-2015” raporunda kırmızı et üretiminin artışında, besi hayvanı materyali temininin büyük önem taşıdığına vurgu yapıldı. Raporda, “Zaman zaman başvurulan et ve besilik hayvan ithalatı, sorunu çözmekten uzaktır.” denildi.
