در ۲۰ سال گذشته، تغییر شغل گردشگری و سفرهای انبوه، بافت کالبدی و فرهنگی بیش از ۳۰۰ روستا را به شدت دگرگون کرده است. تغییر کاربری اراضی، زمین‌خواری، از بین رفتن ساختارهای معماری و الگوهای رفتاری، کاهش شاخص‌های زیست پایدار را شدت بخشیده است. جزیره هرمز، کویر لوت و نوار ساحلی شمال کشور از جمله مناطقی هستند که وضعیت آنها مرز نگرانی را رد کرده و به اقدامی فوری نیاز است.
پدیده «گردشگری انبوه» مدت‌هاست بسیاری از مقاصد پرمسافر قاره اروپا را دچار تنش کرده است. اگرچه گردشگری اقتصاد این مناطق را متحول کرده اما پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مسافران انبوه، زندگی ساکنان این مناطق را دچار تنش کرده و موجی از اعتراض را به راه انداخته است. این واکنش‌ها به شکل ضعیف‌تری در برخی از مناطق پرمسافر ایران در نوروز و هر تعطیلی بلند و کوتاه دیگر بروز داده شده است. «برنامه اقدام فوری گردشگری ایران» که در پاسخ به این تنش‌ها و چالش‌ها در کمیته ملی طبیعت‌گردی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تدوین شده و محورها و اقداماتی را برای مقابله با این وضعیت مشخص کرده است، می‌تواند گامی برای جلوگیری از وقوع بحرانی جدی‌تر با تمرکز بر بهبود شاخص‌های پایداری در گردشگری باشد.
سهم «گردشگری انبوه و ناپایدار» یا بهتر است از آن به عنوان «سفرهای چارچوب گریز» نام ببریم، در کشور دقیقا قابل سنجش نیست اما در واقع با ارزیابی سفرهای سازماندهی‌شده و نظامند در صنعت گردشگری کشور و با نیم‌نگاهی به برخی از آمارها از جمله نسبت اقامت در هتل‌ها و فضاهای رسمی گردشگری به آمار کل سفرها این ادعا از سوی کارشناسان مطرح شده که حداقل ۹۰ درصد جریان سفر در کشور خارج از چارچوب‌های استاندارد حداقلی و بدون توجه به اصول برنامه‌ریزی در صنعت گردشگری انجام می‌شود.
